حکیم مهر - یادداشت : با حیوانات آزمایشگاهی خداحافظی کنیم - سیمون فستینگ / مقالهنویس نشریه newsceientist
از مدتها پیش مفهومی همچون «حیوانات آزمایشگاهی» همپای علم بشری حیات پیدا کرده است. آنها در آزمایشگاههای علمی و تحقیقاتی سراسر جهان قربانی میشوند تا بشر گامهای استواری در راه توسعه علوم مختلف بردارد. اما فکر نمیکنید زمان پایان این طرز تفکر رسیده باشد؟ در حقیقت نباید گفت که دیگر تلف کردن حیوانات کافی است؟
هماکنون که این مطلب را میخوانید شمار قابل توجهی از حیوانات آزمایشگاهی نظیر خرگوش، میمون، موش، مار و... در آزمایشگاههای کوچک و بزرگ سراسر جهان برای پیشبرد اهداف علمی دانشمندان تلف میشوند. طی سالهای اخیر مباحث جنجالبرانگیز زیادی درخصوص لزوم توقف استفاده از حیوانات در آزمایشگاهها و روی آوردن به روشهای فناورانه برای بررسی نظریههای مختلف علمی بخصوص در حوزه پزشکی و داروسازی مطرح شده است.
نه تنها از این جهت گفته میشود که استفاده از حیوانات در بررسیهای علمی با اصول اخلاقی در تضاد است بلکه برخی کارشناسان که البته شمارشان نیز اندک نیست بر غیرقابل اعتماد بودن نتایج به دست آمده از آنها تاکید داشته و معتقدند که نمیتوان نتایجی را که از بررسی داروهای مختلف روی این حیوانات به دست میآید به بیماران انسانی تعمیم داد.
حتی باید پذیرفت استفاده از حیوانات در مواردی که هیچ راهی جز استفاده از آنها وجود نداشته باشد، باید کاملا مسوولانه باشد. نکته جنجالبرانگیزی که بتازگی مطرح شده است به استفاده گسترده از حیوانات آزمایشگاهی در تحقیقاتی بازمیگردد که بنا به دلایل مختلف و از جمله اشتباهاتی که در انجام آنها صورت گرفته، نتایج آنها هرگز اعلام نمیشود و به نوعی میتوان گفت به طور ناقص رها میشوند. در چنین مواردی حیوانات آزمایشگاهی به بدترین شیوه ممکن از سوی انسان آسیب میبینند، حال آن که برای نجات آنها هیچ کاری نمیتوان انجام داد. برخی گزارشها حاکی از آن هستند که حتی برای سالهای آتی انبوهی از آزمایشها بخصوص در حوزه علم پزشکی و داروسازی با تکیه بر حیوانات آزمایشگاهی برنامهریزی شدهاند. تقریبا در تمامی این موارد حیواناتی که به کار گرفته میشوند یا بلافاصله یا با گذشت اندک زمانی تلف میشوند که این مساله را میتوان لکه سیاهی در فرآیند توسعه علوم مختلف به شمار آورد. روی آوردن به روشهای فناورانه تنها راهی است که میتوان با مقولهای تحت عنوان حیوانات آزمایشگاهی خداحافظی کرد.
خبر مرتبط :