در حالی که برخی صنایع لبنی معتقدند اختصاص یارانه صادراتی به فرآوردههای لبنی منجر به توسعه بازار صادرات نمی‌شود، اما معاون وزیر جهاد کشاورزی می‌گوید حل مشکل دامداران و صنایع در گرو اختصاص یارانه صادراتی به صنایع است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از فارس، «اقتصاد مقاومتی» مبحث جدیدی در اقتصاد است که چگونگی مقابله و مقاومت اقتصاد در برابر تکانه‌ها و مخاطرات مختلف را بررسی می‌کند و در عین حال عدم آسیب‌پذیری و ادامه پیشرفت اقتصاد را نیز مورد توجه قرار می‌دهد.
با اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی که در تاریخ 1392.11.29 توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی ابلاغ شد، می‌توان انتظار داشت که اقتصاد کشور در این مسیر قرار گیرد، البته رسیدن به این مهم نیازمند برنامه‌ریزی‌های دقیق در بخش‌های تولیدی کشور و توجه مسئولان است.
بنابراین در راستای اجرای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری و با توجه به اینکه بخش کشاورزی قابلیت بسیار گسترده‌ای در زمینه‌های تولیدی دارد، در گفت‌وگوی تفصیلی با «حسن رکنی» معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور تولیدات دامی سیاست‌های این بخش را در راستای رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی جویا شدیم.
5 برنامه وزارت جهاد کشاورزی در راستای رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی
رکنی در پاسخ به این سوال که برنامههای وزارت جهاد کشاورزی در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی چیست، گفت: وزارت جهاد کشاورزی در کل پنج برنامه در راستای رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی تعریف کرده است.
وی افزود: افزایش کمی و کیفی تولید در محصولات راهبردی و ارتقای ضریب خودکفایی همه محصولات استراتژیک، برنامه اول وزارت جهاد کشاورزی در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی است.
معاون وزیر جهادی کشاورزی بیان داشت: ارتقاء بهره‌وری منابع و عوامل تولید در کنار افزایش کمی و کیفی تولید که در برنامههای توسعه‌ای کشور مدنظر بوده در برنامههای اقتصاد مقاومتی وزارت جهاد کشاورزی به عنوان برنامه دوم اقتصاد مقاومتی مورد توجه است.
وی تصریح کرد: موضوع توسعه صادرات محصولات کشاورزی و تأمین ذخایر مطمئن راهبردی و تأمین ذخایر داخلی به عنوان برنامههای سوم و چهارم وزارت جهاد کشاورزی در راستای رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی است.
رکنی بیان داشت: برنامه حفاظت و بهره‌برداری بهینه از منابع طبیعی و پایه هم برنامه پنجم وزارت جهاد کشاورزی در راستای تحقق این اهداف است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور تولیدات دامی در پاسخ به این سؤال که برنامههای اقتصاد مقاومتی در زیر بخش دامپروری چیست، گفت: تأمین پروتئین حیوانی مورد نیاز جامعه در راستای تأمین امنیت غذایی و حفظ و حراست از ذخایر ژنتیکی دام و استفاده بهینه از خوراک دام و علوفه مرتعی دو برنامه‌ای است که در راستای اهداف اقتصاد مقاومتی برای بخش دامپروری تعریف شده است.
رکنی با بیان اینکه در این راستا دو پروژه تأمین (شیر و گوشت) و تأمین (مرغ و تخم‌مرغ) و افزایش ضریب خوداتکایی این محصولات مطرح است، بیان داشت: در حال حاضر سرانه تولید شیر خام در کشور 110 کیلوگرم است که برنامه افزایش آن تا 160 کیلوگرم در دستور کار قرار دارد.
در تولید گوشت قرمز خودکفا نیستیم
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه بخشی از نیاز گوشت قرمز از طریق واردات تأمین می‌شود، تصریح کرد: در حال حاضر سالانه حدود 800 هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید می‌شود که حدود 10 درصد آن وارد می‌شود بنابراین نمی‌توانیم خود را در تولید این محصول خودکفا بدانیم.
وی با بیان اینکه میزان واردات گوشت قرمز بین 60 تا 95 هزار تن نوسان دارد، تصریح کرد: برای خودکفایی در تولید این محصول چند الزام تعریف کرده‌ایم که یکی افزایش بهره‌وری از دام‌های موجود به جای افزایش تعداد آنها است.
رکنی افزود: بنابراین برای رسیدن به این هدف در نظر داریم تا ژن نژادهای دام پربازده داخلی را با ژن نژادهای دام پربازده در دنیا را ترکیب کنیم و در نتیجه آن به یک ترکیب ژنتیکی پربازده برسیم که خون دام‌های بومی ما هم در آن جریان داشته باشد.
وی با بیان اینکه در این راستا نژادهای ممتاز شناسایی شده است، گفت: گوسفند رومانف به عنوان نژادی که ویژگی‌های تولید مثلی بالایی دارد را به کشور وارد کردیم.
رکنی با اشاره به اینکه چند قلوزایی، ویژگی‌های مادری ممتاز، تطبیق با اقلیم‌های مختلف از ویژگی‌های گوسفند رومانف است، گفت: اقدامات اصلاح نژادی را با کار بر روی گله‌های مردمی آغاز کرده‌ایم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اقدامات انجام شده برای اصلاح نژاد دام سنگین و پربازده کردن آن، گفت: نژاد گاو (شیری - گوشتی) سمینتال که هم در ارتقاء تولید گوشت اثربخشی بالایی دارد و هم در زمینه کیفی کردن شیر مؤثر است در این راستا مورد توجه قرار گرفت.
برنامههای وزارت جهاد کشاورزی برای اصلاح نژاد دام
رکنی افزود: در راستای افزایش بهره‌وری در تولید گوشت و شیر از شرکت‌های خدمات اصلاح‌نژاد و شرکت‌های مشاوره دامپروری حمایت می‌کنیم و در نظر داریم تا واحدهای تولیدی شیر و گوشت مجهز به تجهیزات جدید و تکنولوژی‌های روز دنیا شوند که این کار هم ضمن افزایش بازده منجر به کاهش هزینه می‌شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه با پرداخت تسهیلات به تولیدکنندگان درصدد هستیم تا جایگاه‌های دام را بهسازی و بهینه کنیم، گفت: بسیاری از جایگاه ما و تأسیسات دامپروری در کشور مهندسی شده نیست که با متقاعد کردن بانک‌ها برای دادن تسهیلات به دامداران تلاش داریم تا جایگاه دام‌ها از لحاظ بهداشتی و راندمان تولید تغییرات کمی و کیفی مثبتی داشته باشد.
رکنی با بیان اینکه دولت به دنبال راهاندازی واحدهای تولیدی غیر فعال و نیمه فعال است، گفت: برای شناسایی واحدهای تولیدی غیرفعال و نیمه‌فعال که توانایی فعالیت مجدد را دارند سامانه‌ای تحت عنوان سامانه بهینه‌یاب طراحی شده است.
وی افزود: بهره‌برداران می‌توانند در این سامانه ثبت‌نام کنند و علت غیر فعال بودن واحدهای خود را ذکر کرده و از منابعی که دولت برای این موضوع بعداً اختصاص می‌دهد، استفاده کنند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور تولیدات دامی بیان داشت: همچنین به دنبال ساماندهی واحدهای روستایی و عشایری هستیم تا بتوان با استفاده از پتانسیل این مناطق فعالیت مستمر و اقتصادی‌تری داشت.
وی با بیان اینکه برای مشارکت استان‌ها در طرح‌های اقتصاد مقاومتی یک برش استانی تهیه شده و به هر استان برنامه‌ای ابلاغ شده است، گفت: سهم هر استان در تولید شیر، گوشت قرمز، گوشت مرغ و تخم‌مرغ مشخص شده و در هر استان یک نفر به عنوان مجری طرح مباحث مربوط به عملیاتی شدن آن را دنبال می‌کند.
رکنی با بیان اینکه به دنبال استفاده از انرژی‌های نو و پاک در بخش دامپروری هستیم، بیان داشت: در کشورهای پیشرفته واحدهای بزرگ کشاورزی نه تنها برق از دولت نمی‌گیرند بلکه انرژی را به دولت می‌فروشند بنابراین اقدامات لازم در تولید انرژی در دو واحد دامپروری به صورت پایلوت آغاز شده است.
یک میلیون و هشتصد هزار راس دام سبک طی دو سال صادر شد
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه در دو سال گذشته یک میلیون و 800 هزار راس دام سبک با قیمت خوب به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر شده است، بیان داشت: تاپ یش از این هر کیلوگرم دام زنده با قیمت 9 هزار تومان از دامداران خریداری می‌شد که بسیار غیر اقتصادی بود.
وی جمعیت دام سبک کشور را 65 میلیون راس عنوان کرد و افزود: براساس اسناد بالادستی و برای تطبیق جمعیت دامی کشور با مراتع، باید این جمعیت 3 میلیون راس کاهش یابد.
رکنی در مورد واردات دام قاچاق به کشور که گفته می‌شود به دلیل عدم رعایت موارد قرنطینه‌ای که منجر به بروز مشکلات و بیماریهای مختلف از جمله تب‌برفکی در کشور می‌شود، افزود: مسئولیت این بخش بر عهده سازمان دامپزشکی کشور است، اما با اقدامات انجام شده واردات دام قاچاق بسیار محدود شده است.
وی با اشاره به برنامههای وزارت جهاد کشاورزی برای توسعه صادرات فرآوردههای لبنی گفت: درخواست وزارت جهاد کشاورزی برای اختصاص 200 میلیارد تومان مشوق صادراتی در راستای تحقق برنامههای اقتصاد مقاومتی است.
رکنی با تأکید بر اینکه صادرات فرآوردههای لبنی رقابت تنگاتنگی را با کشورهای صادرکننده می‌طلبد، تصریح کرد: با کمک دولت به صادرکنندگان نه تنها هزینه‌های تولید منطقی‌تر می‌شود، بلکه می‌توان بازارهای صادراتی را حفظ کرد و توسعه بخشید.
رکنی در پاسخ به این پرسش که شما اختصاص یارانه صادراتی به صنایع لبنی را راهی برای جمع‌آوری مازاد شیرخام از بازار می‌دانید، در حالی که برخی دست‌اندرکاران صنعت لبنیات معتقدند که امید چندانی به توسعه بازارهای صادراتی منطقه نیست و اختصاص یارانه صادراتی به معنای دادن رانت به برخی کارخانه‌های صادر کننده فرآوردههای لبنی است، گفت: انجام هر اقدام بزرگی تبعات و مشکلات خاصی دارد.
وی افزود: وقتی یکی از برنامههای ما افزایش تولید شیر خام است، بنابراین برای دستیابی به این هدف نباید تولید کننده متضرر شود و یا مازاد تولید دردسرساز شود. بلکه باید با حضور در بازارهای صادراتی و توسعه صادرات مازاد را از بازار خارج کرد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی بیان داشت: در بسیاری از کشورهای دنیا محدودیت تولید شیر خام برداشته شده و این اتفاق یک چالش بزرگ برای کشورهای صادرکننده فرآورده لبنی است.
رکنی با بیان اینکه شرایط اقلیمی در اروپا زمینه تولید شیر خام را برای آنها فراهم‌تر می‌کند، گفت: فرآوردههای لبنی تولیدی این کشورها معمولاً به کشورهای همسایه ما و حوزه خلیج فارس صادر می‌شود که این موضوع برای ما به عنوان یک کشور صادرکننده مواد لبنی یک چالش بزرگ است که حضورمان را در بازارهای صادراتی سخت‌تر می‌کند.
وی با بیان اینکه مشوق صادراتی به هر کارخانه‌ای که قادر به صادرات باشد اختصاص می‌یابد، گفت: در این صورت رانت معنایی ندارد و اختصاص این یارانه با هدف جمع‌آوری مازاد تولید و تشویق تولیدکنندگان به افزایش تولید صورت می‌گیرد.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور تولیدات دامی افزود: برای رونق واحدهای تولیدکننده شیر خام و منطقی شدن قیمت این فرآورده و تنظیم بازار داخلی باید به صادرات کمک کرد.
وی با ابراز تأسف از سرانه پایین مصرف شیر در کشور گفت: از رسانه‌ها می‌خواهیم که برای افزایش مصرف شیر در کشور فرهنگ‌سازی کنند.
رکنی افزود: در حالی که افراد جامعه مبالغ زیادی را صرف درمان بیماریهای حاصل از کمبود کلسیم می‌کنند اما حاضر نیستند که همان مبلغ را برای افزایش خرید فرآوردههای لبنی در سبد کالایی خود صرف کنند.
معاون وزیر جهاد کشاورزی در پاسخ به این این پرسش که مشوق صادراتی زمانی کاربرد دارد که هزینه تمام شده کالا برای صادرات بالا است، برای کاهش قیمت تمام شده چه باید کرد، بیان داشت: کاهش قیمت تمام شده نیازمند اقداماتی زمان‌بر است.
وی افزود: در دو دهه پیش دام‌های کشور به طور متوسط روزانه 12 کیلو شیر خام تولید می‌کردند که هم‌‌اکنون تولید به 36 کیلوگرم رسیده است.
رکنی تصریح کرد: استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا برای افزایش بهره‌وری مؤثر اما زمان‌بر است بنابراین راه کوتاه‌مدت برای رسیدن به تولید پایدار و حفظ صادرات استفاده از مشوق‌های صادراتی است که بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی از آن بهره می‌گیرند.
وی با اشاره به تولید بیش از 9 میلیون تن شیر خام در کشور بیان داشت: سالانه حدود 600 هزار تن فرآورده لبنی به بیش از 30 کشور دنیا صادر می‌شود.
خرید حمایتی شیرخام انتخاب بین بد و بدتر است
رکنی در پاسخ به این پرسش که اجرای مرحله اول خرید حمایتی شیر خام برای جمع‌آوری مازاد شیر خام چندان رضایت‌بخش نبود و فقط بعضی دامداران خاص و بزرگ از اجرای این طرح منتفع شدند و توانستند شیر خام تولیدی خود را با قیمت مصوب بفروشند، چرا علی‌رغم عدم موفقیت کامل این طرح دوباره اجرا شد گفت: ما هیچ اعتقادی به ورود دولت برای جمع‌آوری مازاد شیرخام نداریم.
معاون وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: اما در شرایط موجود که کارخانه‌ها مازاد شیرخام را نمی‌خرند، برای حل مشکل دامداران بین گزینه‌‌های بد و بدتر، بد را انتخاب کرده‌ایم.
وی افزود: البته در سه هفته اخیر که طرح خرید حمایتی شیرخام دوباره به اجرا درآمده با جمع‌آوری شیرخام، آرامش نسبی ایجاد شده است.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه سازمان تعاون روستایی کشور شیرخام مازاد را خریداری و تبدیل به شیرخشک و سایر فرآوردههای لبنی می‌کند، افزود: الان مشکلی وجود ندارد، اما با نزدیک شدن به تاریخ انقضای این محصولات تولیدی باز هم مشکلات آغاز می‌شود.
رکنی تصریح کرد: بنابراین بهترین راه برای جمع‌آوری مازاد شیرخام توسعه صادرات است.
وی بیان داشت: با افزایش صادرات فرآوردههای لبنی نه تنها صنعت منتفع می‌شود، بلکه شرایط برای فروش محصول تولیدکننده به قیمت منطقی فراهم می‌شود.
معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه صادرات دام زنده کوچک در دو سال گذشته کمک خوبی به دامداران برای عرضه محصول تولیدی به قیمت مناسب بوده است، گفت: با این اقدام حتی یک دامدار روستایی هم دام خود را با قیمت مناسب عرضه می‌کند و منافع این کار عاید دامداران بزرگ و کوچک شده است.
