حکیم مهر - یادداشت مدیرمسئول / 16 : گربه در دادگاه تجدیدنظر (درباره توکسوپلاسموزیس)
در نگاه مردم و بخصوص بانوان بیماری توکسوپلاسموزیس ارتباط مستقیمی با گربه ها دارد و بعنوان متهم ردیف اول بعضاً به طرد گربه می انجامد و معمولاً هم این بیماری سبب وحشت ناشی از سقط و ناهنجاریهای جنینی شده است. در مطبوعات و رسانه های مختلف هم بعضاً افراد ناآشنا و غیرمتخصص بر طبل این وحشت به اشتباه و با اغراق بیش از پیش می کوبند و از سویی دیگر عده ای هم برای زدودن اشتباه خرافی آن دسته گاهی در صدد پاک کردن صورت مسئله برمی آیند. در این بین و میان افراط و تفریط ، وظیفه دامپزشک بیان حقایق و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از ابتلا به این عفونت است.
مطلبی اخیراً درباره انگل توکسوپلاسما و راه انتقال آن به انسان در یکی از سایتها نوشتم که در اینجا مجدداً به امید استفاده همگان تقدیم می کنم :
از اینجا شروع می کنیم که گربه (گربه سانان) بعنوان میزبان اصلی از طریق مدفوع خود اووسیست (oocyst) بدون هاگ (unsporulated) را دفع می کند. اگر چه مدت زمان دفع کم (حدود یک تا دو هفته) است ولی ممکن است تعداد اووسیست دفع شده بسیار زیاد (چند میلیون) باشد. این اووسیست ها بسته به شرایط محیط بین یک تا 5 روز (معمولاً یک یا دو روز) هاگدار می شوند و از زمانی که هاگدار شدند عفونت زا و خطرناک خواهند بود. (دقت کنید که مدفوع تازه گربه اگر روزانه جمع آوری شود این خطر خنثی خواهد شد!)
میزبانان واسط انگل (پرندگان و جوندگان) با بلع خاک ، آب یا گیاهان آلوده با این اووسیست های هاگدار مبتلا به عفونت می شوند. در بدن آنها اووسیست به فاصله کوتاهی از بلع ، تغییر شکل یافته و به تاکی زوآیت (tachyzoite) تبدیل می شود. این تاکی زوآیت ها در بافت عصبی یا ماهیچه (گوشت) جا خوش می کنند و در آنجا کیست های برادی زوآیت (bradyzoite) شکل می گیرد.
حالا گربه این میزبانان واسط (مثل پرندگان یا موش آلوده) را که در بافتشان این کیست ها را دارند می خورد. البته گربه می تواند از طریق بلع مستقیم اووسیست های هاگدار هم مبتلا به عفونت بشود. (یعنی گربه هم با خوردن میزبان واسط مثل موش آلوده و هم همانجا که اووسیست را خودش دفع کرد اگر این اووسیست هاگدار بشود و گربه آنرا بخورد هم باز مبتلا به عفونت می گردد)
گوسفند بیشتر و گاو کمتر با خوردن اووسیست های هاگدار در محیط هم می توانند به شکل کیست بافتی مبتلا به عفونت شوند.
انسان از چند طریق مبتلا به عفونت می شود :
الف - خوردن گوشت خام گوسفند یا حیواناتی که حاوی کیست عضلانی هستند. (البته این انگل در حرارت بالا (پختن) از بین می رود و لذا گوشت پخته شده خطرناک نیست اما کباب و همبرگر (نیم پز) بطور مثال ممکن است نظیر گوشت خام خطرناک باشد)
ب - بلع آب یا غذای آلوده با مدفوع گربه یا خاک آلوده (منظورم آلوده به اووسیست است) (مثلاً فرض کنید فردی خاک گربه را عوض کند و بعد بدون رعایت اصول بهداشتی (شستن دست) غذا بخورد یا سبزیجات آلوده به خاک حاوی اووسیست را مصرف کند.)
ج - از طریق انتقال خون یا پیوند بافت (که البته این مورد نادر است)
د - از طریق انتقال انگل از مادر به جنین در هنگام بارداری
در انسان این انگل به شکل کیست درآمده و در عضلات اسکلتی ، ماهیچه قلب ، مغز یا چشم جاخوش میکند.
مطلب خلاصه و خیلی جامعی بود.عنوان خیلی جالبی هم داشت که واقعا قابل تامل بود.بسیار متشکرم. 
