حکیم مهر - حلواشکری یکی از محصولات غذایی سنتی ایران است که از پختن شکر و گلوکز همراه با اسید سیتریک و سپس مخلوط کردن آن با ارده (خمیر کنجد) همراه با افزودن طعمدهندههایی نظیر هل و وانیل به دست میآید. این فرآورده کنجدی خوراکی مقوی، پرکالری و کمحجم است و به دلیل آن که در قدیم به جای شکر در آن از عصاره کشمش استفاده میشده است به آن «حلواارده» یا «حلورده» میگفتند.
اصلیترین و مقویترین ماده تشکیلدهنده حلواشکری کنجد است. دانه کنجد دارای 20 تا 25 درصد پروتئین و 50 درصد چربی است و یکی از منابع بسیار مفید آهن، روی و خصوصا کلسیم به حساب میآید. دانههای کنجد معمولا به رنگهای سفید، خاکستری و سیاه هستند که نوع سفید آن از همه مرغوبتر است. یک قاشق غذاخوری کنجد 14 درصد از نیاز روزانه کلسیم ما را تامین کرده و معادل 45 کیلوکالری انرژی دارد. مصرف کنجد به صورت خام نیز قابل هضم است و میتواند تا حد قابل ملاحظهای نیاز بدن به پروتئین را تامین نماید. این دانه ارزشمند دارای بالاترین میزان مواد آنتیاکسیدانی (ضدسرطانی) است و ترکیب لیسیتین آن برای اعصاب و نسوج مغز ضروری و تقویتکننده حافظه بوده و باعث افزایش قدرت یادگیری و ضریب هوشی میشود. در کنجد هیچگونه ترکیبات آلرژیزا وجود ندارد و تنها ترکیب نامطلوب آن اسید اگزالیک است که 95 درصد آن در پوست کنجد قرار داشته و در اثر پوستگیری خارج میشود.
اگر حلواشکری واقعا از کنجد و روغن آن تهیه شده باشد سرشار از اسیدهای چرب امگا ـ 3، امگا ـ 6 و امگا ـ 9 است و به شرطی که این محصول به خوبی فرآوری شده و در اثر حرارت پخت مواد مغذی کنجد تخریب نشده باشد و اگر کنجد در شرایط نگهداری نامناسب آلوده به سم مهلک آفلاتوکسین نباشد میتواند تا حدودی املاح و ویتامینهای بدن را تامین کند. قابل ذکر است برخی کارخانههای سازنده، برای تهیه این فرآورده از کنجد و روغن خالص آن استفاده نکرده و با استفاده از روغنهای دیگر ارزش این محصول را زیر سوال میبرند. بر این اساس اگر محصولی طعم نامطلوب و غیرعادی داشته باشد به احتمال زیاد از ترکیبات کنجد در آن استفاده نشده است. بنابراین هنگام خرید، صرفا محصولات معتبر را انتخاب کرده و به تاریخ مصرف بستهبندی و پروانه بهداشتی آن توجه کنید.
توصیهها
از این محصول به دلیل شکر، چربی و کالری بسیار بالا به صورت تفننی و گهگاه استفاده کنید. یادآور میشود کسانی که دچار اضافه وزن، چاقی، چربی خون بالا یا مبتلا به دیابت هستند نباید از این فرآورده استفاده کنند.
حلوا شکری را باید در محلی خنک و به دور از تابش مستقیم نورخورشید نگهداری کرد. به دلیل آن که حلوا ارده دارای کنجد و سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده است خیلی زود در مجاورت با هوای گرم چربیهای آن با اکسیژن ترکیب شده و طعم نامطلوبی پیدا میکند.
در صورتی که پس از مدتی شاهد وجود مقداری روغن روی حلوا شکری بودید آن را نشانه فساد محصول ندانید. این ماده روغنی همان روغن کنجد است که در اثر تغییرات دمایی از محصول خارج شده است.از خرید حلوا شکری به صورت فلهای جدا اجتناب کنید. این فرآوردهها اغلب به صورت غیربهداشتی تولید و در شرایط نامساعد و آلوده محیطی در مجاورت خیابانهای شلوغ و پرتردد عرضه میشوند.