«روزنامه قدس» نوشت:
یک ماه پیش در خبری خواندیم چند قلاده گرگ با حمله بِه یِک گله گوسفند دَر یکی اَز روستاهای سبزوار حدود ۸۰ رأس گوسفند را تلف وَ ۴۰ رأس را زخمی کردند. هر چند در این خبر آنچه برجسته شده بود بحث بیمه گله بود، اما نگرانی ما زوایای دیگری هم داشت، این که گله داران برای جلوگیری از ضرر بیشتر، سریع دام‌های زخمی را ذبح و به بازار فروش می‌برند و به لحاظ هاری بررسی نمی‌شوند شد دغدغه ما.
اما «دکتر مجید روحانی نژاد» مدیرکل دامپزشکی خراسان رضوی در گفت وگویی کوتاه به نگرانی‌های ما در این باره پاسخ داد:
جناب روحانی نژاد، بحث حمله گرگ‌ها به دام‌ها که می‌شود، یک وجه آن بیماری هاری و انتقال آن توسط دام‌هایی است که بدون نظارت دامپزشکی ذبح شده و به بازار عرضه می‌شوند . شما این موضوع را چگونه کنترل می‌کنید؟
همه گرگ‌ها هاری ندارند، اما از آنجا که ما مبنای هر گزشی یا گاز گرفتگی را بر هاری می‌گذاریم، بنابراین باید چنین دامی درخصوص هاری مورد بررسی قرار بگیرد. در این صورت بی درنگ دام را قرنطینه میکنیم.
این قرنطینه چقدر طول می‌کشد؟
بیماری‌هاری حداکثر طی دو ماه می‌تواند خودش را نشان بدهد که این زمان به محل گزش بستگی دارد. هر چه محل گزش به سر نزدیک تر باشد، مدت زمان نشان دادن بیماری سریع تر اتفاق می‌افتد.
حال اگر این دام مثلاً گاو باشد، نمی‌گذاریم کسی به محل قرنطینه رفت و آمد کند، علاوه بر این تمام ظروف غذاخوری و حتی فردی که به آن غذا می‌دهد، به صورت ویژه مشخص می‌شود. پس از دو ماه اگر علایمی نشان نداد، اجازه می‌دهیم دام وارد گله بشود. با این حال اگر وارد گله نیز بشود، باز هم تحت نظارت قرار می‌گیرد.
اما گله داران وقتی متوجه می‌شوند حیوانی مورد گزش واقع شده از آنجا که به دامپزشک دسترسی ندارند، سریع حیوان را ذبح می‌کنند. حال اگر این اتفاق بیفتد، امکان انتقال این بیماری از دام به انسان هست؟
معمولاً احتمال انتقال بیماری از طریق خوراکی کم است، مگر اینکه حجم زیادی از آن گوشت توسط فرد مصرف بشود. یا چون از طریق زخم وارد بدن می‌شود مثلاً فرد دچار زخم معده، زخم دهان، یا زخم روده باشد. با این حال اگر ببینیم چنین حیوانی ذبح شده حتماً نمونه برداری میکنیم.
در حال حاضر چه تمهیداتی برای جلو گیری از بیماری هاری از دام‌های مورد حمله گرگ‌ها در پیش گرفته اید؟
ما تمام سگ‌های صاحبدار را واکسن زده ایم و اطمینان می‌دهیم حتی اگر زمانی سگ هاری دام‌ها را گاز بگیرد، هار نمی‌شوند. در کانون‌های هاری هم حتی دام‌های اهلی را در صورت لزوم واکسن می‌زنیم.
اما این را هم یادآوری میکنیم که در حال حاضر در مناطق مرزی کشور، چون مرزهای خاکی داریم طبیعی است که حیوانات هار می‌توانند از سایر کشورها وارد کشور بشوند، بنابراین اگر هاری در کشور ما وجود داشته باشد صرفاً به عملکرد دامپزشکی مربوط نمی‌شود، بلکه متغیرهای سایر کشورها نیز دخیل می‌شوند. از این رو کنترل نقاط مرزی را تقویت کرده ایم.
آیا دامداران اجازه دارند دام‌هایی را که مورد گزش حیوانات قرار گرفته‌اند را ذبح کنند؟ و آیا در بحث انتقالش مشکلی پیش نمی‌آید؟
اگر بلافاصله ذبح شود میتوان اندام آلوده را جدا کرد که در این صورت منعی برای استفاده وجود ندارد.
اگر متوجه بشوید دام آلوده است چه؟
در صورتی که آن ذبح نمونه برداری شود و متوجه شویم بیماری هاری داشته، آن را امحاء میکنیم.
توصیه شما به دامداران در خصوص جلوگیری از انتقال هاری به افراد چیست؟
توصیه میکنیم اگر دامداران با دام آلوده مواجه شدند حتماً برای سلامت خودشان به دامپزشکی مراجعه کنند چون بیشترین افراد در معرض این بیماری همان دامداران یا قصابانی هستند که این دام‌ها را ذبح می‌کنند . چنانچه خراش کوچکی هنگام ذبح روی دستشان بیفتد یا حتی پوست التهاب داشته باشد، باز هم انسان به این بیماری مبتلا می‌شود.
منبع: روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی
اي كاش مديركل محترم دامپزشكي بخشنامه مربوط را قبل از مصاحبه مطالعه مي كردند تا پاسخ ها علمي تر و روشن تر مي بود 
