حکیم مهر - کوتاه از بیماری تب برفکی
عامل ایجاد بیماری : ویروسی از خانواده Picornaviridae و از جنس Aphthovirus
دارای 7 سروتیپ Asia1,SAT3,SAT2,SAT1,C,O,A
- مقاومت نسبت به عوامل فیزیکی و شیمیایی :
- دما : ویروس در دمای بیش از 50 درجه سانتیگراد غیرفعال میگردد.
- pH : pH پایینتر از 6 و بالاتر از 9 ویروس را غیرفعال می کند.(راهکار درمان و کنترل بیماری)
- ضدعفونی کننده ها : در برابر سدیم هیدروکساید 2% ، سدیم کربنات 4% و سیتریک اسید 2/0% غیرفعال میشود و نسبت به یدوفورها ، ترکیبات چهارتایی آمونیوم ، هایپوکلریت و فنل مقاوم است.
- بقا : در عقدههای لنفاوی و مغز استخوان در pH خنثی فعال می ماند اما در عضلات وقتی pH پائینتر از 6 باشد ویروس تخریب میگردد. (در شرایط rigor mortis)
در محیط هم تا بیش از یک ماه می تواند در صورت مساعد بودن درجه حرارت و pH باقی بماند.
- اپیدمیولوژی :
FMD از جمله مهمترین بیماریهای مسری گاوان است که باعث خسارات اقتصادی قابل توجهی میگردد.
در گاوان بالغ احتمال کشندگی آن کم است اما در اثر ایجاد میوکاردیت در کم سن و سال ترها کشندگی بالایی دارد.
- میزبان :
گاو ، گوسفند ، بز ، خوک و همه نشخوارکنندگان وحشی ، البته شتر از استعداد کمی برای ابتلا برخوردار است.
- انتقال : با تماس مستقیم یا غیر مستقیم
- بیماری Air-borne است.
- منبع ویروس : حیوانات مبتلا از نظر بالینی و ترشحات تنفس ، بزاق ، مدفوع و ادرار ، شیر و منی (تا 4 روز قبل از علائم بالینی)
ضمناً گوشت که pH آن کمتر از 6 نباشد.
- دوره کمون بیماری : 2 تا 14 روز
- علائم بالینی در گاو : تب ، بی اشتهایی ، افت تولید شیر برای 2 تا 3 روز ، پس از آن سائیدن دندانها به هم ، ریزش بزاق ، لنگش ، لگدزدن و پا را به زمین زدن (بدلیل وجود وزیکول (تاول) روی مخاط داخلی گونه و بینی و / یا بین سم و تاج آن)
- پس از 24 ساعت تاولها پاره می شوند. ظهور تاولها روی پستان محتمل است.
- دوره بهبود از بیماری : 8 تا 15 روز
- جراحت زبان ، عفونت ثانویه جراحات ، بدشکلی سم ، افت دائمی تولید شیر ، میوکاردیت ، سقط ، مرگ حیوانات جوان ، کاهش مستمر وزن از جمله عوارض دیگر این بیماری هستند.
- تشخیص تفریقی : التهاب تاولی دهان که از نظر بالینی قابل تفریق نیستند.
- سایر موارد تشخیص تفریقی : طاعون - بیماری مخاطی - رینوتراکئیت عفونی گاوان - زبان آبی - ورم پستان - استوماتیت پاپولی گاوان و BVD
- تشخیص آزمایشگاهی : ELISA - جداسازی ویروس - آزمون خنثی سازی ویروس
- نمونه ها : یک گرم از بافتی که وزیکول آن پاره نشده یا به تازگی پاره شده است. pH ظرف حمل نمونه باید بین 2/7 تا 4/7 و کنار یخ باشد.
- واکسن : ویروس غیرفعال بهمراه آجودان ایمنی
- ایمنی : شش ماه پس از دو واکسن اولیه به فاصله یک ماه از هم