زنجیره گسسته غذا از مزرعه تا سفره/ انتقاد مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو از چندصدایی بین دستگاه‌های متولی سلامت غذا

«ایرنا» نوشت:

برای خرید یک ماده غذایی مانند آب معدنی ، سوسیس و کالباس یا گوشت باید به کدام نشان توجه کرد، علامت استاندارد، نشان سازمان غذا و دارو یا مهر دامپزشکی؟

هنگامی که یک مساله مهم درباره یک آشامیدنی یا غذا، بطور مثال آلودگی آب معدنی یا تقلبی بودن آبلیموها یا باقیمانده سموم و آنتی بیوتیک در مرغ و شیرهای فله ای پیش می آید، سازمان های مختلف هرکدام نظرات جداگانه ای اعلام می کنند؛ اخیراً نیز این مساله در خصوص خمیرمرغ بین سازمان غذا و دارو و دامپزشکی پیش آمده بود که البته در نهایت همه این مسائل به یک تفاهم مشترک می رسد، اما در آن فاصله زمانی، مردم بلاتکلیف می مانند که چه ماده غذایی یا آشامیدنی را مصرف کنند.

پیدایش چنین مشکلاتی همواره این سئوال را در ذهن متبادر می سازد که به راستی حوزه غذا بر مدار کدام متولی می چرخد.

در کشور توسعه یافته ای مانند آمریکا، سازمانی مانند غذا و دارو نه تنها مسئولیت حفظ سلامت مواد غذایی را به تنهایی برعهده دارد، بلکه مسئولیت اطمینان از ایمنی، اثربخشی و امنیت داروهای انسانی و دامپزشکی، محصولات بیولوژیکی، تجهیزات پزشکی و محصولات آرایشی را نیز عهده دار است.

این سازمان همچنین مسئولیت تولید، بازاریابی و توزیع محصولات توتون و تنباکو و محافظت از بهداشت عمومی به منظور کاهش مصرف دخانیات را نیز برعهده دارد.

حتی تعیین استانداردهای عملکرد ایمنی تابش برای اجاقهای مایکروویو، گیرنده های تلویزیونی، و دستگاههای تشخیصی نیز بر عهده این سازمان است.

متولی واحد در تمام این حوزه ها می تواند هنگام بروز مشکل در هرکدام از محصولات غذایی، آرایشی، بهداشتی ، دخانیات و دستگاه های تابشی و پزشکی، نظر یکسانی را اعلام کند و پاسخگو باشد.

این پاسخگویی بهنگام و واحد در مساله ای مانند غذا - که به علت مصرف روزانه و زیاد آن حائز اهمیت است- می تواند تا حدود زیادی امنیت غذایی مردم را در مقاطعی که برای یک ماده غذایی مشکلی پیش می آید، تامین کند.
بحث امنیت غذایی تا آنجا مهم است که سازمان جهانی بهداشت امسال را به نام «امنیت غذایی، از مزرعه تا بشقاب» نامگذاری کرده است.

نبود متولی واحد، بزرگ ترین معضل صنایع غذایی

مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو در این باره می گوید: یکی از بزرگ ترین معضل صنایع غذایی کشور ، نبود متولی واحد در زمینه سلامت غذا است.

«دکتر حسین رستگار» در گفت و گو با خبرنگار سلامت ایرنا می افزاید: هم اکنون زنجیره غذا از مزرعه تا سفره به هم پیوسته نیست.

وی تاکید می کند: باید بحث متولی سلامت غذا در برنامه ششم توسعه مشخص شود و یکی از وظایف مجلس شورای اسلامی است تا این قضیه را مشخص کند تا این تناقضات در زمینه مسائل غذایی پیش نیاید.

چند صدایی در بحث سلامت غذا

مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو در این باره می گوید: بین دستگاه های متولی سلامت غذا هم اکنون چند صدایی وجود دارد.

رستگار تصریح می کند: صنایع غذایی باید از این سردرگمی بیرون بیایند؛ البته این مشکل اکنون در زمینه لوازم آرایشی و بهداشتی نیز وجود دارد.

وی خاطرنشان می کند: متولی واحدی برای کالاهای سلامت محور در کشور وجود ندارد، درصورتی که باید متولی واحد آن مشخص شود.

همه برای تولی گری یک حوزه

مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو در ادامه به سازمان غذا و داروی آمریکا اشاره می کند که تولیت تمام کالاهای سلامت محور را برعهده دارد و می گوید: اکنون سازمان تولیت کالاهای سلامت محور در کشور توسعه یافته ای مانند کره جنوبی به یک وزارتخانه به نام وزارت سلامت غذا و دارو تبدیل شده است.

رستگار می افزاید: بحث تولیت کالاهای سلامت محور در کشورهای چین و عربستان نیز به همین شکل است، اما در ایران متولی و پاسخگوی واحد در این زمینه وجود ندارد.

وی تصریح می کند: بطور مثال اکنون در بحث صنایع غذایی ، دستگاه های مختلفی شامل وزارت بهداشت، جهاد کشاورزی، تعزیرات، سازمان استاندارد، دامداری و وزارت صنایع دخالت دارند؛ بالاخره باید بحث تولی گری واحد کالاهای سلامت محور مشخص شود.

ضعف نظارت ها، نتیجه متولیان متعدد

مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو می گوید: وجود نظارت های کافی در برنامه ریزی ها برای افزایش تولید کالاهای سلامت محور ضروری است.

رستگار تصریح می کند: هم اکنون نظارت ها بر کالاهای سلامت محور چندان کامل نیست و با اهداف ایده آل فاصله داریم.

وی یادآور می شود: برنامه ریزی های کشور در زمینه کالاهای سلامت محور باید همه جانبه باشد.

چینش تکه های پازل از سوی متولیان متعدد

نبود متولی واحد پاسخگو در کالاهای سلامت محور تهدیدی برای ورود کالاهای سلامت محور بی کیفیت، قاچاق و تقلبی به کشور به شمار می آید.

هم اکنون هر دستگاهی قطعه ای از پازل کالاهای سلامت محور را به دست گرفته و هر کدام به طور جداگانه در خصوص نحوه چینش آن تصمیم گیری می کنند.

این در حالی است که سلامت کالاهای سلامت محور به ویژه در بحث سلامت مواد غذایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است زیرا غذا به طور مستمر و در حجم زیاد از سوی عموم مردم مصرف می شود.

این مساله تا آنجا اهمیت دارد که رهبر معظم انقلاب نیز در سیاست های ابلاغی کلی سلامت به آن اشاره کرده اند.

بند 6 این سیاست ها بر تامین امنیت غذایی و بهره مندی عادلانه آحاد مردم از سبد غذایی سالم، مطلوب و کافی تاکید دارد.

تامین سبد غذایی سالم در گروی تصمیم گیری های به موقع و واحد در خصوص غذا است اما اکنون تولی گری این حوزه با چالش های متعددی روبرو است و در صورت عدم رفع این نقیصه، امکان دستیابی به بخش های زیادی از اسناد و چشم اندازهای ابلاغی کشور با مشکل مواجه خواهد شد.