مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی نسبت به خطر بهداشتی مصرف شیر خام حیوانات تک سمی (الاغ و اسب) به شهروندان هشدار داد و تاکید کرد: پاستوریزاسیون شیر حیوان های تک سمی ها متفاوت است.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، «دکتر علیرضا رفیعی پور» افزود: با این شرایط شیر حیوانات تک سمی که در حال حاضر به صورت غیر بهداشتی و بدون مجوز با مبدا نامعلوم توسط افراد سودجو به قیمت های نامعقول در برخی شهرها توزیع می شود، می تواند دارای خطرهایی باشد.
وی اطمینان نداشتن از سلامت دام های تولید کننده شیر به خصوص اگر این دامها غیر بومی و غیر مجاز باشند، مطمئن نبودن از شرایط نگهداری و حمل و بسته بندی شیر که تعیین کننده وضعیت بار میکروبی و آلودگی های ثانویه شیر است و اطمینان نداشتن از اینکه شیر توسط مصرف کننده به درستی پاستوریزه یا در شرایط دمایی مناسب نگهداری خواهد شد یا نه را از جمله این خطرها ذکر کرد.
وی ادامه داد: مطمئن نبودن از اصالت شیر و احتمال انجام تقلب های متعددی که به دلیل گران بودن این نوع شیر انجام می شود مانند مخلوط کردن با شیر سایر حیوانات، اضافه کردن روغن های غیر مجاز برای افزایش چربی این نوع شیر برای افزایش ماندگاری شیر و ... از دیگر این خطرهاست.
وی گفت: پاستوریزاسیون شیر تک سمی ها متفاوت بوده و در صورت انجام یک بار پاستوریزاسیون (30 دقیقه با حرارت 65 درجه سانتی گراد) نسبت به شیر گاو و گوسفند دارای عمر نگهداری کمتری است لذا برخی مراجع علمی توصیه می کنند شیر الاغ باید حداقل سه بار پاستوریزه شود و نیز در اروپا برای دستیابی به عمر ماندگاری بیشتر، از تکنولوژی های جدید پاستوریزاسیون تحت فشار استفاده می شود.
مدیرکل دامپزشکی استان اضافه کرد: شیر الاغ و اسب در نظر اکثر مراجع تقلید شیعه مانند گوشت این حیوانات مکروه اعلام شده است، لذا با توجه به کراهت ذاتی این نوع شیر، باید با احتیاط بیشتر و توجه به تمامی جنبه های مثبت و منفی مصرف آن تصمیم گیری شود.
رفیعی پور افزود: علی رغم وجود خصوصیات مفید در شیر تک سمی ها مانند شباهت آن به شیر انسان و خصوصیات آنتی بیوتیکی آن، میزان چربی این نوع شیر پایین تر و از نظر طب سنتی، مزاج سردی دارد و برای برخی افراد دارای بیماری های خاص می تواند مضر باشد.
وی اظهار کرد: بسیاری از بیماری های مشترک بین انسان و تک سمی ها از قبیل هاری، مشمشه، شاربن، کزاز، سالمونلوز، آنسفالیت های آربوویروسی و ... می تواند از طریق شیر این حیوانات به انسان منتقل شود لذا حصول اطمینان از سلامت حیوانات و انجام دقیق واکسیناسیون و کنترل های بهداشتی دامپزشکی برای مصرف شیر آنها بسیار مهم و حیاتی است.
رفیعی پور با اشاره به خصوصیات شیر الاغ (تک سمی) افزود: دوره بارداری الاغ ماده 12 ماه طول می کشد، حجم پستان الاغ ماده کم است و حداکثر به 2.5 لیتر می رسد، تولید شیر آن از نیم تا 1.3 لیتر در روز می تواند باشد و نیز شیردهی الاغ ماده پس از زایمان 6 تا هفت ماه طول می کشد.
مدیرکل دامپزشکی استان ادامه داد: ترکیب شیر الاغ نسبت به شیر گاو با شیر انسان شباهت بیشتری دارد از جمله اینکه لاکتوز، پروتئین و ترکیب اسید آمینه های تشکیل دهنده آن شباهت بیشتری به شیر انسان دارد و چربی شیر الاغ کمتر از سایر شیرهاست.
رفیعی پور گفت: شیر الاغ حاوی پروتئین هایی با خاصیت ضد میکروبی مانند لیزوزیم و لاکتوفرین است و این ترکیبات در شیر گاو و بز بسیار کم است ولی در شیر انسان وجود دارد و لیزوزیم شیر الاغ بسیار مقاوم به حرارت و پروتئازهاست و خاصیت ایمنی زایی خود را در روده حفظ می کند.
وی افزود: در شیر الاغ فاکتورها و هورمون های تنظیم کننده رشد سلولی همانند آنچه در شیر انسان وجود دارد یافت می شود از جمله لپتین، تری یدو تیرونین، اسید های چرب امگا 3 و .. که در تنظیم اشتها و متابولیسم بدن نقش عمده ای دارند.
وی یادآور شد: دوغی که از شیر الاغ تهیه می شود در برخی کشورهای آسیایی از جمله مغولستان به عنوان نوشیدنی متداول استفاده می شود و خاصیت ضد باکتری آن مورد توجه است و همچنین محتوای ویتامین« ث » شیر الاغ چهار برابر شیر گاو است.
رفیعی پور اظهار کرد: استفاده از شیر الاغ به صورت لیوفلیزه در محصول آرایشی به دلیل ترکیبات طبیعی تقویت کننده و مرطوب کننده پوست متداول شده است و همچنین برای پوست های مبتلا به اگزما و پسوریازیس و ... اثرات محافظتی و مفیدی دارد.
