پس از یوز پلنگ ایرانی این بار نوبت مم یا خرس بلوچی است که به سمت انقراض پیش رود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی عصر هامون، خرس سیاه آسیایی از گونه‌های زیبا و نادر ایران است که در گویش مردم بلوچستان با نام‌های «مم» و «هرس» شناخته شده است.
این حیوان که در سال های اخیر تعدادش به زحمت به اندازه انگشتان دو دست است، به شدت در معرض تهدید قرار گرفته و نام آن در لیست قرمز سازمان‌های حفاظت از حیوانات قرار گرفته است.
نکته قابل توجه اینکه نام حیواناتی در این لیست قرار می‌گیرد که طی دهه گذشته تعداد آنها به نصف کاهش یافته است.
گمان می‌رود این روزها و پس از خشکسالی های طاقت فرسای شش سال گذشته تعداد این حیوانات کاهش یافته باشد و طبق برآوردهای صورت گرفته گفته می شود 10 تا 20 قلاده از این حیوانات در طبیعت وجود دارد.
چندی پیش تجربه موفق بیمه یوزپلنگ ایرانی (آسیایی) فعالان، کارشناسان و مسئولان سازمان محیط زیست را به صرافت انداخت تا گونه‌های نادر در معرض انقراض دیگری را هم زیر چتر بیمه ببرند. گونه هایی که خرس سیاه بلوچی در صدر آن نشست تا خود را انقراض نجات دهد، هرچند «هومن جوکار» مدیر طرح بین‌المللی یوز آسیایی کشیدن چتر حمایتی بیمه روی خرس سیاه را آسانتر از پلنگ می‌داند.
خرس سیاه باید الویت بیمه تکمیلی باشد
مجید خرازیان مقدم مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با یکی از رسانه ها با تأکید بر اینکه باید به دنبال مکانیسم‌هایی برای جذب ریالی بیمه‌گذاران به منظور بیمه گونه‌های نادر جانوری باشیم از تلاش برای بیمه کردن خرس سیاه و پلنگ خبر داد و گفت: اولویت با خرس سیاه است چرا که پلنگ، پوشش و پراکنش بیشتری در کشور داشته و بیمه آن از نظر ریالی هزینه بیشتری دارد، اما بیمه خرس سیاه در وضعیت بهتری به سر می‌برد.
جوکار مدیر طرح یوز نیز امیدوار است با گفت‌و‌گو‌های انجام گرفته از سوی دفتر حیات وحش و دفتر صید و شکار سازمان محیط زیست با بیمه دانا طی یک و دو ماه دیگر خرس سیاه هم زیر پوشش بیمه قرار بگیرد.
چیزی که او از آن به «مسئولیت مدنی بیمه‌ها» یاد می‌کند که پس از معادل سازی‌ها به دست آمده است. تعریفی که البته بیمه دانا پس از بررسی و محاسبات دقیق درباره یوز ایرانی ارائه داد تا همان‌طور که جوکار هم می‌گوید: از این به بعد پلانی مشخص برای بیمه گونه‌های در حال انقراض دیگر هم باشد.
هزینه شیرین خرس سیاه برای بیمه
سپیده کاشانی از کارشناسان محیط زیست پارسیان می‌گوید: «پس از اینکه بیمه دانا برای خرس سیاه اعلام آمادگی کرد نخستین کاری که باید انجام می‌دادیم برآورد خسارت خرس سیاه در تعارض با انسان بود.»
خرس سیاهی که زیستگاهش تخریب شده و روستانشینان بخشی از آن را تصرف کرده‌اند. تخریب زیستگاه، کاهش طعمه‌ها را به دنبال دارد، بنابراین خرس‌ها راه روستاها و باغ‌ها را در پیش می‌گیرند. خرس‌ها بیش از هرچیزی به باغ و محصولات کشاورزی صدمه می‌زنند و بعد به سروقت دام‌ها می‌روند.
گزارش‌ها تا به امروز مرگ انسان در تعارض با خرس را خبر نداده اما صدمه به افراد را چرا. برآورد ها؛ سه استان هرمزگان، کرمان و سیستان وبلوچستان را شامل می‌شود. کارشناسان میراث پارسیان تا به امروز گزارش کاملی از وضعیت کرمان و هرمزگان را به دست آورده‌اند اما بررسی‌ها درباره سیستان و بلوچستان کامل نیست.
برای اینکه وضعیت بیمه مشخص شود باید تمام خسارت‌ها به گفته کاشانی برآورد شود: «البته می‌شود وضعیت هرمزگان وکرمان را به سیستان وبلوچستان هم تعمیم داد تا عددی به دست بیاید و به بیمه اعلام شود.» بررسی‌های کارشناسان میراث پارسیان نشان می‌دهد که رویارویی خرس با انسان در کرمان در طول یک سال بین 5تا7 بار اتفاق افتاده است. این رویارویی سالانه در استان هرمزگان بین 2 تا 4 بار است. سیستان وبلوچستانی‌ها هم به اندازه کرمانی با خرس رو به رو می‌شوند. خرس‌هایی که علاقه زیادی به سیب، زردآلو، انگور، گردو، انجیر و خرما دارند. برخلاف قصه‌هایی که در آنها خرس تنها عسل می‌خورد، منوی مورد علاقه این گونه حیوانی گسترده‌تر از میوه‌های نام برده و عسل است. بز، گوسفند و مرغ هم جزو انتخاب‌های آنهاست. این گونه خرما را خیلی دوست دارد و بنابراین ردپای آن را می‌شود در میان نخیلات دید.
خسارت ناشی از تلف شدن هر خرس را ۵۰ میلیون تومان
حساب و کتاب‌های پارسیان به گفته کاشانی نشان می‌دهد که سالانه ۴۵۰۰ تا ۵۵۰۰ اصله درخت را از بین می‌برند. به ۱۳۰۰ تا۲ هزار دام حمله می‌کند.
او می‌گوید هرچند هنوز وارد جزئیات نشده‌ایم اما این آمار برآورد کلی را به بیمه می‌دهد تا میزان پوشش دهی را مشخص کند. او خسارت ناشی از تلف شدن هر خرس را ۵۰ میلیون تومان اعلام می‌کند.
دیه هر فرد که بر اثر حمله خرس کشته شود ۲۰۰ میلیون تومان تعیین شده که دیه کامل یک انسان است! هزینه درمان برای هر فرد مصدوم هم بین ۵ تا ۱۵ میلیون تومان پیشنهاد شده است. در این بسته پیشنهادی به گفته او برای دام اهلی از جمله بز یا گوسفند خسارتی بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان بسته به شرایط مناسب درنظر گرفته شده است.
او در توضیح «شرایط مناسب»، اصولی بودن شرایط ایمنی آغلی را که خرس به آن حمله می‌کند مدنظر دارد. برای هر مرغ کشته شده توسط خرس سیاه هم بین ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان خسارت تعیین شده است. خسارت هر کندوی زنبور عسل هم بین ۵۰ تا ۷۰ هزار تومان استلبته این طرح هنوز شکل اجرایی به خود نگرفته است. به گفته کاشانی باید یک ساز و کار برای آن تعریف شود تا نفع آن به جامعه محلی هم برسد. اتفاقی که اگر نیفتد خرس سیاه را به ورطه نابودی می‌کشاند.
اسپانسرها اعلام آمادگی نمایند
جوکار می‌گوید: اگر ماجرای خرس ختم به خیر شود سازمان برای گونه‌های دیگر هم وارد گفت‌و‌گو با بیمه‌ها می‌شود.
امید است قبل از اینکه تعداد این گونه زیبا و نادر کاهش یابد مسئولین جهت بیمه این گونه اقدام و اسپانسرها اعلام آمادگی نمایند.
