حکیم مهر - رییس سازمان دامپزشکی کشور گفت: از مجموع پایش هفت فرآورده خام دامی از منظر 39 آلاینده، مشکل خاصی در آنها دیده نشده و تنها در برخی نمونهبرداریهای انجام شده رد پای مالاشیت گرین (ماده رنگی سرطانزا) در ماهی قزلآلا، مایکوتوکسین در شیر و فلزات سنگین در مرغ دیده شده که میزان آنها نگرانکننده نیست و هشدارهای لازم برای کاهش این مخاطرات به تولیدکنندگان داده شده است.
دکتر مهدی خلج در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، ضمن تاکید بر ضرورت حفظ و ارتقای سلامت و بهداشت محصولات و فرآوردههای خام دامی اظهار کرد: اگر می خواهیم به غذای سالم دسترسی پیدا کنیم، راهی جز این نداریم که از مزرعه تا سفره مردم را نظارت بهداشتی کنیم که شاید سازمان دامپزشکی تنهاترین دستگاهی باشد که این وظیفه را برعهده داشته باشد.
وی با بیان اینکه سازمان دامپزشکی طی سالهای اخیر طرح پایش سلامت محصولات و فرآوردههای خام دامی را انجام داده است، افزود: در طرح پایش سلامت محصولات دامی طی چند سال اخیر نمونهبرداریهای بسیاری از هفت محصول و فرآوردههای دامی از جمله گوشت مرغ، تخممرغ، گوشت قرمز، شیر، عسل، خوراک دام و غیره انجام شده که این محصولات از نظر 39 آلاینده گوناگون مورد آنالیز و ارزیابی قرار گرفتهاند.
رییس سازمان دامپزشکی کشور ادامه داد: براساس نتایج به دست آمده از آزمایشات انجام شده، این محصولات تقریباً بدون مشکل بودهاند. البته در مورد مرغ و شیرخام هنوز به جمعبندی کامل نرسیدیم.
اخطار به مزارع پرورش ماهی و رصد محصولات قبل از خروج از مزرعه
خلج تصریح کرد: در نمونهبرداریهای انجام شده از مزارع پرورش ماهی قزلآلا رد پای "مالاشیت گرین" در برخی موارد دیده شده است. "مالاشیت گرین" یک ماده رنگی است و باید در صنایع رنگریزی به کار برود که سرطانزاست و به این دلیل نباید در فرآوردههای دامی دیده شود، اما برخی پرورشدهندگان به صورت غیرمجاز برای مبارزه با انگلهای خارجی یا قارچهای سطحی از آن استفاده میکردند.
وی با اشاره به معدومسازی چند مورد گزارش شده که به صورت غیر قانونی از این ماده سرطانزا استفاده کرده بودند، گفت: سازمان دامپزشکی پس از نمونهبرداری و آزمایشات خود، ماده جایگزین را به آبزیپروران معرفی کرد و بر همین اساس از سال گذشته اعلام شد که هیچ ماهی قزلآلایی اجازه عرضه به بازار را ندارد، مگر آنکه سازمان دامپزشکی پس از نمونهگیری از آن مزرعه، عرضه این محصول را مجاز اعلام کند.
رد پای فلزات سنگین در گوشت مرغ
رییس سازمان دامپزشکی کشور اظهار کرد: یکی دیگر از کارهایی که انجام شد در زمینه پایش میزان فلزات سنگین در گوشت مرغ بود، چراکه بعضاً تشویشی در اذهان عمومی ایجاد شده بود که در مرغ تولید شده داخلی فلزات سنگین وجود دارد، البته سازمان دامپزشکی آن را تایید کرد، اما میزان آن از حداکثر مجاز بیشتر نیست و تنها اسید فسفریکی که برای استخراج دی کلسیم فسفات مورد استفاده قرار میگیرد، ناخالصی داشت و فلزات سنگینش از حداکثر مجاز بالاتر بود که هشدار دادیم مشکل باید حل شود، یا اینکه اسید فسفریک فود گرید باید به جای آن در بازار عرضه شود.
خلج با بیان اینکه آزمایشگاههای مرجع اجراکننده طرح پایش سلامت محصولات دامی در سال جاری دقیقتر و مجهزتر نسبت به سالهای گذشته هستند و بر اساس تجربیات گذشته نقایص سالهای گذشته نیز برطرف میشوند، عنوان کرد: جواب آزمایش های انجام شده روی شیر در قالب طرح پایش محصولات و فرآوردههای دامی هنوز تجمیع نشده است، اما در گذشته مطرح میشد که "مایکوتوکسین" در شیر وجود دارد و میزان آن بالاست.
شیر مورد تایید در کدکس غذایی بینالمللی و مردود در استانداردهای اتحادیه اروپا
وی اعلام کرد: میزان مجازی که در کدکس غذایی بینالمللی برای "مایکوتوکسین" مشخص شده 500 نانوگرم در لیتر است که البته برخی دیگر معتقدند باید استانداردهای اتحادیه اروپا را که 50 نانوگرم در لیتر تعیین شده، ملاک سنجش و ارزیابی "مایکوتوکسین" در شیر قرار داد؛ اما اگر کدکس غذایی بینالمللی را معیار قرار دهیم، هیچ مشکلی در شیر از این نظر وجود ندارد و کمتر از حداکثر مجاز تعیین شده است. البته از استاندارد اتحادیه اروپا کمی پایینتر هستیم.
رییس سازمان دامپزشکی کشور اظهارکرد: در این راستا از همه استانداران تقاضا شده تا کمیته ارتقای کیفیت بهداشتی شیرخام را با ریاست معاونان استاندار و دبیرکلی سازمان دامپزشکی تشکیل دهند و سازمان جهاد کشاورزی، اتحادیه دامداران، دانشکده علوم پزشکی و غیره در این کمیته عضویت پیدا کنند که از مبدأ تولید تا مراکز جمع آوری شیر و قبل از فرآوری شدن، این محصول را پایش و نظارت کنیم.
میگوی ایرانی مورد تایید اروپاییها
خلج با بیان اینکه در زمینه گوشت قرمز و تخم مرغ هنوز نتایجی استخراج نشده است، گفت: در زمینه میگو نیز با توجه به اینکه اتحادیه اروپا باید کد EC صادر شده از سوی سازمان دامپزشکی را برای شرکتهای صادرکننده ایرانی تایید کند و براساس نتایج آزمایشهای انجام شده سازمان دامپزشکی در تکتک مراحل تولید و صادرات میگو و نتایج آزمایشهای اتحادیه اروپا، هیچ مشکلی از نظر باقیماندهها و فلزات سنگین وجود ندارد.
وی افزود: 3141 مجوز بهداشتی برای صادرات 69 نوع کالای مربوط به دام، فرآورده خام دامی، آلایش دامی، دارو و غیره صادر شده است که حدود 829 هزار رأس دام سبک نیز صادر شده است و این رکورد جدیدی در صادرات محصولات فرآوردههای دامی محسوب میشود. اما سازمان دامپزشکی به عنوان متولی تضمینکننده سلامت و بهداشت، محصولات و فرآوردههای خام دامی همواره در صادرات و واردات شرط الزامآور بهداشتی را رعایت کرده است.
رییس سازمان دامپزشکی کشور ادامه داد: در زمینه سلامت و بهداشت مواد غذایی باید به مساله امنیت غذایی توجه کرد، بنابراین سازمان دامپزشکی معتقد است اگر خوراک بهداشتی دام را ارتقاء ندهیم، نمیتوانیم زنجیرههای بعدی تولید را از این نظر تضمین کنیم.
ایجاد اسکله اختصاصی برای تخلیه خوراک دام
خلج اظهار امیدواری کرد امسال با حمایت وزیر جهاد کشاورزی و دولت اسکله اختصاصی برای تخلیه خوراک دام ایجاد شود، به گونهای که در اسکلهای که این محصولات اساسی تخلیه میشوند، محصول دیگری به ویژه مواد شیمیایی نگهداری نشوند. از سوی دیگر انبار اختصاصی و ناوگان حملونقل ویژه برای نهادهها و خوراک دام و طیور ایجاد شود.
وی اعلام کرد: سازمان دامپزشکی در گستره 95 هزار واحد دامداری روستایی، صنعتی و عشایری، 27 هزار واحد پرورش صنعتی طیور، 9500 واحد پرورش آبزیان، 1044 کارخانه خوراک دام ، 956 مرکز جمعآوری شیر، 700 کشتار گاه صنعتی دام و طیور، 1100 مرکز سردخانهای و مرکز بستهبندی، 10 هزار 700 شناور صیادی، بیش از 34 هزار وسیله حمل و خودرو فرآوردههای خام و 151 هزار و 732 مرکز عرضه فرآوردههای خام دامی نیز در کشور موظف به انجام وظایف خود است.