مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی گفت: علیرغم پیشرفت‌های در خور توجه در بحث کشتارگاه طیور در استان مرکزی، متاسفانه این استان جزو ۴ استان فاقد کشتارگاه صنعتی دام در کشور است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، فعالیت در بحث سلامت و امنیت غذایی با همکاری وزارت بهداشت، حفظ امنیت و سلامت در حوزه جمعیت دامی کشور از طریق پیشگیری و مایه‌کوبی و نیز فعالیت در حوزه صادرات از جمله حوزه‌های مهم سازمان دامپزشکی کشور است.
از آن‌جا که سازمان دامپزشکی به عنوان یک مرجع زیرصلاح از سوی جوامع بین‌المللی شناخته شده و معتقدند سلامت را بایستی از مزرعه تا سفره در نظر بگیریم بنابراین هر نوع محصولی که به دام مرتبط می‌شود بایستی تست کیفیت دامپزشکی را داشته باشد و از این‌رو نقش سازمان دامپزشکی در حوزه صادرات برجسته می‌شود.
حضور 120دقیقه‌ای دکتر علی رضائیپور در دفتر نمایندگی خبرگزاری بین‌المللی تسنیم استان مرکزی و بازدید از بخش های مختلف این خبرگزاری بهانه ای شد تا خبرنگاران خبرگزاری تسنیم در گفت‌و‌گویی تفصیلی مسائل حوزه دامپزشکی استان را با وی به مصاحبه بنشینند.
متن گفتوگوی تفصیلی خبرنگاران تسنیم با "دکتر علی رضائیپور" مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی در زیر می‌آید:
وضعیت کشتارگاه‌های دام و طیور را در استان مرکزی چگونه ارزیابی می کنید؟
رضائی پور: کشتارگاه صنعتی دام از الزامات مطلوبی برخوردار است چرا که بازرسی پیش از کشتار تقویت و شرایط ماندگاری برای لاشه بهتر فراهم می‌شود، مسئولیت کشتارگاه‌ها با شهرداری بوده و متأسفانه نگاه شهرداری به کشتارگاه‌ها اقتصادی است.
بنابراین به سمتی پیش رفته‌ایم که بتوانیم از سرمایه‌گذار بخش خصوصی در این بخش استفاده کنیم و به این منظور مجتمع‌های کشتارگاهی را پیشنهاد کردیم چرا که کشتارگاه‌های طیور در استان مناسب بوده و زیرساخت‌های لازم را نیز دارند و کشتارگاه‌های صنعتی دام در کنار آن‌ها می‌توانند فعالیت کنند.
برای استان دست کم 3 کشتارگاه صنعتی دام نیاز است که در مناطق شهرستان‌های ساوه، خمین و اراک بایستی احداث شوند، احداث کشتارگاه‌های صنعتی دام به سبب اینکه توجیه اقتصادی ندارند از استقبال بخش دولتی و خصوصی بهره‌مند نشده‌اند.
چه تعداد کشتارگاه‌های فعال در سطح استان در بخش طیور و دام وجود دارد؟
رضائیپور: دیدگاه و اولویت دولت تقویت صادرات غیرنفتی بوده و به دنبال تسهیل در این حوزه هستند و خوشبختانه استان مرکزی در بخش صادرات غیرنفتی نیز از ظرفیت مناسبی برخوردار بوده به نحوی که از مجموع 270 کشتارگاه فعال طیور در کشور، 10 کشتارگاه طیور در استان وجود دارد که تعداد 8 واحد آن فعال است.
از مجموع کشتارگاه‌های سطح کشور 8 کشتارگاه توسط تیم ممیزی تأئیدیه نخست را دریافت کردند و در نهایت تیم روسی برای 2 کشتارگاه تأئیدیه صادر کرد و یکی از این کشتارگاه‌ها در استان مرکزی بود که تیم روسی از 2 کشتارگاه دلیجان بازدید و کشتارگاه "درنا" مرغ دلیجان به عنوان نخستین کشتارگاه طیور در استان مجوز کد صادراتی IR را دریافت کرد.
ظرفیت‌های استان مرکزی در بخش صادرات غیرنفتی و حوزه دامی تا چه میزان است؟
رضائیپور: در بخش صادرات طیور از خردادماه سال گذشته تا به امروز 4 هزار و 930 تن به کشورهای دیگر صادرات داشتیم که این میزان 10 درصد تولید مرغ استان را در بر می‌گیرد و این در حالیست که در مدت مشابه سال گذشته 563 تن و در سال 91 میزان 168 تن صادرات مرغ انجام شده و 40 درصد تولید مرغ استان به سایر استان‌ها صادر می‌شود که نشان از فراهم بودن زیرساخت‌ها در این بخش است.
در کنار صادرات فرآورده‌های دام و طیور استان سالانه در بحث صادرات پشم و عسل نیز فعالیت دارد اما مقدار این فرآورده‌ها ناچیز بوده و به عنوان نمونه صادرات عسل تنها بین 8 تا 10 تن را شامل می‌شود.
در بحث صادرات تخم‌مرغ خوراکی جزو استان‌های شاخص کشور و رتبه پنجم را در این بخش به خود اختصاص داده‌ایم و این مهم به سبب وجود زیرساخت‌های مناسب در استان بوده و وجود واحدهای بزرگ و مطرح تولیدی در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.
تنها در یک واحد تولیدی در زرندیه تنها 800 هزار قطعه مرغ وجود دارد که این خود مزید برعلت شده تا در بحث تولیدات تخم‌مرغ خوراکی از شاخص‌های کشوری به‌شمار رویم و سالانه در بحث صادرات این محصول رشد چشمگیری را داشته باشیم.
در سال 91 میزان صادرات استان در این بخش 2.3 تن، در سال 92 میزان 913 تن و از خردادماه سال گذشته تا خردادماه سال 94 میزان 5 هزار و 619 تن صادرات داشته‌ایم که این رشد صادرات در خور توجه بوده و نشان از ظرفیت مناسب استان در بخش صادرات غیرنفتی دارد.
آیا امکان صادرات برای تمامی واحدهای تولیدی وجود دارد یا اینکه مستلزم شرایط ویژه‌ای برای فعالیت در عرصه صادرات هستند؟
رضائیپور: سیاستی را که دامپزشکی دنبال می‌کند در بخش صادرات گوشت مرغ و پای مرغ است و کشتارگاه‌هایی می‌توانند در این حوزه فعالیت داشته باشند که کد IR را اخذ کرده‌اند یا مجوزهای صادراتی را دارا باشند که خوشبختانه کشتارگاه «درنا مرغ» دلیجان در استان توانسته این کد بین‌المللی را دریافت کند.
در واحدهای تولیدی مرغ تخم‌گذار نیز به‌دنبال اخذ این مجوز هستیم و از سال 95 هر واحد تولیدی که کد IR را دریافت نکند امکان فعالیت در بخش صادرات را نمی‌تواند داشته باشد، اگر چه در حال حاضر تنها امکان صادرات فرآورده‌های دام و طیور به کشور روسیه داشتن این کد است ولی اخذ این کد برای صدور محصول به سایر کشورها از سال 95 الزامی است.
به‌دنبال این هستیم تا با انجام ممیزی و اصلاح ساختار در این مراکز و واحدهای تولیدی شرایط صادرات را برای آنان نیز فراهم سازیم.
اراک به عنوان پایلوت "شهر سالم از منظر غذا" انتخاب شده این طرح به دنبال چه اهدافی است؟
رضائیپور: به سبب وجود زیرساخت‌های لازم نظیر 10 کشتارگاه صنعتی طیور، واحدهای فراوری مرغ با توافقاتی که با کمیسیون کشاورزی مجلس و سازمان دامپزشکی انجام گرفت بنا شد تا این طرح را از اراک آغاز کنیم.
در نخستین گام به سبب وجود بسترها و استانداردهای لازم در بخش طیور برنامه‌های هدفگذاری شده را بر روی مرغ و تخم‌مرغ اجرایی می‌سازیم تا به تولید غذای سالم با استانداردهای لازم دست پیدا کنیم، شعار امسال در روز جهانی بهداشت "ایمنی غذا از مزرعه تا سفره" بود که این شعار بیش از یک دهه گذشته شعار سازمان دامپزشکی بود که در این راستا همواره حرکت کرده‌ایم.
عرضه مرغ به شکل بسته‌بندی از سال 81 در استان مرکزی اجرا شد و این در حالی بود که این طرح در تهران با شکست مواجه شد، طرحی که استان نسبت به پایتخت 8 سال پیشرو بوده و این خود مزیتی بود تا اراک به عنوان شهری برای اجرای طرح شهر سالم از منظر غذایی منتخب شود.
این طرح بسیار عظیم بوده که برنامه‌های گسترده‌ای را نیز طلب می‌کند تا بتوانیم به جایی رسیم که محصول غذایی ارائه شده را سالم مطرح کنیم، در حال حاضر هم نمی‌گوئیم که هیچ غذایی سالم نیست چرا که در بحث بهداشت هیچ چیز قطعی نبوده و نسبی است.
در طرح شهر سالم از منظر غذا بایستی بتوانیم سطح ایمنی را بالا بریم و خوشبختانه این طرح را در اراک آغاز کردیم و برای این منظور با اتحادیه‌های ذیربط جلساتی را برگزار کرده تا به فرهنگ‌سازی در این مبحث بپردازیم چرا که این اتحادیه‌ها جامعه هدف نخست هستند.
برنامه‌های هدفگذاری شده را با مشارکت اتحادیه‌های ذیربط می‌توانیم به عموم جامعه منتقل سازیم و اتحادیه‌ها به نوعی سیاست‌های سازمان را در جامعه پیاده سازی می‌کنند.
طرح "شهر سالم از منظر غذا" در حال حاضر در کدام مرحله اجراست و چه برنامه‌هایی برای پیشبرد طرح دارید؟
رضائیپور: طرح در حال اجرا بوده و بایستی پایش‌های ابتدایی را در این زمینه انجام دهیم، مرغ و تخم‌مرغ را مورد پایش بایستی قرار دهیم، پایش تاکنون بر روی درصد کمی از محصولات انجام شده و با اعمال این طرح به طور کامل برنامه پایش گسترده‌تر و مستندسازی نیز انجام می‌شود.
برای نمونه مرغ بیش از یک‌کیلو و 700 گرم نبایستی در مراکز عرضه شود، در بحث تولید مرغ دستورالعمل‌های بین‌المللی بیشترین زمان پرورش را 42 روز مطرح کرده‌اند و در این مدت وزن معیار و استاندار حاصل می‌شود ولی متأسفانه برخی از تولیدکنندگان این مدت زمان پرورش را افزایش و 50 روز رسانده‌اند که عاملی زیان آور است.
افزایش زمان پرورش سبب پائین آمدن کیفیت گوشت‌و افزایش بافت چربی در مرغ شده و از سوی دیگر بالا رفتن دوره پرورش مشکلات تنفسی را در گله افزایش داده که ناچار به مصرف آنتی‌بیوتیک هستیم که مصرف دارو و وجود باقیمانده آن در بافت گوشتی برای مصرف‌کننده زیانبار است.
افزایش دوره پرورش مرغ ضریب تبدیل را دچار اختلال می‌کند، ضریب تبدیل در برخی کشورها به 1.5 رسیده یعنی به ازاء 1.5 کیلو دان یک‌کیلو گرم گوشت حاصل می‌شود و این در حالیست که ضریب تبدیل در استان 2.2 است.
