حکیم مهر - حالی که هوشنگ ضیایی، مشاور سازمان حفاظت محیطزیست در امور حیات وحش از وضعیت زیستی خوب و به دور از نگرانی پلنگ در ایران سخن میگوید، گزارشهای رسمی و غیررسمی به دست آمده نشان میدهد که از ابتدای سال 89 تا کنون دست کم هفت قلاده پلنگ بر اثر عوامل انسانی چون شکار و تصادف با خودروها کشته شدهاند.
گزارشهای مردمی از مرگ یک قلاده پلنگ نر بالغ بر اثر تصادف با خودروهای عبوری در محور فیروزکوه حکایت دارد. این پلنگ صبح روز پنجشنبه در جاده فیروزکوه با یک دستگاه خودرو سواری تصادف کرده و از بین رفت. حاضران در صحنه تصادف، از جثه بزرگ این پلنگ خبر دادهاند به طوری که چهار مامور محیطزیست برای انتقال آن به داخل ماشین، در حال حمل آن بودند.
از سوی دیگر، وب سایت رسمی سازمان حفاظت محیطزیست نیز از مرگ یک قلاده پلنگ در تربت جام و بر اثر شلیک گلوله خبر داده است. مردم محلی در ارتفاعات روستای «سماخون» در شهرستان تربت جام به لاشه پلنگی برخورد کردند که بر اثر شلیک گلوله کشته شده بود. به گزارش سبزپرس، در بررسی ماموران گارد اجرایی حفاظت محیطزیست این شهرستان مشخص شد لاشه متعلق به پلنگ نر هشت ساله است که بر اثر اصابت گلوله مجروح شده و پس از طی مسافتی بر اثر خونریزی تلف شده است.
گزارش منابع محلی از الموت نیز از مرگ یک قلاده پلنگ بالغ در منطقه الموت و توسط شکارچیان خبر میدهد. هنوز مسئولان محلی حفاظت محیطزیست این خبر را به صورت رسمی تایید نکردهاند. از شهرستان پلدختر در استان لرستان نیز از تصادف و مرگ یک قلاده پلنگ در 20 روز گذشته خبر رسیده است. یک قلاده پلنگ دیگر نیز در منطقه سپیددشت استان لرستان بر اثر تصادف کشته شده است.
همچنین در ماه گذشته، اخباری از پیدا شدن لاشه یک قلاده پلنگ نر روی ریل قطار در منطقه درود منتشر شده بود. لاشه یک پلنگ نیز در شهرستان بابل پیدا شده بود که بر اثر تصادف با خودروهای عبوری کشته شده بود. به این ترتیب تنها با گذشت 55 روز از سال 1389، دست کم هفت قلاده پلنگ در مناطق مختلف ایران به دلایل مختلف از بین رفتهاند. این در حالی است که سال 1389 عنوان سال «پلنگ» را یدک میکشد و تشکلهای مردمی فعال در زمینه حفاظت از حیات وحش تلاش میکنند تا در این سال، با فعالیتهای آگاهسازی و آموزشی نسبت به کاهش مخاطرات زیستی پلنگ در ایران اقدام کنند. با این حال سازمان حفاظت محیطزیست به عنوان تنها متولی رسمی حفاظت از حیات وحش در ایران اقدام ویژه و خاصی را در سال پلنگ و سالی که از سوی سازمان ملل به عنوان سال جهانی تنوع زیستی نامگذاری شده، برای حفاظت از اینگونه با ارزش انجام نداده است.
طبق برآورد اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) جمعیت پلنگ در ایران بین 600 تا 900 قلاده است که تقریباً در تمامی مناطق ایران پراکنده هستند. هر چند جمعیت پلنگ در مقایسه با یوزپلنگ (دیگر گربهسان ایران) بسیار بیشتر است اما پلنگ با تهدیدهای بسیار زیادی روبهرو است. به عنوان مثال در سال گذشته مرگ بیش از 25 قلاده پلنگ به دلایلی چون شکار، تصادف و مسمومیت با طعمه آلوده گزارش شده است و بعید نیست آمار پلنگهایی که مرگشان گزارش نشده، بسیار بیشتر از این تعداد باشد.
مشکلات فرهنگی و ترس عمومی در برخی جوامع محلی از پلنگ یکی از مهمترین علل آمار بالای تلفات پلنگ به دست انسان باشد. با این وجود و به رغم انتشار چنین گزارشهایی، هنوز سازمان حفاظت محیطزیست برنامهای منسجم برای حفاظت از پلنگ در کشور برگزار نکرده است.