دکتر هدایت حسینی، مدیر کل نظارت بر فرآوردههای غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو، اظهار داشت: بازرسیهای مستمر و دقیق ما در زمینه فرآوردههای گوشتی وجود دارد. در عین حال دیده شدن خمیر مرغ در کارخانهها تخلف محسوب شده و باعث توقف خط تولید میشود.
دکتر حسینی در خصوص گوشتهای جدا شده به صورت مکانیکی (MDM)که در عام به آن خمیر مرغ گفته میشود، گفت: مواردی تخلف دیده شد و با توجه به بررسیهایی که بعمل آمد به نتیجه رسیدیم شرایط و ضوابط بهداشتی دقیقتری بر تولید این محصولات حاکم کنیم.
وی افزود: همچنین تولید کنندگان را موظف کنیم تا در حد امکان، این محصولات را صرفا در کارخانههای تولید کننده فراورده، مورد استفاده قرار دهند؛ چرا که بدلیل حساس و فسادپذیری محصول، حمل و نقل میتواند به فرآورده آسیب رساند. به همین دلیل نیز در حال حاضر تولیدش را متوقف کردهایم تا آئین نامه بهداشتی آن نوشته شود. ابتدای امسال از دانشگاههای علوم پزشکی خواستیم که پروانههای مربوطه را سه ماه تمدید کنند. بر همین اساس اکنون حدود یک ماه است که استفاده از گوشت مرغ جدا شده به روش مکانیکی را ممنوع کردهایم.
حسینی در پاسخ به این سوالی مبنی بر آنکه آیا ضایعات مرغی که در تولید سوسیس و کالباس استفاده میشود، از باب سلامتی مضر است؟ گفت: بارها گفته شده که اگر مردم نیازمند قطعات مرغ هستند که این مواد در تمامی فروشگاهها وجود دارد و اگر مرغ درسته نیز میخواهند بازهم در بسته بندیهای بهداشتی وجود دارد. از مردم درخواست کردهایم که از قصاب نخواهند ضایعات مرغ را جدا و قطع بندی کند. ما آزمایشاتی نیز داریم که اگر این فرآورده در صنایع خوراکی استفاده شود، شناسایی کنیم و این آزمایشات بصورت مستمر انجام میشود.
وی درباره اینکه گاهی شنیده میشود خمیر مرغ به صورت زیر پلهای و زیرزمینی تولید شده و به سمت کارخانه میرود، گفت: عمدتا ضایعات به سمت فراوردههای صنعتی میرود و آن چیزی که به سمت فرآورده غذایی میرود ممنوع است، اما باید نظارتهای ما هم به صورت مستمر باشد تا این چنین موادی راه به کارخانههای تولید فرآوردههای گوشتی پیدا نکند.
حسینی ادامه داد: ورود به خط تولید کارخانجات سوسیس و کالباس جزو وظایف ماست و با توجه به حساسیتی که در این زمینه وجود دارد، به صورت مکرر از این کارخانهها بازدید میکنیم. در بازرسی که از کارخانههای فرآورده گوشتی هم در ساعتهای اداری بازدید میشود هم در غیر ساعات اداری. ما اکیپهایی داریم که حتی در شب هم بازدید میکنند که تخلفی صورت نگیرد و نظارتها وجود داشته باشد.
وی در اینباره افزود: آنچه برای ما مهم است، انبار مواد اولیه است، چراکه در انبار مواد اولیه باید گوشتها و مرغهایی با تاریخ مصرف معتبر و بهداشتی باشد. در فرایند تولید سوسیس و کالباس هم افزودنی اضافه میشود که نوع و مقدار آنها تحت کنترل بازرسان است؛ این اولین مرحله بازدید است و پس از آن خط تولید، فرآیند تولید، بهداشت کارخانه، بهداشت فردی کارکنان و ... مورد بازرسی قرار میگیرد.
به گفته حسینی، تا حدود یک ماه گذشته کارخانهها مجوز استفاده از خمیر مرغ بهداشتی را داشتند و در محل خود کارخانه و با نظارت مسئولین فنی و بازرسان ما تولید میشد، اما اکنون استفاده از خمیر مرغ در کارخانهها تخلف محسوب شده و باعث توقف خط تولید میشود.
وی در پاسخ به این سوال که اگر خمیر مرغ بهداشتی بوده چرا استفاده از آن متوقف شده است؟ گفت: این موضوع در کل کشور جامعیت نداشت. گزارشهایی داشتیم که برخی موارد به صورت غیربهداشتی تولید میشوند و باید این موضوع را طبق یک ضابطه و قانون در کل کشور به جامعیت برسانیم. حتی اگر یک کارخانه هم تخلف انجام دهد برای ما حائز اهمیت است چراکه ما دغدغه سلامت مردم را داریم. به همین منظور تا تدوین آئین نامههای بهداشتی و صحه گذاری بهداشتی تولید آن را متوقف کردهایم.
حسینی افزود: صحه گذاری بهداشتی درسی است که طی چندین سال در دانشگاه تدریس میشود، اما اگر بخواهیم به صورت اجمالی بگوییم، صحه گذاری بهداشتی در یک زنجیره تولید دیده میشود؛ مرغی که قطعبندی میشود، مرغی که وارد دستگاه جداسازی میشود، شرایط نگهداری، حمل و نقل، استفاده در فرآورده، از تمام این مراحل چه میکروبیولوژیک چه شیمیایی، در تمامی مناطق کشور چه گرمسیری و چه سردسیری و در تمام فصول سال این نمونهبرداری انجام میشود و نتیجه این موارد یک ارزیابی خطر میشود تا یک صحهگذاری بهداشتی انجام شود.
وی در ادامه به سرانه مصرف سوسیس و کالباس در کشور اشاره کرد و گفت: سرانه مصرف سوسیس و کالباس و فرمولاسیون آن در کشورهای مختلف، متفاوت است و در ایران هم حدود پنج تا شش کیلوگرم در سال سرانه مصرف برای هر ایرانی است اما، در برخی کشورها مانند آلمان تا ۴۰ کیلوگرم در سال است. البته فراوردههای سوسیس و کالباس به دلیل افزودنیهایی که دارد از جمله مواد نگهدارنده باید مصرفش محدود باشد.
حسینی در پاسخ به این سوال که آیا اتحادیه و انجمن های فرآورده های گوشتی سهمی در وضع قوانین و آیین نامههای سازمان غذا و دارو دارند؟ گفت: انجمن فرآوردههای گوشتی و اتحادیه فرآوردههای گوشتی مورد مشورت ما هستند و در موارد مرتبط با آنها تبادل نظر میشود. دوستان به بحثهای سلامت محور سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت واقف بوده و تعامل در توسعه سلامت دارند. در عین حال باید به این نتیجه برسند که این تصمیم گیری منطقی بوده و در ارتقای سلامت مردم و ارتقای سلامت فرآوردههای گوشتی موثر است.
وی در عین حال افزود: خمیرمرغ ماده ارزان قیمتی است؛ چراکه فرآورده ثانویه است که از قطعه بندی مرغ بوجود میآید و به عنوان یک فرآورده پروتئینی ارزان قیمت میشود روی آنها فکر کرد. اما برای ما سلامت مردم مهمتر است. دوستان در جریان هستند و میدانند ممکن است به دلیل حساسیت و فسادپذیری این ماده در تولید، نگهداری، عرضه و جابجایی، میتواند به سلامت مردم آسیب رساند. بنابراین اگر صحه گذاریهای بهداشتی ما نباشد میتواند نگران کننده باشد.
وی افزود: البته معتقدم که همه تولید کنندگان دغدغه اولشان سلامت مردم است و سلامت مردم برایشان ارجعیت دارد. این محصولات هم باید تحت شرایط خاص تولید شوند و شرایط فنی و بهداشتی تولیدش باید کاملا بهداشتی باشد. به همین منظور سازمان غذا و دارو با همفکری انجمن فرآوردههای گوشتی سعی در تدوین استانداردها، ضوابط و معیارهای فنی تولید این محصولات دارد و بعد از تصویب و صحه گذاری بهداشتی این محصولات توسط سازمان غذا و دارو، استفاده شود.
مدیر کل نظارت بر فرآوردههای غذایی، آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در پایان صحبتهایش گفت: از آنجاکه جمع شدن و خارج شدن ضایعات در قصابیها خطرناک است، بیشتر پیگیر تدوین آئیننامه بهداشتی و فنی آن هستیم که درخود واحد تولیدی این جداسازی انجام شود و مثل بسیاری از نقاط دنیا امکان ورود این مواد به فرآوردههای گوشتی وجود داشته باشد. همچنین از سازمان محترم دامپزشکی نیز درخواست کردهایم که از قطع بندی مرغ در قصابیها جلوگیری کند. البته عمدتا این ضایعات به مصرف صنایع غیرخوراکی میرسد و در فرآوردههای صنعتی غیرخوراکی استفاده میشود. اگر سازمان دامپزشکی تولید ضایعات را در کل شهر متوقف کند و اجازه قطعه بندی مرغ را ندهند به سمت حل مشکل احتمالی از منشا حرکت کردهایم.