حکیم مهر - دامپزشکان معتقدند بقایای دارویی در حیواناتی که منشاء غذایی برای انسان دارند در کوتاه مدت به شکل آثار سمی منجر به مسمومیت و در دراز مدت به صورت آثار میکروبی در دستگاه گوارش، سرطان زایی و... نمایان می شود.
کم کم باید فرآورده های لبنی و گوشت قرمز و مرغ را مثل نمک، برنج و آب آلوده از سفره غذایی خود حذف کنیم. چون بقایای آنتی بیوتیک در دام و طیور برای سلامت مصرف کنندگان فرآورده های پروتئینی و لبنی مضر تشخیص داده شده است.
دامپزشکان معتقدند بقایای دارویی در حیواناتی که منشاء غذایی برای انسان دارند به دو صورت بروز می کند. نخست به صورت مستقیم و کوتاه مدت که به شکل آثار سمی منجر به مسمومیت و یا به شکل واکنشهای آلرژیک پوستی و گوارشی است و در نوع غیرمستقیم و درازمدت به صورت آثار میکروبی در دستگاه گوارش، سرطان زایی و... نمایان می شود.
دکتر سیدامیرمحمد مرتضویان، عضو هیئت علمی دانشکده صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص مضرات آنتی بیوتیکها در دام و طیور به خبرنگار مهر گفت: بدن برخی افراد به ترکیبات آنتی بیوتیکها حساسیت نشان می دهد و در پی مصرف فرآورده های لنبی موجب بروز انواع آلرژی می شود.
این کارشناس صنایع غذایی با بیان اینکه شیر دام باید 48 ساعت بعد از تزریق آنتی بیوتیک دوشیده شود گفت: متاسفانه به علت نیاز کارخانجات لبنی به شیر این کار در کمتر از این مدت انجام می شود که عوارض آن بر روی فرآورده های لبنی باقی می ماند.
متاسفانه برخی مرغداریها برای صرفه جویی در هزینه از داروهایی استفاده می کنند که مصرف آنها در داخل کشور ممنوع شده است. برای مثال، سرطان زا بودن "فورازولیدون" ثابت شده اما هنوز هم مصرف می شود. استفاده از آنتی‌بیوتیکها در صنعت طیور دارای جاذبه و جایگاه ویژه‌ای است. به طوری که بیش از 40 درصد موارد مصرف این مواد را در دامپزشکی به خود اختصاص داده است.
دکتر سیدمصطفی عزیزیان، مدیرکل دفتر دارو، درمان و آزمایشگاههای سازمان دامپزشکی کشور به میزان مصرف آنتی بیوتیکها در دامها اشاره کرد و گفت: میزان تقریبی آنتی بیوتیک مصرفی دام و طیور در سال گذشته بالغ بر دو میلیون و 314 هزار و 798 ویال داروی تزریقی بوده است. همچنین 137 هزار و 340 لیتر و 530 هزار و 859 کیلوگرم مواد موثره آنتی بیوتیک بوده است.
مصرف بالای آنتی‌بیوتیک در دام و طیور سبب شده مطالعات زیادی توسط موسسات تحقیقاتی و دانشگاهی کشور صورت گیرد. طی این مطالعات مشخص شده بسیاری از میکروارگانیسمهای جدا شده از طیور دارای مقاومت آنتی‌بیوتیکی نسبت به یک یا چند آنتی‌بیوتیک بوده‌اند.
عزیزیان در خصوص باقیمانده آنتی بیوتیکها در فرآورده های دامی گفت: باقیمانده این آنتی بیوتیکها باعث ایجاد مقاومت دارویی نسبت به برخی سویه های میکروبی می شود. مصرف بی رویه آنتی بیوتیکها در دام و طیور باعث عدم اثربخشی آنتی بیوتیکها بر روی میکروبها می شود.
مدیرکل دفتر دارو، درمان و آزمایشگاههای سازمان دامپزشکی کشور ادامه داد: طیف وسیعی از آنتی بیوتیکها از خانواده های بتالاکتام ها (پنی سیلین...)، ماکرولیدها (اریترومایسین)، کینولونها ( انروفلوکساسین)، سفالوسیپورین (سفتیوفورسدیم)، آمینو گلیدکوزیدها (استرپتومایسین و جنتامایسین) و... شامل می شود.
به گفته عزیزیان مصرف فرآورده های خام دامی که بقایای مواد آنتی بیوتیک در این فرآورده ها وجود دارد باعث انتقال این مواد به مصرف کننده و در نهایت مقاومت آنتی بیوتیکی نسبت به باکتریها شده و مشکلات بهداشتی برای جامعه را سبب می شود.
مطالعات مربوط از سال 1373 به بعد وجود بقایای آنتی‌بیوتیکها را در بافتهای مختلف طیور نشان می‌دهد. در این مطالعات مقادیر باقیمانده آنتی‌بیوتیکی در کبد و کلیه بیشتر از عضلات دیده می‌شود. باید توجه داشت که تمام داروهایی که در دامپزشکی تجویز می‌شود باقیمانده بیشتری در بافت کبد دارند.
ورم پستان یکی از رایجترین و پرهزینه ترین بیماریها در گاوهای شیری است و برای درمان این بیماری آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. استفاده خودسرانه و بی‌رویه آنتی‌بیوتیکها در دامداریها بسیار متداول است و پیامد آن وجود بقایای این مواد ضدمیکروبی در شیر و سپس در فرآورده‌های آن است.
وضعیت آلودگی گوشت قرمز به بقایای آنتی بیوتیکها نیز در بررسیهای محدودی که در این ارتباط انجام شده حاکی از وجود بقایای آنتی‌بیوتیکی بیشتر در کبد و کلیه و به میزان کمتری در عضلات است.
خبر مرتبط :
اظهارات دکتر دباغ مقدم درباره مصرف هورمون در دامپروری
