دندان حیوانات بسته به اینکه چه نوع غذاهایی میخورند متفاوت است. گوشتخواران دارای دندانهای تیز و گیاهخواران دارای دندانهای تخت میباشد. حیوانات تحت تغذیه با هر دو گیاهان و گوشت، مانند انسان، دارای دندانهای تیز در جلو و دندانهای مسطح در پشت هستند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از دندانه، اما این قاعده درباره دندان تمام جانوران صادق نیست. برخی از موجودات دندانهای عجیب و غریبی دارند که با تصوری که شما از دندان دارید اصلا سازگار نیست. در ادامه شرحی از عجیبترین دندانهای برخی حیوانات را جمعآوری کردهایم:
والها؛ دندان یا مو
جالبترین دندان را میتوانید در دهان والها پیدا کنید. شاید جثه این حیوان باعث شود شما فکر کنید دندانهای بسیار خشن و بزرگی دارد اما این حیوان بزرگ در دهانش به جای دندان مو دارد. این موها هنگامی که وال دهانش را باز میکند غذاهای ریز موجود درآب را به خود جذب میکند.
دلفینها؛ دندانهای درختی
حتما میدانید که برای تشخیص سن یک درخت باید آن را برید و تعداد حلقههای داخل آن را شمرد تا به سن دقیق درخت دست پیدا کرد. دلفینها نیز به همین صورت سنشان مشخص میشود. برای تشخیص سن یک دلفین باید یک دندان از آن به دست بیاورید و با برش و شمردن حلقههای درونش سن آن مشخص میشود.
تعداد دندانها و تیزی آنها دلفینها را برای تغذیه از ماهیها سازگار ساخته است، دندانهای دلفینها برای جویدن طراحی نشدهاند و آنها با ضربه زبان خود ماهی را درسته قورت میدهند.
اژدها ماهی؛ دندانهای روی زبان
یکی از ماهیهای بسیار ترسناک و همچنین خطرناک دریاها که با نام «اژدها ماهی» شناخته میشود دارای خطرناکترین دندانهای دنیا است. این ماهی دو ردیف دندانهای تیز دارد و همچنین بر روی زبان آن هم دندان وجود دارد و طعمه به هیچ عنوان از دهان آن سالم بیرون نخواهد آمد. این ماهی البته در تاریکی مطلق انتهای اقیانوسها زندگی میکند و برخلاف ظاهر بسیار خشنش اندازه بسیار کوچک ۱۵ سانتی متری دارد.
ماهی پیرانا؛ بلعیدن یک گاو در کمتر از یک دقیقه
ماهیهای پیرانا ماهیان گوشتخواری هستند که به خاطر قدرت تایید شدهشان در بلعیدن حیوانات بزرگ و حتی انسان در دنیا شهرت دارند. این ماهی یکی از ترسناکترین موجودات آمازون است و دندانهای بسیار وحشتناکی دارد؛ دندانهای این ماهی به قدری تیز است که میتواند در کمتر از یک دقیقه یک گاو بزرگ را کاملاً تکه تکه کند؛ دندانهای «پیرانا» به صورت مثلثی هستند و حالت خاصی دارند که به آنها اجازه میدهد تا حد زیادی تیز باشند. در صورتی که به وی غذا داده نشود، همنوعخواری نیز در بین آنها مشاهده شدهاست. البته همگی خطرناک نیستند مثلا پیرانا شکم قرمز تنها به جانداران زخمی و مرده هجوم میآورند، اما پیرانای ناتری به هر جانداری حمله میکند و با داشتن فکهای بسیار قوی و پر از دندانش میتواند هر نوع گوشتی را بدرد و ببلعد؛ که یکی از مشکلات دامداران منطقه آمریکای جنوبی و رودخانه آمازون را، همین پیراناها به وجود آوردهاند به طوری که در فصل کوچ یا عبور دسته جمعی گله از رودخانه مشکلآفرینی میکنند. برای حل این مشکل گلهداران در سال گاوی را که از همه ضعیفتر است در نزدیکی گله رها میکنند تا برای خود بچرد و زحمتی را متحمل دامداران نکند و هنگام عبور از رودخانه گاو ضعیف و لاغر را در پایین رودخانه رها میکنند و در زمانی که پیراناها مشغول خوردن گاو هستند گله رااز بالای رودخانه عبور میدهند.
یک واقعیت جالب توجه در مورد ماهیهای پیرانا این است که آنها دندانهای خود را مانند جنس کروکودیل، در طول دوران زندگیشان جایگزین میکنند. البته آنها به جای جایگزین کردن دندانها به طور یکییکی، کل ردیف دندانهایشان را به چهار قسمت تقسیم کرده (یعنی هر ردیف به دو قسمت)، و سپس هر یک چهارم از دندانها را که جایگزین کردند نوبت به یک چهارم بعدی میرسد و همینطور تا آخر؛ و این روند بدان معنی است که در یک زمان حداکثر یکی از چهار قسمت تعیین شده ممکن است بدون دندان باقی بماند. و دندانهای جدید دو روز بعد در جای دندانهای قبلی که افتادهاند، رویش پیدا میکند. علت این نحو ریختن دندان، شکل خاص استخوانبندی دندانی در پیرانا است که در آن هر دندان در دندانهای اطراف خود قفل میشود. و این یعنی در بین دندانهای پیرانا درز وجود نداشته و لثۀ آن نیز فقط در قسمت فوقانی دندانها بوده و تا بین دندانها پیشروی نمیکند پس کل ردیف دندانها مثل لبۀ یک چاقوی برنده به هم چفت میشوند که این قابلیت به آنها امکان میدهد تکههای بزرگی از گوشت شکار خود را به آسانی پاره کنند. و نیازی به یادآوری نیست که دندانهای پیرانا به قدری محکم و سخت هستند که میتوانند این لبۀ تیز را تا مدت زیادی حفظ کنند. و در صورت کند شدن آن پیرانا دندانهای خود را همانطور که شرح داده شد، جایگزین مینماید. دندانهای آنها به شکل مثلثی است که سبب تیز بودن آنهاست.
ببر ماهی؛ شکارچی کروکودیل
ببر ماهی گولیات با دندانهایی که دستکمی از دندانهای کوسه سفید ندارند شایسته نامی است که بر آن نهادهاند. دندانهای ببر ماهی گولیات خوفآور هستند. این ماهی دارای آروارههایی شامل ۳۲ دندان به طول ۳ و نیم سانتیمتری است و تا ۵۰ کیلو گرم هم وزن دارد، به راحتی کروکودیلهایی که از نظر جثه هم اندازهاش باشند را قطعه قطعه کرده و میخورد. کروکودیلهایی که به نوبه خود هراسآورترین شکارچیان رودخانهها و دریاچههای آفریقا هستند. ببر ماهی گولیات در عین حال به پیرانا آفریقایی شهرت دارد.
گربه ماهی؛ دندانهایی خم شونده!
گربهماهیهای دهانمکنده به دلیل عادت غذایی عجیب خود که تراشیدن مواد غذایی از صخرهها و دیگر سطوح سخت است، دندانهایی دارند که میتوانند به جای شکستن در برابر فشار شدید خم شوند. این دندانها بسیار بلند و باریک هستند و بخش انعطافپذیری در میان آنها تعبیه شده که جالبتوجه است. مطالعات تام گرینکس که متخصص ریختشناسی تکاملی در دانشگاه Ghent بلژیک است. نشان میدهد در هر یک از این دندانها بخشی با قابلیت خم شدن وجود دارد که از کلاژن بیشتر و کلسیم، فسفات و منیزیم کمتری نسبت به سایر بخشهای دندان تشکیل شده است.
ماهی کله گوسفندی؛ دندانهایی شبیه انسان
یکی از گونه ماهیهایی است که در شمال آمریکا دیده میشود. این ماهی به فراوانی یافت و صید میشود اما شاید خیلیها به دندانهای آن توجهی نداشته باشند. دندانهای این ماهی به مانند انسانهاست. او حتی روی سقف دهانش نیز دندانهایی دارد که تیز نیستند و تنها برای باز شکاندن پوست خرچنگ خوب است.
کوسه؛ دندانهایی در پایین سر
دیگر از چیزهای غیرعادی که در اندام کوسه دیده میشود، دندان عجیب و غریب آن است. دندانهای کوسه هرگز مانند دندانهای معمولی حیوانات نروییده بلکه به صورت استخوانهای بیشماری است که ریز ریز و ردیف هم، لثه و سطح دهانش را پوشانده است. هرگاه یک ردیف از دندانها فرسوده شوند، بیدرنگ میریزند و ردیف دیگری از دندانهای تازه جای آنها را پر میکنند. اگر خوب به دندانهای کوسه نگاه کنید میبینید که دهان این حیوان در پایین سرش جای گرفته است. بنابراین اگر شکار از زیر اندامش بگذرد براحتی آن را پاره میکند. حال اگر دهان در بالای سرش قرار گرفته بود، او ناچار بود که پشت و رو شود تا دهانش به شکار برسد.
کوسهها به طور مداوم دندانهایشان را استفاده میکنند و از دست میدهند برخی از گونهها در طول عمر خود نزدیک به ۳۰ هزار دندان درمیآورند. عمل جایگزینی دندان در اینجانوران دریایی همیشه رخ میدهد. هریک از دندانهای کوسه در ردیفی واقع شده است که با شکستن یکی، دیگری جایگزین آن میشود.
دانشمندان اعتقاد دارند که یکی از کوسههای ما قبل تاریخی دارای وحشتناکترین دندانهای تاریخ زمین بوده است. «مگالدون» کوسه ما قبل تاریخی است که هر کدام از دندانهایش نزدیک به ۲۰ سانتیمتر طول داشته است و هیچ چیزی روی زمین از دست او در امان نبوده است. این کوسه نزدیک به ۲۰ متر طول داشته است و در طول زندگی خود تقریباً ۲۰ هزار عدد دندان از دست میداده است و بار دیگر رشد میکرده است.
و پاکو ماهی
با مشاهدۀ این عکس نیازی به توضیح خاص نیست چرا که کاملا تشابه این ماهی با انسان واضح است.
حلزونها؛ ۲۵۰۰ دندان
شاید کمی عجیب به نظر برسد اگر بگوییم حلزونها دندان دارند! حلزونها بیشترین تعداد دندان را در میان تمام حیوانات را دارند. در دهان کوچک حلزونها در حدود ۲۵۰۰ دندان، در اندازه بسیار ریز وجود دارد. البته نکته جالب این است که همه این دندان برای غذا خوردن استفاده نمیشود. قدرت این دندانها به اندازهای است که حیوان میتواند برگی را ریز ریز کند. حلزون قبل از اینکه غذایش را بخورد، خوب آن را توسط دندانهایش آسیاب میکند و هر چند سال یک بار همه هزاران دندانشان میریزد و سپس بار دیگر در میآید.
و خوب است بدانید…
تمساح؛ تمساحها دندانهایشان در همه سنین عمر دوباره درمیآید. گاندو؛ تمساح پوزه کوتاه ایرانی و از خانواده کروکودیلها، دارای پوزهای کوتاه با ۱۹ دندان در فک بالایی و ۱۵ دندان در فک پایینی است، اما عادت آدمخواری در این کروکودیل منحصر یک مورد شکار یک کودک ۶ ساله در ایران میشود. بهندرت حملههای خفیفی نیز در حد گاز گرفتن دست و پا مشاهده شده که با توجه به تعداد بسیار کم احتمال میرود نوعی اشتباه در تشخیص شکار باشد.
اسب؛ اسب ماده ۳۰ دندان و اسب نر ۳۶ دندان دارد.
زرافه؛ مانند انسان دارای ۳۲ دندان است.
و خفاش؛ پرندهای است که پر ندارد و دندان دارد!
ماهی کله گوسفندی یا ماهی زندانی؛ دندانهایی شبیه انسان
این ماهی عجیب و غریب دندانهایی دارد که خیلی شبیه دندانهای انسان هستند، دندانهای این ماهی هم آشنا به نظر میرسند و هم غیرواقعی و البته کمی هم ترسناک!
محل زندگی ماهی کله گوسفندی بیشتر در آمریکای شمالی است. این ماهی بیشتر ترجیح میدهد نزدیک سواحل، تختهسنگها و اسکلهها زندگی کند. یک ماهی کله گوسفندی میتواند تا ۹۱ سانتیمتر رشد کند و وزنش هم میتواند به ۹/۶ کیلوگرم برسد.
صید این ماهی کمی سخت است. بعضی از آنها طعمه را میخورند ولی به دام نمیافتند. دقیقاً معلوم نیست که چرا نام این ماهی را ماهی کله گوسفندی گذاشتهاند. شاید به خاطر این بوده است که دندانهای ماهی کمی شبیه به دندانهای گوسفند هستند! از طرفی از آنجا که روی بدن نقرهای این ماهیها معمولاً ۴ یا ۵ خط سیاه وجود دارد، به همین خاطر به آنها ماهی زندانی هم میگویند.
این ماهیها در اوایل زندگیشان تنها میتوانند از کرمها و گیاهان دریایی تغذیه کنند.
یک ماهی کله گوسفندی بالغ جلوی فکش یک ردیف دندان پیش، در فک بالاییاش سه ردیف و در فک پایینیاش دو ردیف دندان آسیای بزرگ دارد. این دندانها باعث میشوند که ماهی بتواند از موجودات مختلفی مثل بارناکلها، خرچنگها و میگوها تغذیه کند. وقتی طول ماهی ۴/۵ میلیمتر است، دندانها شروع به رشد کردن میکنند و وقتی طولشان به ۱۵ میلیمتر میرسد دندانهای پیش ظاهر میشوند. در طول ۵۰ میلیمتری، همه دندانهای ماهی رشد کردهاند.
و اولین های وارد شده به کلمبیا فکر می کردند به هندوستان رسیده اند و بومی های آنجا را یاران کریستف کلمب "هندو" نامیدند و بعدها متوجه شدند که به قاره ایی تازه رسیدند.