هر سال از حوادث جاده‌ای، شکار غیرمجاز و تعارضات انسانی، گونه‌هایی از حیات وحش آسیب‌پذیر باقی می‌مانند اما به گفته فعالان و مسئولان هنوز مرکز مناسبی برای نگهداری این حیوانات موجود نیست.
به گزارش حکیم مهر به نقل از خبرگزاری مهر، مراکز نگهداری از حیات وحش بار دیگر به موضوع داغ بحث‌های فعالان حیات وحش بدل شده‌است. نگهداری ببر سیبری در شرایطی بسیار دردناک تحت عنوان قرنطینه، گزارش مهر از مرگ آرام میمون‌های رزوس در کلینیک حیات وحش پردیسان، حوادث گوناگون از شکار گرفته تا تصادفات جاده‌ای که منجر به کشتار حیات وحش و بازماندن توله‌های بی‌دفاع می‌شود، همه و همه در داغ شدن مجدد این بحث نقش داشته‌اند.
فعالان حیات وحش بر لزوم ایجاد مراکز نگهداری از حیات وحش آسیب‌دیده تاکید می‌کنند. دامپزشکان از مرگ تدریجی گونه‌های حیوانی در باغ‌وحش‌های غیراستاندارد و دورافتاده سخن می‌گویند. مسئولان شهرداری می‌گویند در صورت وجود سرمایه‌گذار، مانعی برای اختصاص فضا به ایجاد مرکز نگهداری حیات وحش استاندارد وجود ندارد و سازمان محیط زیست می‌گوید طرح‌های پیشنهادی برای ایجاد چنین مرکزی بررسی میشوند و در صورت مطابقت با استانداردها و دستورالعمل‌های سازمان با آنها موافقت می‌شود. با این همه هنوز حتی یک نمونه از این مراکز نیز شکل نگرفته است و حیات وحش توقیف شده از متخلفان، حیوانات آسیب‌دیده یا بازمانده از حوادث و شکار سرنوشت نامعلومی دارند.
پناهگاه، مرکز نگهداری یا باغ وحش؟
«شادی مدرس» فعال حیات وحش، با بیان این که نیاز به وجود یک مرکز نگهداری مجهز با شرایط مناسب روز به روز بیشتر احساس می‌شود به خبرنگار مهر می‌گوید: گونه‌های باارزشی از حیات وحش از پلنگ و خرس و کفتار گرفته تا گیاهخواران را به واسطه تعارض تلخ انسان و حیات وحش از دست می‌دهیم اما در بسیاری از موارد، از این تعارضات، بازماندگانی به جا می‌مانند که متاسفانه امکانات لازم برای جبران آسیب‌های وارده به آنان را نداریم.
وی توضیح می‌دهد: گونه‌هایی که از کشتار شکارچیان یا تصادفات جاده‌ای جان سالم به در می‌برند اما به واسطه آسیب وارد شده، امکان ادامه حیات در زیستگاهشان را ندارند از یک سو و توله‌هایی که پیش از آموختن مهارت‌های لازم، مادرشان را در حوادثی مشابه از دست داده‌اند از سوی دیگر سرمایه‌های ملی کشور به شمار می‌روند و ما به عنوان مسبب این حوادث موظفیم خسارات وارده را تا حد امکان جبران کنیم.
این فعال حیات وحش با یادآوری خفگی توله خرسی به نام طلا بر اثر آبگرفتگی قفسش در پناهگاه سمسکنده ساری، رهاسازی توله کفتار شیرخوار و همچنین انتقال توله خرس و کفتار بی‌مادر به باغ وحش قزوین گفت: متاسفانه به دلیل عدم وجود یک مرکز نگهداری مجهز و مناسب در سطح کشور، گونه‌های آسیب دیده، یا بدون در نظر گرفتن شرایط لازم، رهاسازی میشوند و یا به باغ‌های وحش انتقال می‌یابند. باغ‌های وحشی که بیش از نیمی از آنها حتی موفق به دریافت مجوز سازمان حفاظت محیط زیست هم نشده‌اند و آنها که شده‌اند هم مانند باغ وحش شیراز و مشهد و تبریز و ... تا استانداردهای جهانی فرسنگ‌ها فاصله دارند.
به اعتقاد وی یک مرکز نگهداری مجهز و به روز می‌تواند بستر درمان و بازپروری را برای گونه‌های آسیب دیده فراهم کند تا در صورت امکان در زیستگاهشان رهاسازی شوند و در صورت عدم قابلیت رهاسازی، تا پایان عمر در مرکزی مطابق با استانداردهای بین‌المللی به زندگی ادامه دهند.
مدرس گونه‌های غیربومی چون شیر و ببر که از چرخه نمایش سیرک‌ها خارج شده و یا راکون و میمون رزوس که از متخلفان ضبط شده‌اند را از دیگر نیازمندان به وجود مرکزی برای نگهداری دائم عنوان می‌کند و می‌گوید: وجود چنین مرکزی از معدوم‌سازی این گونه‌ها که از نظر سازمان حفاظت محیط زیست، غیربومی و فاقد ارزش زیست محیطی برای کشور محسوب میشوند جلوگیری خواهد کرد.
پای عکاسان به باغ‌وحش‌های دورافتاده و غیراستاندارد باز نمی‌شود
«دکتر علیرضا سجادی» عضو جامعه جهانی دامپزشکان درباره فواید ایجاد مرکز نگهداری حیات وحش در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: گونه‌های باارزش اعم از بومی و غیربومی در ۷۰ باغ وحش سراسر کشور که نیمی از آنها حتی مجوز سازمان حفاظت محیط زیست را دریافت نکرده‌اند در مناطقی دورافتاده چون گراش یا چاه نیمه زابل، با مرگ تدریجی دست و پنجه نرم می‌کنند. آنقدر دورافتاده که پای کمتر فعال زیست محیطی برای عکاسی به این اسارتگاه‌ها باز شده است، اما سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل عدم برخورداری از مراکز نگهداری حیات وحش، از ضبط حیوانات این باغ وحش‌ها که دستورالعمل مربوط به نگهداری از حیات وحش را زیر پا گذاشته‌اند عاجز است و نمی‌تواند از حق خود برای برخورد با صاحبان متخلف این مراکز استفاده کند.
به گفته وی ایجاد مراکز نگهداری مدرن و روزآمد می‌تواند دست سازمان را در برخورد با این باغ‌های وحش غیرمجاز باز کرده و به الگویی برای اصلاح باغ‌های وحش مجاز بدل شود و زمینه را برای ریشه‌کن شدن باغ‌های وحش سنتی و غیراستاندارد فراهم سازد: امری که قطعا بدون حمایت سرمایه گذار میسر نمی‌شود که خود مستلزم فراهم سازی امکان بازدید عموم است.
این دامپزشک تاکید می‌کند: نگهداری از حیات وحش آسیب دیده در مرکزی مطابق با استانداردهای جهانی بر خلاف شرایط اسفباری که در باغ‌های وحش کشورمان شاهد آن هستیم می‌تواند در فرهنگ‌سازی و ایجاد علاقه به حفاظت از حیات وحش در جامعه بسیار موثر واقع شود.
وی تصریح می‌کند: اگر بازدید از تعدادی خرس بیمار و گرسنه را در قفس‌هایی کوچک، غیربهداشتی و متعفن، با بازدید از یک پارک خرس مدرن، مکانیزه و مفرح، بدون وجود قفس‌هایی که تداعی کنده اسارت هستند و با خندق از بازدیدکنندگان جدا شده‌اند، مشابه آنچه در بسیاری از کشورها شاهد آن هستیم، مقایسه کنیم به تاثیر مثبتی که چنین مرکزی در ذهن بازدیدکنندگان به خصوص کودکان نسبت به حیات وحش و لزوم حفاظت از آن باقی خواهد گذاشت پی خواهیم برد.
شهرداری برای اختصاص فضا به باغ وحش استاندارد مانعی ندارد
«محمد مهدی گلمکانی» رئیس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران درباره رویکرد شهرداری نسبت به ایجاد مراکز نگهداری از حیات وحش در تهران در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: در صورت موافقت نهادهای ذیربط مانند سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان دامپزشکی و وجود سرمایه‌گذار مانعی برای اختصاص فضا به منظور ایجاد مرکز نگهداری حیات وحش طبق استانداردهای روز دنیا وجود ندارد، چه آنکه ایجاد چنین مرکزی علاوه بر اهداف زیست محیطی، در راستای آشنایی جامعه با حیات وحش در فضایی مناسب و متفاوت با آنچه در اکثر باغ‌های وحش کشور دل هر بیننده‌ای را به درد می‌آورد با اهداف فرهنگی شهرداری، هم‌راستا است.
سازمان دامپزشکی موافقت می‌کند
«دکتر کریم امیری» معاون دفتر بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی سازمان دامپزشکی نیز با استقبال از ایجاد مرکزی برای نگهداری از حیات وحش، در گفتگو با مهر ابراز امیدواری می‌کند با حمایت شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست از راه‌اندازی چنین مرکزی، طی نشستی با این مسئولان و بررسی شرایط مورد نیاز، سازمان دامپزشکی موافقت خود را با این طرح اعلام خواهد کرد.
به این ترتیب به نظر می‌رسد با موافقت اغلب نهادها، کلید نهایی در دستان سازمان محیط زیست و البته سرمایه‌گذار علاقه‌مند است. «علی تیموری» مدیرکل دفتر حفاظت صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: طرح‌های پیشنهادی برای ایجاد چنین مرکزی پس از ارائه به اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران و تایید مسئولان این اداره برای تصمیم‌گیری در کمیته‌ای در سازمان حفاظت محیط زیست ارجاع داده شده و پس از بررسی در صورت مطابقت با استانداردها و دستورالعمل‌های سازمان مورد موافقت قرار خواهد گرفت.
در شهرستان ارومیه در استان آذرغربی یک باغ وحش خصوصی هست که وحوش در بدترین شرایط بهداشتی نگهداری میشوند و محیط زیست و دامپزشکی کوچکترین فعالیتی ندارند از مراکز بهداشت درخواست رسیدگی داریم 
| ................ میدونه ؟ 
