حکیم مهر - استفاده ابزاری از عقاب در آمریکا / محمد درویش
عقاب، یکی از پرقدرتترین، زیباترین و بلندپروازترین موجودات شناختهشده در جهان است و دقیقاً به دلیل همین ویژگیها از دیرباز مورد توجه آدمزمینیها قرار داشته و دارد! امّا علاوه بر حضور پررنگ این پرندهی مغرور و دورپرواز در آثار ادبی و فرهنگی و تاریخی جوامع مختلف، بسیاری از صاحبان قدرت از امپراطوری رایش سوم در آلمان نازی گرفته تا دولت فدرال آمریکا! نیز علاقهمندی خاصی به این پرنده نشان داده، به نحوی که امروزه کمتر کسی است که نداند، مشهورترین نماد آمریکای امروز، تصویری از چهرهی مغرور و نگاه تیز این پرنده است؛ چهرهای که البته در فاجعهی ۱۱ سپتامبر، برای نخستینبار اشک ریخت!
نکتهی جالب و البته خجالتآور این است که شمار عقابهای آمریکا در طول چند دههی گذشته به شدّت در حال نزول قرار گرفته و به دلایل متعددی که مهمترین آنها، فشارهای انسانی و شکار بیضابطهی آن اعلام شده است، در سیاههی جانداران در معرض انحطاط قرار گرفته بود؛ نکتهای که برای سردمداران الاغنشان (حزب دموکرات) و فیلنشان (حزب جمهوریخواه) آمریکایی بسیار گران آمده بود. در نتیجه، دولت فدرال تصمیم گرفت با اختصاص بودجهای قابل توجه از روند انقراض این پرندهی زیبا جلوگیری کند؛ اقدامی که سرانجام امسال نتیجه داد و همزمان با جشنهای چهارم جولای (روز استقلال آمریکا) اعلام شد که شرایط زیست این پرنده، مجدداً به وضعیت مطلوب برگشته و شمار آنها در حد قابلقبولی (بیش از یازده هزار) قرار گرفته و در نتیجه، از سیاههی قرمز (گونههای در معرض خطر) خارج شد.
امّا اینک، طرفداران محیط زیست در آمریکا، از دولت مرکزی خویش خواستهاند تا این اقدام را همچنان ادامه داده و برای نجات ۲۷۹ گونهی جانوری دیگر آمریکا که همچنان در سیاههی قرمز و خطر انحطاط قرار دارند، تمهیداتی شایسته اعمال دارد.
نتیجهی اخلاقی!
عقاب شانس آورد که سمبل قدرتمندترین و ثروتمندترین کشور جهان بود و توانست از این رانت دولتی! بیشترین بهره را برده و حالا حالاها خیالش از بابت پروازی مطمئن - دستکم - در آسمان کشور پهناور آمریکا راحت باشد.
درست همانگونه که خرس پاندای چینی شانس آورد و دولت چین برای جلوگیری از انقراضش، مجبور به صرف میلیونها دلار بودجه و جذب بهترین بومشناسان و جانورشناسان جهان شد.