محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات یزد موفق به سنتز نانوجاذبی شدند که با استفاده از آن داروهای آنتی‌بیوتیک مصرف شده توسط دام و طیور پرورشی قبل از استفاده از گوشت آنها حذف می‌شود.
به گزارش حکیم مهر به نقل از خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات یزد موفق به سنتز نانوجاذبی شدند که با استفاده از آن داروهای آنتی‌بیوتیک مصرف شده توسط دام و طیور پرورشی قبل از استفاده از گوشت آنها حذف می‌شود. لازم به ذکر است ساخت این نانوجاذب در مقیاس آزمایشگاهی صورت گرفته است.
با کشف انواع آنتی‌بیوتیک‌ها و مواد ضد میکروبی، افزایش قابل‌توجهی در درمان بیماری‌های عفونی به‌وجودآمده است. طبق تحقیقات محققان، استفاده از برخی آنتی‌بیوتیک‌ها در صنعت دام و طیور، نه‌تنها باعث مهار عفونت‌ها می‌شود، بلکه افزایش در رشد دام را نیز در پی خواهد داشت. ورود برخی از این داروها از طریق مصرف گوشت دام و طیور پرورشی، ممکن است باعث ایجاد سمیت و مقاومت دارویی در بدن انسان شود. از این رو تاکنون راهکارهای مختلفی جهت رفع مشکل مذکور پیشنهاد شده است. یکی از راهکارها استفاده از جاذب‌ها است. برخی جاذب‌ها نیز دارای ترکیبات سمی هستند که این موضوع باعث محدودیت استفاده از آنها شده است.
«محمدحسین بلال‌زاده» تفتی ضمن تأکید بر ضرورت سنتز یک جاذب غیرسمی و اختصاصی برای حذف داروهای آنتی‌بیوتیک از گوشت دام، اهداف طرح را بدین‌صورت تبیین کرد: "ازجمله مواد ضدمیکروبی که به فراوانی در صنعت پرورش دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد، اوفلوکساسین، انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین است. در میان موارد ذکرشده، انروفلوکساسین مصرف بالاتری در ایران و جهان دارد. مطالعات نشان داده که انروفلوکساسین اثرات مخربی بر روی کلیه، کبد و مغز انسان خواهد داشت؛ بنابراین، در این پژوهش یک نانوجاذب جهت جذب و حذف مؤثر داروی آنتی‌بیوتیک انروفلوکساسین سنتز و معرفی شده است."
استفاده از نانوجاذب سنتز شده در این طرح باعث می‌شود که اثرات جانبی مربوط به استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به‌طور قابل‌توجهی کاهش پیدا کند. به‌علاوه به دلیل ساده، ارزان و در دسترس بودن مواد تشکیل‌دهنده‌ی این نانوجاذب، حذف آنتی‌بیوتیک با هزینه کمتری امکان‌پذیر خواهد بود.
به لحاظ نظری، آمینوبنزیل پورین می‌تواند حداقل چهار پیوند هیدروژنی با انروفلوکساسین برقرار کند؛ بنابراین می‌تواند گزینه خوبی برای جذب آنتی‌بیوتیک مذکور باشد. از طرفی نانوذرات سلولز ارزان، ساده و در دسترس است و می‌تواند باعث افزایش میزان جذب آمینوبنزیل پورین شود.
بلال‌زاده تفتی در توضیحات کامل‌تری در خصوص سنتز و ارزیابی این نانوجاذب افزود: "ابتدا نانوذرات سلولز سنتز شد و در حضور کراس لینکر با آمینوبنزیل پورین کونژوگه شد. غلظت‌های سریال نانوذرات کونژوگه شده به‌طور جداگانه با محلول آنتی‌بیوتیک انروفلوکساسین در غلظت یک‌هزار میکروگرم بر میلی‌لیتر مخلوط شد و در دماها، زمان‌ها و pHهای انکوبه شد. در نهایت میزان آنتی‌بیوتیک جذب شده توسط این نانوجاذب در شرایط مختلف توسط دستگاه طیف‌سنج نوری تعیین گردید."
نتایج حاکی از آن است که نانوجاذب سنتز شده در این طرح قادر است بیش از یک‌هزار میکروگرم بر میلی‌لیتر داروی انروفلوکساسین را جذب و حذف کند. به‌علاوه، این نانوجاذب می‌تواند فعالیت ضدمیکروبی و میزان سمیت آنتی‌بیوتیک مذکور را کاهش دهد.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های «سیدعلی یاسینی‌اردکانی»، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات یزد و «محمدحسین بلال‌زاده تفتی» دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه آزاد واحد ورامین و «حسین شهدادی» دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه فردوسی مشهد است.
