حکیم مهر - گربه سان بزرگ جثه‌ای که برای احیای ببر مازندران به کشورمان آمده بود، پس از 5 سال زندگی در شرایطی اسفبار امروز به یکی از موضوعات داغ زیست محیط تبدیل شده، زیرا در برزخی خاتمه ناپذیر میان زورآزمایی سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی گرفتار آمده است.
به گزارش «تابناک»، به دنبال تجمع هفته گذشته فعالان حیات وحش برای تعیین تکلیف «ببر سیبری» در برابر سازمان حفاظت محیط زیست، فرهاد دبیری، معاونت محیط طبیعی این سازمان، طی نامه‌ای از ریاست سازمان دامپزشکی درخواست کرد با خون گیری از این ببر در مکان فعلی (واقع در مجموعه ارم) موافقت نمایند تا بر اساس نتیجه حاصله، برای سرنوشت این حیوان تصمیم گیری شود.
به این بهانه خبرنگار «تابناک» به سراغ «دکتر داریوش جهان پیما»، مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی کشور رفت که به نمایندگی از سوی ریاست سازمان دامپزشکی، مسئولیت تصمیم گیری برای پرونده این حیوان کم نظیر و پاسخگویی به سوالات بر عهده وی قرار گرفته است.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
رویکرد سازمان دامپزشکی نسبت به تجمع هفته گذشته معترضین به قرنطینه 5 ساله ببر سیبری که با شعار "پایان این اسارت، دامپزشکی حمایت" و با پلاکاردهایی با جملات "مسئولین محترم سازمان دامپزشکی، لطفا با خونگیری از ببر سیبری در مکان فعلی موافقت فرمایید؛ شاید این گره به دست شما باز شود." خواستار همکاری سازمان دامپزشکی با حل این مشکل 5 ساله شدند چه خواهد بود؟ آیا سازمان دامپزشکی با این فعالان زیست محیطی دست دوستی خواهد داد؟
سازمان دامپزشکی همواره از فعالیت NGOها استقبال و آنها را حمایت می‌کند. در زمینه ببر سیبری، سازمان دامپزشکی طی یک سال گذشته با حذف گزینه معدوم سازی ببر سیبری ـ که پیش از این، تنها گزینه پیشنهادی وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی بود ـ همراهی خود را با فعالان حیات وحش و علاقه مندان پیگیر سرنوشت این ببر به وضوح به نمایش گذاشته است.
ما پیشنهادی معقول و قابل اجرا، جایگزین گزینه معدوم سازی کردیم و به سازمان محیط زیست ارائه دادیم: پیشنهاد انتقال ببر به مکانی با شرایط نگهداری استاندارد، بدون بازدید عمومی و دور از مناطق مسکونی جهت انجام آزمایش مشمشه تا در صورتی که نتیجه مثبت باشد، حیوان تا پایان عمر در این مکان به زندگی ادامه دهد و در صورتی‌که نتیجه منفی باشد، سازمان حفاظت محیط زیست طبق صلاح‌دید خود، حیوان را به باغ وحش و یا مرکز نگهداری مجاز دیگری انتقال دهد؛ پیشنهادی که با استقبال سازمان حفاظت محیط زیست روبه رو شد.
سازمان حفاظت محیط زیست سه گزینه برای نگهداری از ببر سیبری پیشنهاد داد که دو مورد آن پس از بازدید مورد تأیید سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت قرار گرفت و طی صورت‌جلسه امضا شده میان سازمان محیط زیست، سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت، جایگاه احداث شده برای ببر در منطقه حفاظت شده سمسکنده ساری بعنوان جایگاه مورد توافق انتخاب و مقرر شد حیوان تا پایان شهریور ماه سال جاری به این جایگاه منتقل شود.
امروز نوبت سازمان محیط زیست است که همراهی خود را با فعالان حیات وحش به نمایش بگذارد و از طرفی پایبندی خود را نسبت به صورت‌جلسه امضا شده اثبات کند.
پاسخ شما به نامه دکتر فرهاد دبیری، معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست مبنی در درخواست موافقت با خون گیری از ببر سیبری در مکان فعلی چه خواهد بود؟
سازمان دامپزشکی بنا بر مسئولیت خود موظف است با در نظر گرفتن اهمیت بهداشت عمومی جامعه، آزمایش های مربوط به بیماری مشمشه را در شرایط استاندارد انجام دهد تا نتیجه قابل استناد باشد. ضمناً نمونه گیری فقط محدود به خونگیری نیست و مکان فعلی که یک قرنطینه موقت به حساب می‌آید، بسیاری از عوامل مورد نیاز برای ایجاد شرایط استاندارد نگهداری و انجام آزمایشات لازم را ندارد.
با توجه اینکه به گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست و اساتید دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، به دنبال خونگیری و ارسال نمونه خون به کشورهایی چون آلمان، ابتلا یا عدم ابتلای حیوان به بیماری مشمشه به راحتی قابل تشخیص است، دلیل مخالفت 5 ساله سازمان دامپزشکی با خونگیری از ببر سیبری در مکان فعلی چیست؟
اینکه برای تشخیص یک بیماری چه آزمایشاتی و در چه شرایطی مورد نیاز است، قطعا در حیطه اختیارات و وظایف و تخصص سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت است، نه افراد متفرقه. تأکید می‌کنم برای انجام آزمایشات، باید شرایطی مهیا کرد که نتایج قابل استناد برای اخذ تصمیم باشد تا در صورتی که مقرر شد، در حیوان در مجاورت انسانها قرار گیرد هیچ‌گونه شبهه‌ای وجود نداشته باشد.
در سال 89 به دنبال ابتلای ببر نر سیبری به مشمشه از 10 شیر آفریقایی و 2 ببر سیبری باغ وحش که مشکوک به تغذیه از گوشت الاغ آلوده به مشمشه بودند، خونگیری و به کشور آلمان ارسال شد، اما از آنجا که روی تمامی نمونه خون‌ها به اشتباه "ببر" نوشته شده بود، نتایج مثبت و منفی قابل تفکیک نبودند. یعنی آنچه از آلمان به ایران رسید، نتایج آزمایش مشمشه روی 12 ببر سیبری بود! در حالی که در آن زمان تنها دو ببر سیبری در باغ وحش بود و الباقی نمونه ها متعلق به شیر آفریقایی بودند. لذا به دلیل قابل تفکیک نبودن نتایج مثبت و منفی، به نوعی برای پاک کردن صورت مسأله، به دستور سازمان دامپزشکی تمامی 10 شیر آفریقایی معدوم شدند؛ اما ببر سیبری ماده به دلیل ارزش ژنتیکی بالا برای آزمایش های بعدی و تعیین تکلیف به قرنطینه منتقل شد و این اتفاق به دلیل مخالفت شما رخ نداد. پرسش اینجاست که اگر این شرایط قرنطینه ارم برای خون گیری و تشخیص بیماری مشمشه استاندارد نیست، 10 شیر آفریقایی باغ وحش ارم بر اساس کدام خون گیری معدوم شدند؟ مگر نه اینکه خونگیری در همین مکان انجام شده بود؟
در سال 89 آزمایش ها موازی در چند آزمایشگاه داخلی و خارجی و همزمان انجام و برای اطمینان از نتایج اعلام شده از آزمایشگاه های مختلف، روش های متفاوتی اتخاذ شده بود. با این حال، امروز می‌توان با در نظر گرفتن شرایط و امکانات موجود در کشور و سطح بین الملل نتایج نزدیک به واقعیت را به دست آورد.
در ماه های گذشته، کارگروهی که برای تعیین تکلیف ببر سیبری تشکیل شده، با ارسال نامه ای به ریاست سازمان حفاظت محیط زیست خواستار پاسخی برای خلف وعده ایشان و عدم انتقال ببر سیبری به جایگاه سمسکنده شده بود، رئیس سازمان در پاسخ به آن، گفت: «برای ما بودن یک حیوان در قفس بسیار قابل تحمل تر از این است که ریسک ابتلا مجموعه ای از حیوانات و انسان ها را بپذیریم.» از نظر شما انتقال ببر سیبری به سمسکنده تا چه حد برای حیوانات و انسان های منطقه مخاطره آمیز خواهد بود؟
با کمال احترام و تشکر از پیگیری ایشان، متولی امر بهداشت سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت کشور هستند. به عنوان نماینده سازمان دامپزشکی و با در نظر گرفتن اهمیت بهداشت عمومی اعلام می‌کنم، مخاطرات انتقال ببر سیبری برای بهداشت جامعه صفر است. در حالی که وجود این ببر در مرکز شهر تهران در صورت آلوده بودن، خطری جدی برای سلامت مردم و حیوانات باغ وحش به شمار می‌رود. اگر بتوانیم به مسئولان در زمینه تخصص و وظایفشان اعتماد کنیم و تشخیص و اظهار نظر درباره آنچه به آنها مربوط است را به خودشان بسپاریم مشکلات به راحتی قابل رسیدگی است.
و حرف آخر سازمان دامپزشکی؟
از مسئولان سازمان محیط زیست می‌خواهیم طبق صورت‌جلسه‌ای که سه ماه پیش امضا کرده‌اند، بر توافق خود با سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت پایبند باشند و ببر سیبری را با توجه به مناسب بودن شرایط فصلی در اسرع وقت برای انجام آزمایشات لازم به سمسکنده منتقل کنند.
خبر مرتبط:
مجلس خواستار رسیدگی ابتکار به پرونده ببر سیبری شد/ نامه فراکسیون محیط زیست به سازمان محیط زیست
انتقاد شدید سه دامپزشک از عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در مورد ببر سیبری
یادداشت اینستاگرامی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره ببر سیبری
ماجرای ببر سیبری به مجلس کشیده شد!
همواره درخواست سازمان محیط زیست انجام آزمایشات مجدد برای اطمینان از وضعیت سلامتی ببر سیبری بوده است
دکتر ایمان معماریان: ببر سیبری کاملاً سالم است و نشانه بیماری ندارد!
انتقاد یک فعال حقوق حیوانات از عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با ببر سیبری
مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران: نگهداری ببر سیبری کار بیهوده‌ای است!
تخصیص سالانه 100 میلیون تومان برای نگهداری از ببر سیبری
تایید مکان قرنطینه ببر سیبری/ هزینه تغذیه این گربه‌سان ماهانه چهار میلیون تومان
کارشناسان سازمان دامپزشکی به زودی از محل جدید قرنطینه ببر سیبری بازدید می‌کنند
سازمان محیط زیست «باشگل قزوین» را به عنوان اقامتگاه دائمی ببر سیبری تایید نمی‌کند
سازمان دامپزشکی «باشگل قزوین» را به عنوان اقامتگاه دائمی ببر سیبری تایید کرد
مکان جدید قرنطینه ببر سیبری هفته آینده آماده بازدید است
بازدید مدیرکل دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی از دهکده حیات طبیعت قزوین
استان قزوین به عنوان اقامتگاه دائمی ببر سیبری معرفی شد
توضیحات «دکتر داریوش جهان‌پیما» درخصوص درمان ببر سیبری مبتلا به مشمشه
برای نخستین بار در جهان: اقدام برای درمان ببر سیبری مبتلا به مشمشه
انتقاد دکتر جهان‌پیما از سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل به فراموشی سپردن ببر سیبری
چنین امور تشخیصی و اظهار نظر اصولی نیاز به دامپزشک متخصص حیات وحش و یا دامپزشک متبحر در این زمینه دارد که در سازمان دامپزشکی پیدا نمی شود! در صورت انتقال ببر به محل مورد نظر سازمان دامپزشکی قطعا این حیوان به دست افراد ناکاربلد تلف خواهد شد. دو مورد از جوابهای آقای مدیر کل در نوع خود جالب و نیازمند مداقه بیشتر است.یکی در پاسخ به معدوم سازی ده قلاده شیر آفریقایی به دستور سازمان دامپزشکی که نه تنها تکذیب نمیشود بلکه تلویحا تایید نیز می شود. دكتر جهان پيماي عزيز ما شما را كامل مي شناسيم كه يك شخصيت علمي ،فهيم وصادق هستيد ولي عزيز من وقتي سازمان دامپزشكي مي گويد به استناد آزمايش خون معدوم سازي شود سازمان محيط زيست قبول نمكند چون يك گونه خاص هست و بعد سازمان مي گويد پس چون گونه خاص هست با ساير آزمايشات هم ارزيابي شود مي گويد يك گونه بومي نيست ونگهداري آن براي ما اهميت ندارد بايد متوجه بشويد كه اين يك مسئله علمي نيست بلكه سياسي است حالا يا شما بايد سياسيكاري كنيد يا خدا عاقبتتون رو بخير كنه حرف هاي آقاي دكتر را خيلي وقت است كه پيگيري مي كنم ايشان درست ميگه .ما اعتقاد داريم محل نگهداري ببر مناسب نيست خوب ايشان هم همين رو تاييد ميكنه و ميگه بايد به محل مناسب جابجا بشه .ما ميگوييم آزمايش خون مجدد كنيد ايشان ميگويد فقط آزمايش خون كفايت نداره آزمايشات ديگه هم بايد انجام بشود خوب تا اينجا كه ايشان حرف هاي ما را تاييد مي كند چرا محيط زيست مخالفت مي كند؟ چرا با دامپزشكي همكاري نمي كند؟ براي اطلاع دوستي كه گفته سازمان دامپزشكي متخصص بيماريهاي حيات وحش را ندارد بايد گفت سازمان محيط زيست هم ندارد دانشگاه تهران هم ندارد اصلا در ايران اين نوع متخصص وجود ندارد افرادي هم كه مدعي هستند يه دوره هايي يا مطالعاتي كردند مثل اينكه كسي دوره كمك هاي اوليه رو ببيند و بعد مدعي شود كه من متخصص طب اورژانس هستم دکتر جان با توجه به روند پرونده ببر و عدم مسئولیت پذیری محیط زیست در خصوص اشتباهات خودش از قبیل وارد کردن ببر های مورد دعوی بدون اطلاع دادن به سازمان و اخذ مجوز از سازمان و ورود غیر مجاز ببر ها همچنین خوراندن خوراک آلوده به آنها و بیمار کردن آنها به همراه چند شیر و کفتار و ...و متهم کردن سازمان در خصوص عدم نظارت بر بهداشت مواد غذایی ببر ها در حالی که دامپزشکی جایی از قضیه نبوده و حتی متهم کردن کشور ارسال کننده که آنها از اول می دانستند که آلوده است و از این حرف های بی اساس واینکه هنوز ببر در قرنطینه است و فقط شما رو پیش انداخته اند بدون هیچ کمک و پشتیبانی که حتی دفتر قرنطینه سازمان تا به حال یک جمله هم ایراد سخن نفرموده اند پس برادر من بدان که تو یک قربانی هستی !!!!! قربانی تعارفات مدیران دو سازمان و سایر مسائل نامعلوم پس پرده و انصافاً حیف که قربانی بی درایتی بعضی ها شوید !حیف ! ای کاش قدر شما را می دانستند و اینگونه خرج نمی شدید. به نظر من میبایست رئیس وقت قرنطینه مرزی استانی که این ببر از آن وارد کشور شده میبایست مورد مواخذه قرار بگیرد و از سوی دیگر ............................................... سعی میکنه این مساله رو که ارتباط مستقیم و اصلی رو به ایشون داره سعی میکنه ندید بگیره تا جهان پیما رو قربانی کنه سلام خدمت جناب اقای دکتر خلج عرض کنم : .......................... واسه خانم ابتکار اهنگری کاری نداره ........................ .ببینیم با این ببر زبون بسته زندانی که پنج سال ازگار داره انتی بیوتیک میخوره چکار میکنین خلاصه دوست عزیز وقتی همه کدخدا باشند ده ویران میشه .اگه همان دکتر جهان پیماتون که نماینده تام الاختیار بود رو قبول داشتید این غائله خیلی وقت بود به خوبی و خوشی تمام شده بود .محیط زیست .......... که پای امضاش وا نمیسته رو باید فاتحه اش رو خوند .خانم دکتر خیلی تخصص داره اینم یکیش گو اینکه این کارها از خود شما چندان دور از انتظار نیست به این میگن سوء مدیریت .............. واردات انحصاری گوشتتون بماند ..... و اما جناب اقای دکتر ب استاد گرامی دانشگاه بابا ایول دارین انگاه که در اردیبهشت فرمودید ببر باید معدوم شود .چگونه چنین در ابان به ادامه زندان تاکید میکنید ؟؟؟؟ ........................................ دكتر جان ببر را ول كن گاوهاي روستايي همه تب برفكي گرفتند و مردند حداقل بازار هفتگي دام را مدتي ببندند تا الودگي كمتر شود مياندواب متاسفانه در کشور ما همه چیز سریعا جنبه سیاسی به خود میگیرد و هیج ارگانی جرعت اظهار نظر و جلو آمدن را ندارد . خبر نگار از دکتر جهان پیما علت را می پرسد ایشان می گوید اینها در اختیار سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت است 5 سال است که در اختیار شماهاست چکار کردید . چرا فکر جان انسانها را نمی کنید و همش اشتباهات را به گردن یکدیگر می اندازیم . سازمان دامپزشکی شما بعنوان متوالی دام برای این حیوان چکار گردید . تو را به خدا این ورقه بازیها را تمامش کنید و به اصل مطلب برسید 
