آشنایی با خواص خاویار

حکیم مهر -  خاویار یک ماده غذایی پرانرژی و مغذی است که مصرف آن به دلیل قیمت بسیار گرانش در کشور ما بسیار ناچیز است. این محصول صادراتی است و هم‌اکنون 85 درصد مصرف خاویار در جهان به اروپا، آمریکا و کانادا مربوط می‌شود. اگرچه امروزه این ماده غذایی گرانبها کمتر مورد استقبال است ولی آگاهی از خواص ارزشمند آن برای افراد یک کشور تولیدکننده لازم و ضروری به شمار می‌رود.
خاویار به تخمک‌های بارور نشده حاصل از تخمدان جنس ماده ماهیان خاویاری گفته می‌شود. اصولا ماهیان خاویاری «استروژن» نامیده می‌شوند. ارزش ماهیان خاویاری علاوه بر گوشت، به سبب تخم آنهاست که به مروارید سیاه مشهور است. برای به دست آوردن خاویار از یک ماهی بین 12 تا 16 سال وقت نیاز است. در گذشته ماهیان خاویاری را با یک چکش پلاستیکی بیهوش می‌کردند و بعد خاویار آن را خارج و گوشت آن را می‌فروختند. ولی امروزه با عمل سزارین قسمتی از تخم‌ها را از شکم ماهی خارج و تعدادی را برای بازآوری مجدد درون شکم ماهی باقی می‌گذارند و ماهی را به دریا بازمی‌گردانند. این روش را برای هر ماهی می‌توان تا 6 بار انجام داد.

ارزش تغذیه‌ای و درمانی خاویار

خاویار سرشار از ویتامین‌ها، املاح معدنی، پروتئین و چربی است. مصرف آن در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های التهاب مفاصل، دستگاه گوارش و سرطان بسیار موثر است. این ماده غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا ـ 3 است لذا برای درمان بیماری‌های افسردگی و قلبی ـ‌ عروقی نافع است. خاویار سرشار از آهن بوده، به همین دلیل مصرف‌ آن به افراد مبتلا به کم‌خونی ناشی از کمبود آهن توصیه می‌شود. ویتامین‌های موجود در خاویار می‌تواند نیروی از دست رفته فرد را در دوره نقاهت بیماری پس از جراحی‌های بزرگ و بیماری‌های عفونی به وی برگرداند. این ماده غذایی گرانبها با تقویت سیستم ایمنی می‌تواند آثار بی‌هوشی ناشی از عمل جراحی را نیز رفع کند.

میزان انرژی‌زایی خاویار به ازای هر کیلوگرم معادل 2704 کالری برآورده شده است. سطح بالای پروتئین و اسید‌های آمینه ضروری خاویار می‌تواند برای تقویت ماهیچه‌ها و عضلات بسیار موثر باشد و چربی سودمند آن می‌تواند ناراحتی‌های اعصاب را التیام بخشد. بسیاری افراد خاویار را به صورت خام یا همراه تخم‌مرغ و آغشته به زرده میل می‌کنند. بعضی نیز آن را با نان و کره می‌خورند. خاویار انواع گوناگون سرخ، سیاه و طلایی دارد که در این میان سیاه آ‌ن باارزش‌تر است.

توصیه‌های بهداشتی

نحوه صید و فرآوری نامطلوب می‌تواند خاویار را غیربهداشتی کرده و مصرف‌کننده را با مخاطرات جدی روبه‌رو سازد. شرایط نامناسب محیط، ابزار غیربهداشتی عمل‌آوری، شرایط نامناسب حمل و نقل و نگهداری و آلوده شدن فرآورده به میکروب‌های مهلک همگی می‌تواند موجب بروز عوارضی نظیر: تب، سردرد، سرگیجه، تهوع، اسهال، عوارض گوارشی و کبدی و در نهایت بروز عوارض آلرژیک حاد گردد. برخی از خاویارهای بازار، قاچاق و شبه‌خاویار هستند. در این نوع فرآورده‌ها از رنگ‌ها و ترکیبات غیرخوراکی برای طبیعی و تازه جلوه دادن محصول استفاده می‌شود که عوارض سوء و ناگواری را در مصرف‌کننده ایجاد می‌کنند. لذا در صورت تهیه این محصول آن را از اماکن معتبر و در بسته‌بندی‌های بهداشتی که دارای تاریخ مصرف و پروانه بهداشت باشند خریداری کنید.