آشنایی با روشهای ذخیره کردن سبزیجات در منزل

اگر می‌خواهید سبزیجات فریز شده، خشک‌شده یا کنسرو‌شده‌تان کیفیت خوبی داشته باشد، باید پیش از هر چیز، ابتدا به کیفیت سبزی‌هایی که خریداری می‌کنید و بعد، در انتخاب وسایلی که استفاده می‌کنید، دقت کنید.
چه سبزی‌هایی بخریم؟

موقع خرید سبزیجات باید محصول همان فصل را تهیه کنید و در ضمن، مطمئن شوید که سبزیجات، تازه‌اند و طی همان یکی‌دو روز برداشت شده‌اند. ترجیحا سبزیجات طبیعی خریداری کنید و تا حد ممکن از خرید انواع گلخانه‌ای خودداری کنید. کودهای شیمیایی اجازه نمی‌‌دهند سبزیجات بو و طعم طبیعی خود را حفظ کنند. وقتی سبزیجات خود را خریداری کردید، سراغ وسایل موردنیاز کارتان بروید. اگر سبزیجات شما نیاز به پختن دارد، ظروف مسی را انتخاب کنید. به هیچ عنوان سراغ ظروف آلومینیومی نروید زیرا اسید موجود در برخی سبزیجات می‌تواند سبب شکل‌گیری برخی میکروب‌ها در درزها و شکاف‌های موجود روی سطح ظرف شود. این نوع شکاف‌ها در سطح ظروف با جنس نرم‌تر مثل آلومینیوم به وجود می‌آید اما در ظروف مسی، نه. اگر قرار است سبزیجات را در شیشه کنسرو کرده و در یخچال نگهداری کنید، شیشه‌ها را از قبل استریل کنید و اگر قرار است در کیسه‌های نایلونی آنها را فریز کنید، حتما نایلون فریزر و ترجیحا از انواعی باشند که هوا را می‌توان از داخل آن خارج کرد و اصطلاحا درهای زیپی دارند.
کنسرو کردن در روغن

تقریبا تمام انواع سبزیجات را می‌توان به این شکل کنسرو کرد. یک قانون اساسی که باید در این روش رعایت شود، استفاده از روغن زیتون فراوان و باکیفیت است. از جمله بهترین سبزی‌هایی که به این روش می‌توان کنسرو کرد، قارچ، گوجه‌فرنگی‌های کوچک، نخودفرنگی و بادمجان است. بهتر است حین کنسرو کردن، برگ‌های معطر و کمی فلفل هم به آنها افزوده شود. نحوه کنسرو کردن به این شکل، بسیار ساده است. بعد از آنکه سبزیجات شسته، خشک و به شکل دلخواه خرد شد، باید آنها را در آب جوش و سرکه برای چند دقیقه جوشاند و بعد، روی کاغذهای جذاب، آب پهن کرد تا آب اضافی آنها گرفته شود. بعد، باید آنها را در ظروف استریل ریخت و به آن روغن افزود تا جایی که هیچ فضای خالی در ظرف باقی نماند. طی چند هفته، سبزیجات آماده مصرف می‌شوند و تا 12 ماه نیز قابل نگهداری هستند.
استفاده از سرکه

سبزیجاتی که در سرکه کنسرو می‌شوند، مصارف فراوان دارند و از آنها در تهیه سس، سالاد و حتی همراه با برنج استفاده می‌کنند. بهترین سبزیجاتی که می‌توان آنها را به این روش کنسرو کرد، عبارتند از: گل‌کلم، کلم‌قرمز، فلفل قرمز، خیارترشی، پیاز و هویج. در این روش نیز به سبزیجات پس از شسته شدن، ابتدا نمک زده می‌شود؛ تا حدی تلخی‌شان گرفته شود، بعد خرد شده و برای چند دقیقه در آب جوش و سرکه حرارت می‌بینند. بعد از خشک شدن که تقریبا به 2 ساعت زمان نیاز دارد، به ظروف استریل انتقال می‌یابند و ظرف کاملاً از سرکه پر می‌شود. برحسب ذایقه می‌توان از سرکه سفید، قرمز یا... استفاده کرد. سبزیجاتی را که به این طریق کنسرو می‌شوند، می‌توان برای مدت 8 تا 12 ماه نگهداری کرد.
استفاده از آب نمک

اگرچه سبزیجاتی که به این روش تهیه می‌شوند به خوشمزگی سبزیجات کنسرو شده در روغن و سرکه نیستند اما کیفیت بالاتری پیدا می‌کنند. نخود فرنگی، هویج، کلم و... را می‌توان به این طریق کنسرو کرد. برای این منظور، بعد از شستن سبزیجات، آنها را برای چند دقیقه در آب نمک جوش‌آمده بریزید و بعد اجازه دهید آب اضافی آن گرفته و خشک شود. بعد داخل ظروف استریل ریخته و به هر یک لیتر آب 8 گرم نمک اضافه کنید و آب نمک درست شده را در ظرف بریزید.
فریز کردن

این روش از رایج‌ترین روش‌های نگهداری میوه و سبزیجات برای مدت طولانی در عصر حاضر است. سبزیجاتی را که به این روش تهیه می‌شوند می‌توان تا یک سال نگهداری و مصرف کرد. البته دمای فریزر حتما باید بین 18- تا 20- درجه سانتی‌گراد باشد. حتما روی هر بسته‌ای که فریز می‌کنید تاریخ تهیه آن نوع سبزی را یادداشت کنید. با گذشت زمان توصیه‌شده برای مصرف آن سبزی، اگرچه سبزی فریز شده خراب نمی‌شود و شما را بیمار نمی‌کند، اما به مرور ارزش غذایی و طعم آن از دست می‌رود.

برخی از انواع سبزیجات مثل پیاز، سیر، انواع سبزیجات برگ‌دار، نخود فرنگی، بادمجان، باقلا، بامیه و... را می‌توان فریز کرد اما برخی دیگر مثل سیب‌زمینی این قابلیت را ندارند. ترجیحا گوجه‌فرنگی را هم نباید فریز کرد؛ چون طعم و مزه‌ خود را از دست می‌دهد. در ضمن، سعی کنید به قصد فریز کردن حتما میوه و سبزیجاتی را تهیه کنید که تازه برداشت شده باشند تا با فریز کردن حداکثر ویتامین‌های آنها حفظ شود. نکته دیگر اینکه برخی از انواع سبزیجات مثل بادنمجان، سبزی قورمه، اسفناج و...اگر تفت کوچکی ببینند، ویتامین‌های‌شان بیشتر می‌ماند.
خشک کردن

اگر قصد دارید میوه یا سبزیجات را خشک کنید، حتما انواع رسیده و سالم را انتخاب کنید. جالب است بدانید سبزیجاتی که به محض چیده شدن در صبح زود یا اول شب، فورا خشک می‌شوند، طعم و بوی بهتری دارند.

اگر سبزیجاتی که انتخاب می‌کنید کاملا رسیده نباشند، بعد از خشک شدن رنگ و طعم خوبی نخواهند داشت. البته سبزیجات خیلی رسیده هم بعد از خشک شدن سفت می‌شوند و نمی‌توان آنها را مصرف کرد. برای خشک کردن سبزیجات، ابتدا آنها را شسته و بعد از شستشو اجازه دهید سبزیجات خشک شوند. برحسب نوع آنها، برش لازم را بدهید. حتما قسمت‌های کال و کپک‌زده را حین برش زدن جدا کنید؛ چون می‌توانند عاملی برای رشد باکتری‌ها باشند. نکته دیگری که باید در ذهن داشته باشید، این است که هرچه سبزیجات به قطعات ریزتری خرد شوند، سریع‌تر خشک می‌شوند.

برای خشک کردن سبزیجات 3 روش وجود دارد: خشک کردن زیر نور آفتاب، خشک کردن به روش صنعتی و خشک کردن در فر.

برای خشک کردن سبزیجات در فر کافی است درجه فر را روی پایین‌ترین حرارت تنظیم کنید و هر نیم ساعت یک‌بار به سبزیجات خود سری زده و آن را هم بزنید. توصیه می‌شود سبزیجات را روی یک سینی مسی اکسیدنشدنی یکنواخت پهن کنید و هر چند وقت یک‌بار سینی را بچرخانید تا حرارت به طور یکسان به تمامی نقاط برسد. برحسب نوع سبزی بین 4 تا 12 ساعت زمان برای خشک شدن در فر نیاز است.

در مورد سبزیجاتی که به روش صنعتی خشک می‌شوند لازم است قبل از استفاده شسته شده و در صورت نیاز به مدت 2 ساعت خیسانده شوند. در نهایت، ساده‌ترین روش خشک کردن سبزیجات که در خانه امکان‌پذیر است، خشک کردن در هوای آزاد است. ترجیحا بهتر است سبزیجات را دور از نور آفتاب و در محلی سایه خشک کرد تا رنگ آنها تغییر زیادی نکند. وقتی سبزیجات به طور کامل خشک شد، باید آنها را به ظروف پلاستیکی و یا شیشه‌ای دربسته انتقال داد و در محیطی خشک، تاریک و خنک نگهداری کرد. مدت زمانی که می‌توان سبزیجات خشک را نگهداری کرد به میزان خشک شدن آنها بستگی دارد. در صورتی که سبزیجات خشک در معرض نور آفتاب قرار بگیرند به سرعت رنگ‌شان تغییر کرده و مقدار فراوانی از ویتامین‌های خود را از دست می‌دهند. معمولا در صورت خشک کردن صحیح و نگهداری مناسب سبزیجات را می‌توان برای مدت یک سال ذخیره کرد.