در پی مرگ 24 راس آهوی کمیاب و نادر مشداخ (میشداغ ) خوزستان در اثر سقوط در کانال موسوم به پای پل کرخه سازمان آب و برق و احتمال انقراض این گونه نادر حیات وحش استان و تهدید شدن زیستگاه آن می باشد.
به گزارش زیست بوم، در مورخ نوزدهم تیر 1394 سه راس آهو ( دو آهوی ماده و یک آهوی نر) در کانال آبرسانی ام الدبس غرق شدند.
جمعی از فعالان محیط زیست و حیات آبی استان خوزستان خبر می دهند که هفته گذشته دو راس آهو هم در کانال غرق شده بودند که در مجموع 5 راس در هفته ای که گذشت توسط شیر منطقه یعنی کانال آبرسانی از صفحه حیات وحش منطقه محو شدند.
بنابر گفته چوپانان، باغداران و مردم محلی هر هفته حداقل دو راس آهو در کانال غرق می شوند، این در حالی است که محیط زیست دو سال است دست روی دست گذاشته و هیچ کاری جهت جلوگیری از ادامه فناء حیات وحش منطقه نکرده است و منتظر است که سازمان آب و برق راه حل پیشنهاد کند و یا دست به کار شود.
بنابر تحقیقات به عمل آمده آهوها جهت چرا و دستیابی به غذا به آن دست کانال و از روی پل هایی که بر روی آن نصب کرده اند عبور می کنند، کانالی که چراگاه های طبیعی را از زیستگاه جدا کرده است.
زمانی که آهو به عمد یا غیر عمد ترسانده شود و کوچکترین استرسی به آن وارد شود به پناهگاه اصلی اش که در سمت دیگر کانال قرار دارد فرار می کند و آن موقع به علت ترس و استرس زیاد، پل های کوچک را فراموش کرده و به خیال اینکه از کانال می تواند عبور کند خود را به داخل آن می اندازد. تا حالا به این صورت بسیاری از آنها بطور زنده شکار شدند و عده ای هم خوراک سگ های چوپانان شدند یا بطرز مرموزی در زیر خاک مدفون شدند.
فعالان محیط زیست خوزستان معتقدند مشکل آهوهای میشداغ بی آبی و تشنگی نیست. چشمه های لب شور دائمی در منطقه وجود دارند که هیچ گاه هم خشک نشده اند و حیات وحش از آنها رفع عطش می کند و قابل استفاده برای تمام حیات وحش منطقه می باشد.
آنها می گویند کانال آبرسانی در دهه 80 و قبل از اینکه منطقه به شکار ممنوع و حفاظت شده ارتقاء پیدا کند احداث گردید و در آن زمان اصلاً بر این باور بودند که آهو نسلش به کلی از میان رفته است. برخی چنین اظهار می دارند که کانال در زمان فعلی که منطقه تحت تصدی محیط زیست است و بدون در نظر گرفتن جوانب بد و مخرب زیست محیطی ساخته شده است، واقعا جای تعجب و سؤال است پس کارشناسان خبره محیط زیست کجا بودند؟
جمعیت فعلی آهوان منطقه مشداخ (میشداغ) به حدود 200 راس می رسد که در پی آن مهاجرت هایی در حوالی آن منطقه وسیع یعنی( سمت بیت راشد - فکه) حوزه استحافظی شوش و حتی به سمت عراق داشته اند. بطوری که تا کنون کشور عراق در علی الغربی 25 رأس از این آهوها را زنده گیری کردند.
سازمان محیط زیست استان جمعیت کل آهوان را گاهی 60 راس و گاها 40 راس اعلام می نمایدو آن به این دلیل است که شاید پراکنش این غزال کمیاب را در منطقه برای سازمان مزبور ناشناخته باشد.
از آنجایی که این غزال متاسفانه ازلحاظ ژنتیکی ازقدیم الزمان هنوز شناسایی نشده است و یک نوع جدید از لحاظ ژنتیکی خواهد بود پس بصورت قراردادی ازسوی فعالان منطقه و استان پیشنهاد می شود نام این غزال را آهوی بستان یا آهوی مشداخ یا آهوی میسان یامیشان نامیده شود. درحال حاضر بیشترین جمعیت آهو در نزدیکی این شهر در ماسه های روان به سر می برند. این آهو تنها آهویی که در زیستگاه طبیعی خودزندگی می کند.
این فعالان مدعی هستند براساس گفته معاون طبیعی حفاظت محیط زیست استان، کانال انتقال آب موسوم به پای پل کرخه غیر مجاز است. این کانال جمعا به طول 107 کیلومتر از سد تنظیمی کرخه برای شبکه کرخه و طرح آبرسانی غدیر در دهه 80 احداث و در دوسال گذشته با دبی 85 مترمکعب درثانیه به بهره برداری رسیده است که به طول 17 کیلومتر آن از منطقه حفاظت شده میشداغ و زیستگاه حیات وحش و بویژه آهوهای مشداخ عبور کرده و آن را به دو قسمت تقسیم کرده است.
تنها منبع آبی منطقه،آب بندی بنام سد شجاع که حاوی آب شور می باشد. این کانال نه تنها برای حیات وحش منحصر به فرد منطقه بلکه برای انسان نیز با توجه به شیب زیاد آن و عدم ایمنی میتواند خطرناک باشد.
راه های پیشنهادی برای کاهش خطرات:
1-احداث مترسک های متحرک در کنار هر پل جهت ترساندن آهوهای و جلوگیری از نزدیک شدن به کانال مزبور
2-ایمن سازی حاشیه کانال و ایجاد روگذرهای متعدد
3-تخصیص و پمپاژ چند متری از کانال جهت تامین آب شرب آهوهای و سایر موجودات (آبشخور) جهت جلوگیری از نزدیک شدن به کانال