حکیم مهر - مدیر مسئول نشریه حکیم مهر در برنامه بامدادی شبکه رادیویی جوان در گفتگویی از پیش ضبط شده به ارائه توضیحاتی در خصوص حیوانات زال پرداخت.
دکتر محمد لطفی‌زاده در برنامه "اینجا شب نیست" بامداد چهارشنبه سی‌ام تیرماه رادیو جوان با اشاره به شاهنامه جناب فردوسی گفت : زالی در فرهنگ واژگان به معنای سپیدی مو و پیری است و به همین جهت در شاهنامه، پدر رستم زال نام گرفته است.
وی افزود : برخی از شعرا هم در اشعار خود "زالی" را به معنای سپیدی آوردهاند و بطور مثال آنجا که خاقانی سروده : "زال ارچه موی چون پر زاغ آرزو کند" نشانه آن است که زال آرزوی موی سیاهی به رنگ پر زاغ داشته است.
مدیرمسئول حکیم مهر در ادامه اظهار داشت : از نظر علمی هم زالی یا Albinism یک اختلال ژنتیکی است که به دلیل فقدان رنگدانه ملانین در پوست ، مو و چشم و در همه مهرهداران و از جمله انسان بروز میکند و از آنجا که ملانین نقش حفاظتی در برابر نور خورشید دارد مبتلایان مستعد ابتلا به انواع سرطان نظیر ملانوما و آسیب شبکیه چشم هستند.
وی افزود : زالی چون یک صفت مغلوب ژنتیکی است و برای بروز یافتن باید پدر و مادر توأمان آنرا به فرزند خود منتقل کنند به ندرت رخ میدهد و در حال عادی در میان حیوانات و انسان، داشتن رنگ طبیعی و وجود رنگدانه ملانین صفت غالب محسوب میشود.
لطفی‌زاده به میزان بروز این اختلال هم اشاره کرد و گفت : برآورد محققان نشان میدهد در انسان از هر 70 نفر یکی صفت زالی را دارد و به نسبت یک در 20000 تولد زالی ایجاد میشود و این در حالی است که در میان حیوانات این نسبت یک در ده هزار و در بین پرندگان حدود 17 در 30000 تولد است.
مدیرمسئول حکیم مهر افزود : حیوانات زال به دلیل رنگ سفید، قدرت استتار و پنهان شدن از شکارچیان طبیعی را از دست میدهند و به همین دلیل شانس زنده ماندن آنها کم است.
وی با اشاره به اینکه زالی ممکن است کامل نباشد و تنها قسمتی از پوست فاقد رنگدانه ملانین باشد گفت : چشم حیوانات زال به دلیل فقدان ملانین و امکان مشاهده رنگ گلبولهای قرمز خون به رنگ قرمز به نظر میآید و در خزندگان و بویژه پرندگان زال ممکن است به دلیل وجود رنگدانههایی بجز ملانین، پوست رنگی مابین زرد تا قرمز داشته باشد.
لطفی‌زاده افزود : محققان دریافتهاند که علاوه بر اختلال ژنتیکی از طریق مواجهه تخم ماهیان با فلزات سنگینی چون آرسنیک ، کادمیوم و غیره هم زالی ایجاد میشود.
وی به نقطه مقابل زالی هم اشاره کرد و گفت : ملانیسم نقطه مقابل زالی است که به دلیل وجود بیش از حد رنگدانه ملانین یا عدم حضور سایر رنگدانهها، رنگ پوست تیرهتر از حالت عادی به نظر میرسد.
مدیرمسئول حکیم مهر در پایان گفت : امروزه دانشمندان یکی از دلایل افزایش بروز زالی در میان حیوانات را گرمشدن زمین و تغییرات آب و هوایی و نیز تغییر الگوی تغذیه میدانند.
گفتنی است "برنامه اینجا شب نیست" سی‌ام تیرماه رادیو جوان که از نیمه شب تا 2 بامداد به صورت زنده پخش شد به موضوع (حیوانات زال) اختصاص داشت.
