پلنگ ایرانی بزرگترین زیرگونه پلنگ در دنیا می باشد. پلنگ های ایرانی در طبیعت قلمرو مشخصی را برای خود تعیین نموده و به تنهایی زندگی می کنند.
قلمرو پلنگ نر و ماده در قسمت هایی همپوشانی مشخص دارد و مکان های خاصی همچون درخت، سنگ و غیره را برای علامت گذاری انتخاب می کنند.
در فصل تولید مثل با توجه به تغییرات هورمونی پلنگ ماده و تغییراتی که در بوی ادرار و ترشحات کیسه های مقعدی ایجاد می شود، پلنگ های نر در محل های علامت گذاری شده توسط ماده ها متوجه آماده بودن پلنگ ماده برای جفتگیری می شوند.
در باغ وحش تهران دو پلنگ ایرانی زندگی می کنند به نامهای «ریکا» پلنگ ایرانی نر پانزده ساله و «کیجا» پلنگ ایرانی ماده و جوان.
پانزده سال قبل مردم محلی منطقه پابند در استان مازندران اداره محیط زیست را از حضور جانوری شبیه گربه در اطراف روستا مطلع می کنند. محیط بانان پس از حضور در منطقه، متوجه توله پلنگی می شوند که تنها مانده و سر و صدای زیادی به راه انداخته بود.
……………………تصویر ریکا پس از پیدا شدن در جنگل در کنار محیط بان شیردل / ۱۵ سال قبل
محیط بانان از سرنوشت پلنگ مادر اطلاعی به دست نمی آورند و محیط بان شیردل، توله پلنگ را به منزل شخصی خودش می برد و اسمش را ریکا (در زبان محلی به معنی پسر) می گذارند. ریکا ۸ ماه در منزل و کنار خانواده محیط بان شیردل زندگی می کند و پس از آن از طریق سازمان محیط زیست به تهران و باغ وحش ارم منتقل می شود.
……………………………ریکا پس از ۸ ماه زندگی در خانه محیط بان شیردل / ۱۵ سال قبل
ریکا دندان های نیش پایین خود را از دست داده بود که این موضوع باعث ایجاد درد زیاد و مشکلات فراوانی برای این پلنگ شده بود. حال یک سالی است که با پس از ترمیم دندان ها در وضعیت مناسبی به سر می برد.
کیجا ماده پلنگ جوانی است که در بهمن ماه سال ۱۳۹۰ در تله های سیمی کشاورزان در اطراف گرگان گرفتار شده و آسیب های جدی وارد آمده و عفونت ایجاد شده منجر به قطع یکی از دستانش توسط دامپزشکان گردید.
……………….. ……تصویر: کیجا پس از رهایی از تله سیمی و انتقال به تهران در سال ۱۳۹۰
پلنگ ایرانی ماده و جوان باغ وحش تهران هم اکنون به سن بلوغ رسیده و سرزنده تر از همیشه آماده رویارویی با چالش جدید زندگی خود است.
دکتر ایمان معماریان دامپزشک باغ وحش ارم می گوید: حدود یک سال است که جایگاهی مشترک با تمامی امکانات مورد نیاز از جمله مخفیگاه، جایگاه های بلند برای استراحت، محل هایی برای پنجه کشیدن و غیره برای پلنگ های ایرانی باغ وحش تهران فراهم شده است.
………………….تصویر: نمای درون جایگاه جدید تعبیه شده برای پلنگ های ایرانی در باغ وحش ارم
دکتر ایمان معماریان می افزاید: در طول این یک سال به جز فضاهای سرپوشیده ریکا و کیجا یک روز در میان از جایگاه مشترک خود استفاده می کردند تا قلمرویی مشترک داشته باشند و با یکدیگر آشنا شوند.
………………….تصویر: نمای بیرون جایگاه جدید تعبیه شده برای پلنگ های ایرانی در باغ وحش ارم
معرفی پلنگ های ایرانی نر و ماده به یکدیگر در نقاط مختلف دنیا تجربیات بدی به همراه داشته است و کشته شدن پلنگ های ماده توسط پلنگ های نر را به همراه داشته است.
………………………….تصویر ریکا و کیجا در جایگاه مشترک در باغ وحش ارم در کنار یکدیگر
با این وجود چند هفته ای است که با اقدامات انجام شده ریکا و کیجا بدون مشکل در کنار یکدیگر در یک جایگاه زندگی می کنند و امیدها را برای تولید مثل این گونه ی با ارزش و در خطر انقراض در باغ وحش تهران افزایش داده اند.
