«مالزيايي‌ها از روغن پالم استفاده مي‌كنند و سلامتي آنان نيز خوب است، براي تبيين ويژگي‌هاي اين روغن از لحاظ سلامتي، ما منتظر سفر هياتي از طرف مالزي به ايران هستيم.» اين جمله ديپلماتيك حسن روحاني رييس‌جمهوري در سفر چند روز پيش او به مالزي گوياي سياست‌هايي است كه افزايش واردات روغن نخل از اين كشور نتيجه مي‌دهد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از اعتماد، دو سال پيش، پس از اظهارات وزير بهداشت در خصوص زيان مصرف روغن پالم و استفاده از آن در صنايع لبني چنان سروصدايي به پا كرد كه فيتيله واردات براي مدتي پايين كشيده شد و با جمع‌آوري شيرهاي پالم‌دار از سطح كشور، تلاش شد نگراني‌ها و شعله‌هاي آتش انتقادات تا حد امكان كاهش يابد.
سياست اما بر پاشنه توسعه سطح روابط با مالزي مي‌چرخد و از آنجا كه روغن پالم براي مالزي حكم نفت براي ايران را دارد، ناگزير افزايش واردات اين محصول جزو الزامات گسترش سطح روابط اقتصادي دو كشور محسوب مي‌شود.
سياستگذاري‌ها گويا پيش از سفر رييس‌جمهور ايران به مالزي انجام شده بود. ديپلماسي روغن در روابط دو كشور از جداول گمرك پيداست. خيلي پيش‌تر از انجام سفر اخير، نوك پيكان نمودار واردات پالم به سمت بالا جهت‌گيري شد و ظرف يك‌سال واردات اين محصول با افزايش دو برابري مواجه شد.
اما رونمايي از اين تصميم ايران در نشست مشترك مطبوعاتي حسن روحاني با «محمد نجيب رزاق» نخست‌وزير مالزي انجام شد. در اين نشست روحاني ضمن تاكيد بر اين نكته كه تهران و كوالالامپور مصمم هستند سطح روابط خود را در مرحله نخست به دوره قبل از تحريم‌ها بازگردانند، متذكر شد: ايران از سرمايه‌گذاري شركت‌هاي مالزيايي در بخش‌هاي نفت، گاز و پتروشيمي حمايت مي‌كند، دو كشور همچنين مي‌توانند در زمينه صنايع غذايي حلال با هم مشاركت و همكاري كنند.
او به موضوع روغن پالم كه مالزي يكي از صادركنندگان آن است، اشاره و با بيان اينكه نخست‌وزير مالزي اشاره دارند كه مالزيايي‌ها از اين روغن استفاده و سلامتي آنان نيز خوب است، تاكيد كرد: براي تبيين ويژگي‌هاي اين روغن از لحاظ سلامتي، ما منتظر سفر هياتي از طرف مالزي به ايران هستيم.
تجارت ايران و مالزي در يك دهه اخير نوسان‌ها و فراز و نشيب‌هايي از سر گذرانده است. ارزش صادرات ايران به مالزي كه در سال ٨٥ معادل ٣٦ ميليون و ٢٠٠ هزار دلار بوده، طي روندي صعودي به ميزاني معادل ١٣٢ ميليون و ٥٠٠ هزار دلار در سال ٩٠ رسيده است. اما پس از آن با روندي نزولي مواجه شده و در نهايت به ميزاني معادل ٤٠ ميليون و ٥٠٠ هزار دلار در سال ٩٤ كاهش يافته است.
بررسي آمارهاي رسمي گمرك ايران نشان مي‌دهد ارزش واردات ايران از مالزي نيز در يك دهه اخير كاهش يافته است. ايران در سال ٨٥ معادل ٣٨٦ ميليون و ٢٠٠ هزار دلار كالا از مالزي وارد كرده است. واردات ايران از اين كشور سپس با طي روندي افزايشي به ميزاني معادل ٥٤٩ ميليون و ٥٠٠ هزار دلار در سال ٨٩ و ٥٣٢ ميليون و ٤٠٠ هزار دلار در سال ٩٠ رسيده است. پس از آن واردات ايران از مالزي طي روندي نزولي به ميزاني معادل ٢٦٥ ميليون و ٦٠٠ هزار دلار در سال ٩٤ كاهش يافته است.
اقلام عمده صادراتي ايران به مالزي نيز در سال ٩٤ عبارتند از: قير نفت، خرما، اوره، سنگ، انگور خشك‌كرده، فورفورال، پسته، استيون بوتادين كربوكسيله، روي و روغن. در اين سال ايران بيش از هر كالايي روغن پالم، شيره كائوچو، روغن جانشين كره‌كاكائو، اسيد پالمتيك، اجزاي روغن پالم، كائوچوي طبيعي، مخلوط يا فرآورده‌هاي خوراكي از چربي‌ها يا روغن‌هاي حيواني و نباتي، قوطي براي نوشابه و نوشيدني، دستكش معاينه و گليسرول از اين كشور وارد كرده است.
تغيير سبد مصرف در يك دهه
تا سال ١٣٨٠ روغن سويا كه از بهترين انواع روغن از نظر طعم و كيفيت هستند مهم‌ترين منبع تامين روغن خوراكي در ايران بود.
بر اساس آمار رسمي وزارت جهادكشاورزي در حدود ٨٨ درصد از مصرف و ٩٦ درصد از واردات روغن ايران را اين محصول در برمي‌گرفت. اين عدد تا سال ١٣٨٢ تقريبا در محدوده ٨٠ درصد ثابت بوده است و در سال‌هاي مختلف روغن‌هايي نظير روغن آفتابگردان كمبود روغن سويا را جبران مي‌كرد، اما از سال ١٣٨٣ به يك باره و به بهانه كمبود روغن پنبه‌دانه براي استفاده در روغن قنادي واردات روغن پالم آغاز شد و سبد روغن مصرفي ايران تغيير كرد. با شيبي تند مصرف روغن پالم كه از نظر كيفيت داراي سطح پايين‌تري نسبت به روغن‌هاي سويا، كلزا و آفتابگردان است در بازار ايران رونق گرفت. اين درحالي است كه بررسي‌ها نشان مي‌دهد كل توليد پنبه‌دانه در ايران در سال ١٣٨٠ حدود ١٩٥ هزار تن بوده است و در سال ١٣٨٢ به ١٦٥ هزار تن كاهش پيدا كرده است، يعني حدود ٣٠ هزار تن كاهش. ٣٠ هزار تن پنبه‌دانه به مفهوم توليد حدود ٤ تا ٥ هزار تن روغن است اما در سال ١٣٨٣ براي پر كردن خلأ هزار تن روغن پنبه‌دانه حدود ١٨٨ هزار تن روغن پالم وارد ايران شد.
ارزاني اين روغن در مقايسه با ديگر رقبا از دلايل مهم و اصلي رشد واردات و مصرف آن شد.
پس از شتاب افزايش مصرفي كه در طول يك دهه اتفاق افتاد سرانجام وزير بهداشت در سال ١٣٩٢ نسبت به استفاده از اين روغن در شيرهاي فرآوري‌شده و خطري كه اين محصول براي سلامت افراد دارد صحبت كرد. هرچند مدتي بعد جريان اظهارات مسوولان به سمت كم ضرر بودن اين روغن براي سلامتي تغيير مسير داد اما كارشناسان همچنان نقدهاي محكمي به مصرف بالاي اين نوع روغن دارند.
سهم‌گيري ٤٠ درصدي پالم از سبد مصرف
