طرح زنده گیری و عقیم سازی سگ های ولگرد چندی است که از سوی شهرداری ها اجرا می شود ولی متاسفانه سرنوشت بسیاری از این سگها به مرگ با ترحم ختم می شود.
رشد روز افزون جمعیت در شهرها برای مدیریت شهری همواره با چالش های گوناگون همراه بوده است. یکی از چالش هایی که شهروندان و مدیریت شهری را درگیر خود کرده است وضعیت سگ هایی است که در بسیاری از مواقع از آنها به عنوان سگ های ولگرد یاد می شود. در طول سالهای گذشته تا به حال مدیریت شهری برنامه تاثیر گذاری برای کاهش تعداد سگ های ولگرد ارائه نکرده است و در حال حاضر نیز با وجود برنامه، این حیوانات آنچنان که باید و شاید از سطح شهرها جمع آوری نشده اند و این موضوع حُکم دیکته ای پر از غلط مدیریت شهری است.
برای اثبات این ادعا کافیست هنگام غروب در خیابان های باغستان و مهرشهر قدم بزنید از پشت هر بوته و سطل زباله ای چند سگ را می توانید ببینید که در بسیاری از مواقع بذر ترس را در دل هر رهگذری می کارند.
شواهدی بر عقیم سازی سگها در کرج وجود ندارد
با ارائه این تفاسیر باید گفت؛ مدتهاست که طرح جمع آوری و عقیم کردن سگ های ولگرد در دستور کار شهرداری ها قرار گرفته است ولی سوالی که ذهن بسیاری از افراد را درگیر خود می کند این است که آیا حقوق این حیوانات در نظر گرفته می شود و آیا شهرداری کلانشهر کرج برای اجرای عقیم سازی سگ ها به منظور کنترل جمعیت این حیوان چاره ای اندیشیده است یا نه؟
در این خصوص «دکتر مهران گرامی» دامپزشک بخش خصوصی در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر مبنی بر اینکه آیا عقیم سازی سگ ها در کرج انجام شده است یا خیر؟ اظهار می دارد: بسیاری از سگ های ولگرد در سطح شهر کرج جمع آوری و به کمالشهر منتقل شده اند این حیوانات در شرایط خوبی نگهداری نمی شوند و شواهدی برای عقیم سازی سگ ها در کرج مشاهده نشده است.
دکتر گرامی در ادامه تاکید می کند: به تازگی متوجه شده ایم فقط تعداد محدودی سگ در شرایط اسفناک پناهگاه کمالشهر عقیم سازی شده اند ولی شرایط نگهداری سگها در این پناهگاه مطابق استانداردهای بهداشتی نیست.
این دامپزشک بخش خصوصی با اشاره به اینکه جمع آوری و عقیم سازی سگ ها به کنترل جمعیت این حیوانات کمک شایانی می کند، اذعان می دارد: شهرداری کرج به تازگی در حلقه دره کرج پناهگاهی برای نگهداری سگ هایی که از سطح شهر جمع آوری می شوند احداث کرده است این پناهگاه از بخش های مختلفی از قبیل بخش قرنطینه، بخش ریکاوری و غیره تشکیل شده است.
این دامپزشک بخش خصوصی بیان می کند: چند تن از دامپزشکان آمادگی دارند که اگر شهرداری کرج وسایل و ابزار کار را در اختیار آنها قرار دهد به صورت رایگان عقیم سازی سگ ها را انجام دهند.
سگها پس از عقیم سازی باید در محیط های بیرون از شهر رها شوند
وی در ادامه طرح پیشنهادی به شهرداری را تشریح می کند، و می گوید: ما به دنبال ایجاد محبوبیت و معروفیت نیستیم چرا که قسم خورده ایم تا درد و رنج حیوانات را کم کنیم. به همین منظور در این طرح شهرداری با زنده گیری سگ ها در سطح شهر و جمع آوری آنها در پناهگاه شرایط را فراهم می کند تا عقیم سازی به وسیله دامپزشکان معتمد انجام شود، سگها پس از مرحله عقیم سازی دوره ریکاوری و دریافت آنتی بیوتیک را طی کنند و پس از بهبودی در محیطی بیرون از شهر رها سازی شوند.
دکتر گرامی در ادامه می افزاید: شهرداری می تواند به وسیله ارتباط با شرکت های متفاوت بحث تامین غذای این حیوانات را پیگیری کند به طوری که حیوانات برای تامین غذا نیازی به حضور در مکان های شهری نداشته باشند؛ در این صورت برای شهروندان نیز ایجاد مزاحمت نمی کنند و جمعیت سگ های ولگرد در یک بازده زمانی مشخص کنترل می شود.
وی از این طرح به عنوان یک طرح آینده نگر یاد می کند و اضافه می کند: برای کشتار سگ های ولگرد احتیاج به هزینه های زیادی است ولی با آینده نگری و پشت سر گذاشتن پروسه عقیم سازی این طرح باعث می شود که جمعیت سگ های ولگرد کم و کنترل شود.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا مرگ با ترحم در مورد سگ ها اجرا می شود یا خیر؟ خاطرنشان می کند: در ابتدا باید تعریفی از مرگ با ترحم ارائه کنم؛ مرگ با ترحم یعنی با تزریق داروی بی هوشی حیوان بدون تحمل درد و رنج بمیرد، ولی مرگ با ترحم برای حیواناتی مانند سگ اجرا نمی شود، در بسیاری موارد دیده می شود که در غذای سگ ها سم ریخته می شود و یا با گلوله کشته می شوند.
دکتر گرامی ادامه می دهد: متاسفانه با توجه به تحریم های موجود و گرانی داروهای بی هوشی مرگ با ترحم اجرا نمی شود. برای متولیان امر، مرگ با گلوله و استفاده از سم هزینه کمتری دارد.
کشتار سگها باید با تایید دامپزشک معتمد باشد
وی در پایان می گوید: در طرحی که ما به شهرداری کرج پیشنهاد کرده ایم سگ ها زنده گیری می شوند و آن تعداد از سگ های که قابیلت عقیم سازی را دارند عقیم سازی می شوند و تعدادی از سگ ها که ناقل بیماری هستند کشته می شوند ولی کشتار سگ ها باید به وسیله دامپزشکان معتمد تشخیص داده شود، چرا که در برخی موارد نمی شود احساسی عمل کرد، چرا که ممکن است سگ هایی که در پناهگاه نگه داری می شوند نیز مورد آسیب و بیماری قرار گیرند.
در ادامه برای روشن تر شدن موضوع گزارش به سراغ «تهمورث صالحی» معاون فنی و اجرایی سازمان پسماند شهرداری کرج می رویم؛ از وی در خصوص طرح زنده گیری سگ ها در سطح شهر می پرسیم، وی می گوید: طرح زنده گیری، عقیم سازی و مرگ با ترحم توسط وزارت کشور به همه شهرداری ها ابلاغ شد و بسیاری از شهرها این طرح را اجرا کردند ولی برخی دیگر از شهرها نتوانستند این طرح را اجرا کنند.
صالحی در ادامه می افزاید: این طرح با طرح پیشین که به وسیله تفنگ های شکاری سگ های ولگرد از سطح شهر جمع آوری و کشته و دفن می شدند، متفاوت بود.
این مسئول با اشاره به اینکه طرح زنده گیری به ابزار و امکاناتی نیاز دارد که نه بخش های خصوصی مجهز به این ابزار است نه بخش های دولتی، اذعان می دارد: ابزاری مانند تور پخش کنی، ابزار مهار گیری، تفنگ بی هوشی و غیره را در اختیار نداریم و عدم وجود ابزارهای مورد نیاز اجرای کامل این طرح را با مشکل مواجه کرده است.
صالحی با اشاره به اینکه برای زنده گیری هر غلاده سگ باید 85 هزار تومان هزینه شود و پرداخت چنین هزینه ای در توان شهرداری نیست، ادامه می دهد: در جلساتی که با اداره کل محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی و شهرداری و دیگر نهادهای وابسته برگزار می شود در بسیاری موارد آماری ارائه می شود مبنی بر اینکه گزش سگ فلان درصد بالا رفته است، و بیماری هاری در حال شیوع است.
طرح زنده گیری سگها در اواخر تیرماه جاری در کرج اجرا شده است
این مسئول با اشاره به اینکه خروجی این جلسات کشتار سگ ها است، خاطرنشان می کند: در 3 سال گذشته چندین بار آگهی مناقضه طرح زنده گیری سگها را برگزار کردیم و متاسفانه، کسی شرکت نکرد و گواه برای اثبات این موضوع پرداخت بیش از 30 میلیون تومان هزینه برای چاپ آگهی است.
صالحی با اشاره به اینکه در سالهای گذشته با دستور شورای تامین استان، شهرداری کرج روش شکار را اعمال می کرد چرا که خطر شیوع بیماری ها در حال افزایش بود، بیان می کند: در سال جاری طی برگزاری یک مناقضه شرکت "آریا دامپرور البرز" که اعضای هیئت مدیره اش را جمعی از دامپزشکان تشکیل می دهند مجری طرح زنده گیری سگها در کرج شد.
این مسئول با اشاره به احداث پناهگاه نگهداری سگها در حلقه دره کرج، می گوید: از اواخر تیرماه امسال طرح زنده گیری سگها اجرا شده است و همچنان ادامه دارد در این طرح 80 درصد سگ ها باید معدوم شوند چرا که ناقل بیماری هاری هستند، سنشان نیز بالا است و قابلیت تربیت شدن هم ندارند.
معاون فنی و اجرای سازمان پسماند شهرداری کرج از معدوم شدن 80 درصد سگهای جمع آوری شده در این طرح خبر می دهد و می افزاید: این میزان از سگهای جمع آوری شده به وسیله تزریق آمپول می میرند چرا که معتقدیم کشتن با تفنگ از نظر اجتماعی کمک به ترویج خشونت است ولی در مرگ با ترحم دامپزشک با تزریق آمپول آنها را می کشد.
صالحی محل دفن لاشه های سگ های معدوم شده را مرکز دفن زباله و در قسمت زباله های عفونی و بیمارستانی ذکر می کند و در پاسخ به این پرسش که آیا سگ ها عقیم سازی می شوند یا خیر؟ می گوید: برای عقیم سازی هر غلاده سگ 400 هزار تومان هزینه نیاز است و لزومی ندارند که همه عقیم شوند. برخی از سگ های سالم نشانه گذاری می شوند و در حاشیه شهر رهاسازی خواهند شد چرا که این کار باعث کنترل جمعیت گربه و روباه می شود.
60 درصد سگهایی که از سطح شهر جمع آوری می شوند مرگ با ترحم را تجربه می کند
وی در جواب این پرسش که ماهانه چند قلاده سگ جمع آوری می شود؟ و از ابتدای اجرای طرح آیا تاکنون سگی عقیم سازی شده است یا خیر؟ اضافه می کند: برای اجرای کامل طرح زنده گیری، عقیم سازی و مرگ با ترحم در ابتدای راه هستیم و اجرای این طرح حُکم دیکته است که باید غلط هایش مشخص شود. ولی به صورت متوسط ماهانه 300 سگ از سطح شهر جمع آوری می شوند، در دو ماه گذشته 38 مورد عقیم سازی انجام شده است و سرنوشت بیش از 60 درصد از سگ ها به مرگ با ترحم سپرده می شود.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا شهرداری هزینه مشخصی را برای اجرای این طرح در نظر نمی گیرد؟ می گوید: فروش تراکم توسط شهرداری برای آبادانی شهر ضروری است و حاصل فروش تراکم توسط شهرداری باید صرف عمران و آبادانی شهر قرار گیرد. و این در صورتی است که سلامت شهروندان قبل از عمران و آبادی و ساخت زیرگذرها و پل ها و پارکها باید در نظر گرفته شود.
وی در پاسخ یه این پرسش که شهرداری در رابطه با حفظ حقوق حیوانات توسط شهروندان چه رویه ای را در پیش گرفته است؟ و آیا در این زمینه آموزش های لازم به شهروندان داده می شود یا خیر؟ می افزاید: شهرداری برنامه آموزشی خاصی ندارد و در این قسمت رسانه ها می توانند راه گشا باشند.
در ادامه باید گفت؛ پایان راه طرح زنده گیری، عقیم سازی و مرگ با ترحم سگهای ولگرد بر کسی معلوم نیست و زمان پایان این طرح نیز مشخص نشده است ولی بی شک یکی از معضلاتی که کلانشهر کرج با آن دست به گریبان است طرح جمع آوری سگها و عقیم سازی آنهاست. در این میان انجمن حمایت از حیوانات در این راه از هیچ تلاشی فرو گذار نبوده ولی متاسفانه هنوز آماری از تعداد سگ های عقیم شده در کرج وجود ندارد و در این صورت نمی توان انتظار داشت که تعداد سگ ها هم مشخص باشد.
این در حالیست است که؛ برخی از صاحب نظران و کارشناسان معتقدند ۹۰ درصد اندوخته جانوری از دست رفته است و چنین اتفاقی در پی تخریب بی بازگشت زیستگاه ها رخ می دهد که این امر نشان دهنده آن است که چیدمان توسعه ای ما بر بنیان توانمندی اکولوژیکی استوار نبوده است، به همین منظور نباید از خاطر دور داشت که پروژه عقیمسازی سگهای نباید عقیم بماند چرا که عقیمسازی سگها با هدف کنترل جمعیت آنها انجام میشود بنابراین رعایت استانداردها از سوی شهرداری به عنوان متولی طرح زنده گیری سگها ضروری به نظر می رسد.