مردم را به اسم ببر مازندران فریب ندهید! – دکتر اسماعیل کهرم، پرنده‌شناس

حکیم مهر -  مردم را به اسم ببر مازندران فریب ندهید! – دکتر اسماعیل کهرم، پرنده‌شناس

موضوع مبادله پلنگ ایران با ببر سیبری از اینجا شروع شد که روسیه تصمیم گرفت المپیک زمستانی آینده را در شهری به نام سوشی برگزار کند و این منطقه نیز همچون منطقه ارسباران ایران جزیی از ناحیه رویشی قفقاز محسوب می‌شود که نسل پلنگ در این منطقه رو به نابودی است. از آنجا که نسل این گونه جانوری در سوشی رو به انقراض است روسیه تصمیم می‌گیرد برای جلب توجه شرکت کنندگان در المپیک زمستانی نسل پلنگ در این منطقه را به گونه‌ای احیا کند و لذا از ایران درخواست اهدای چند قلاده از این جانور می‌کند و ایران نیز در ازای اهدای پلنگ به آنها درخواست دو قلاده ببر می‌کند. بدین ترتیب قرار شد دو قلاده ببر از یکی از باغ وحش‌های روسیه به ایران منتقل شود. اما جالب است که آقایان در سازمان محیط زیست ادعا کرده‌اند که این ببرها از محیط طبیعی گرفته شدند و به ایران آمدند در حالی که شواهد نشان می‌داد این ادعا صحت ندارد.

اگر یک گنجشک را در قفس بیندازید خودش را به در و دیوار می‌کوبد ، پس این چگونه ببرهایی بودند که وقتی به قفس منتقل شدند در برابر چشم آن همه خبرنگار و عکاس و فیلمبردار و نور فلاش و غیره نه نعره کشیدند و نه غرش کردند؟! تنها جانوری می‌تواند اینگونه آسوده خاطر با محیط قفس کنار بیاید که خود در قفس متولد شده باشد. گذشته از این حالا برای اینکه کارشان را توجیه کنند مرتباً می‌گویند نژاد ببر مازندران و ببر سیبری با هم یکی است. در حالی که چنین نیست و در سال 1322 در منطقه کلاله استان گلستان آخرین ببر مازندران شکار و برای همیشه منقرض شد. پیتر جکسون نیز در کتاب معروف خود می‌نویسد که در ابتدای قرن بیستم 8 زیر گونه از ببرها شناسایی شده که در این کتاب ببر مازندران را با نام علمی Panthera Tigris Vergata و ببر سیبری یا آمور را هم با نام علمی Panthera Tigris Altaica مشخص کرده است. خب این طبیعی است که همه این 8 نوع ببر با هم تشابه ژنتیکی داشته باشند اما این به این معنی نیست که اینها همه‌شان با هم یکی هستند. در این کتاب گفته شده که وزن ببر نر مازندران بین 170 تا 240 کیلو است اما وزن ببر سیبری 180 تا 306 کیلو است. وقتی چنین تفاوتی از نظر وزن بین این دو وجود داشته چطور می‌توان ادعا کرد اینها با هم یکی هستند؟!

حالا می‌خواهند ببرها را به میانکاله ببرند، آنهم فقط در 50 هکتار از میانکاله! موش هم در این 50 هکتار نمی‌تواند غذا پیدا کند، چه رسد به ببر! پس قرار است این حیوان از چه چیزی تغذیه کند و لابد تغذیه هم دستی صورت می‌گیرد که در این صورت هر قلاده از این حیوان هر هفته حداقل 40 کیلوگرم گوشت خالص نیاز دارد. حالا حفاظت از پناهگاه 68 هزار هکتاری میانکاله برای محیط‌بانان بدبخت و مظلوم آن کم بود که از این پس غم سیرکردن شکم این دو ببر هم به آن اضافه می‌شود. حال پرسش این است که جانوری را که می‌خواهند در اسارت نگهداری کنند و تغذیه‌اش هم دستی صورت می‌گیرد چطور می‎توان ادعای احیای آن را در طبیعت داشت؟ بنابراین این مبادله پلنگ با ببر نه مبنای علمی داشته و نه ارتباطی به سازمان محیط زیست داشته است. مگر مردم را بی‌سواد فرض کردیم که چنین ادعاهایی را مطرح می‌کنیم و اصلاً این کار در شرح وظایف سازمان محیط زیست نیست. در حالی که این مبادله می‌توانست بین دو باغ وحش ایران و روسیه صورت گیرد نه سازمان محیط زیست. به همین دلیل است که این روزها بارها با خود می‌گویم صد رحمت به سرکار خانم جوادی، ریاست سابق سازمان محیط زیست، لااقل ایشان دیگر از این کارها نکردند. اصلاً آیا بهتر نبود این پول‎‌هایی که قرار است صرف نگهداری این دو ببر غیربومی در ایران شود صرف خروج دام مازاد بر ظرفیت مراتع در میانکاله و سایر مناطق می‌شد؟