گفتگو با سید اقبال واحدی تهیه کننده و مجری برنامه مستقیم آبادی + عکس

حکیم مهر - سیداقبال واحدی تهیه کننده و مجری برنامه مستقیم آبادی: اگر قرار باشد شغلی غیر از فیلم سازی داشته باشم یقین بدانید کار آینده ام در رابطه با فعالیت های شیلاتی است.

سیدمحمدعلی (اقبال)واحدی، تهیه کننده، کارگردان و مجری برنامه مستقیم آبادی روز عید سعید فطر طی مصاحبه ای با اعلام این خبر در بندر انزلی به سئوالات مطروحه پاسخ داد که در ادامه خلاصه ای از این مصاحبه تقدیم بینندگان محترم حکیم مهر می‎گردد:

گفتنی است برنامه مستقیم آبادی جمعه ها هر هفته  از شبکه اول سیما در فاصله پایان اخبار سراسری ساعت 14 و آغاز فیلم سینمایی و گاهاً پس از فیلم سینمایی پخش می شود که در پنج هفته اخیر به جز آخرین روز جمعه ماه مبارک رمضان و تقارن گرامیداشت روز جهانی قدس با این برنامه پخش نشد به طور مرتب فعالیت های شیلاتی را در استان های اصفهان، مازندران، کردستان، گیلان، قم و چابهار پخش نموده است که معمولاً نیز روزهای شنبه ساعت 9 صبح تکرار آن از شبکه اول سیما پخش می شود.

راست به چپ : مدیرمسئول حکیم مهر -  سید اقبال واحدی (مجری برنامه مستقیم آبادی) - مهندس کیهان‎پور (مدیرکل روابط عمومی سازمان شیلات)

سئوال: آقای واحدی ضمن تشکر از جناب عالی که علیرغم خستگی این سفر چهار روزه به استان گیلان و بُعد مسافت از پروژه های فیلم برداری – ویژه نامه عید سعید فطر – در این ساعات پایانی کار برای مصاحبه قول مساعد دادید به عنوان نخستین سئوال ، طرح ویژه برنامه مسقیم آبادی چگونه بود؟ و شما که بیشتر در برنامه زنده صبح به خیر ایران – سفرنامه صبا- اجرای برنامه داشتید از چه زمانی مستقیم آبادی کلید خورد؟

سیداقبال واحدی: پس از آغاز سفرنامه صبا که در کل کشور و بیش از ده سال ادامه داشت و هم اکنون نیز ادامه دارد از آنجا که معتقدم پتانسیل بسیار زیادی در روستاهای کشور عزیزمان ایران وجود دارد و از طرفی روستاها تولیدکننده هستند و شهرنشسنان مصرف کننده و همچنین از سال های دور و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی یک تفکر ضدارزشی در مورد روستائیان تلاشگر ایران وجود داشت مبنی بر اینکه کسی که دهاتی  است قابل ارزش نهادن نیست و این تفکر متاسفانه وجود داشت در حالی که روستانشینان و در این مورد دهاتی ها یعنی کسی که ساکن دهات است انسان های ارزشمندی هستند و در روستاها افراد شریف زیادی زندگی می کنند که توانسته اند با استعداد شگرفشان ضمن ماندگاری در روستاها و شهرهای کوچک و ممارست و مداومت در کارها با سرمایه گذاری و اشتغال به کار در روستا در تمام ابعاد به ویژه کشاورزی به موفقیت های نسبی دست یابند لذا با این فرضیات و دیدگاه شروع به کار کردیم و خوشبختانه با استقبال فراوان مردم از برنامه مستقیم آبادی بنده و همکارانم را به ادامه راه ترغیب و تشویق نمود.

مزید استحضار از سال 1386 برنامه مستقیم آبادی هر هفته به مدت 25 دقیقه از شبکه اول سیما برنامه پخش کرده است و تا به امروز (20/6/89) 105 برنامه مستقیم آبادی با سوژه کشاورزی، شیلات، جنگل، طیور، دام و ... پخش شده است و با توجه به استقبال بینندگان و مردم عزیزمان تا 140 برنامه پیش بینی انجام و پخش این برنامه را داریم.

البته لازم است عرض کنم این برنامه با مشارکت وزارت جهادکشاورزی طی قراردادی منعقد شده که 80 درصد هزینه های تولید و پخش را گروه تلویزیونی جهاد و 20 درصد را صدا و سیما پرداخت می کنند و بالطبع چون در این سری برنامه (تاسقف 140 برنامه ) چون محور فعالیت های متنوع وزارت جهادکشاورزی است بالطبع پروژه در قالب فعالیت های این وزارتخانه و سازمان ها و موسسات وابسته مانند باغداری ، دام، طیور، آبزیان جنگل، گل و گیاه، آبخیزداری صنایع کوچک روستایی و ... تعریف شده است .

سئوال: تاکنون چند برنامه شیلاتی تهیه و پخش شده است؟

واحدی: خوشبختانه تاکنون حدود 15 برنامه 25 دقیقه ای شیلاتی و با ذکر تکرار آن در روز بعد از پخش اولیه تا سقف 750 دقیقه پخش شده است که البته وقتی ما به روستاها می رویم و با این نگرش که طرز دیدگاه روستائیان در خصوص کارهای در حال اجرا توسط خودشان چیست؟ طبیعی است که در کنار اصل برنامه شیلاتی جلوه های دیگری از فعالیت ها به تصویر کشیده شده مثال بزنم مثلاً در برنامه کردستان که در یک روستا مسابقه طبخ آبزیان (ماهی قزل آلا) داشتیم علاوه بر پرورش ماهی سردآبی یعنی قزل آلا در استخرهای یک روستای دور افتاده و محروم ولی با اشتغال زایی، سرمایه گذاری و جلوه های گردشگری در کنار این فعالیت شیلاتی خیلی خلاصه مجموع فعالیت های آن روستا و ارتزاق حلال آنان از این فعالیت ها مانند دام، طیور، کاشت و برداشت گندم و سایر فعالیت ها را نیز به طور خلاصه در کنار اصل کار یعنی پرورش ماهی به تصویر می کشم. ولی نکته این است با توجه به اولویت بندی برنامه ها توجه ما و بالطبع جامعه به جایگاه شیلات، تولیدات و مصرف فرآورده های آبزیان نگاه ویژه ای است که در کل برنامه های پخش شده شیلاتی یعنی همان 15 مورد که عرض نمودم مانند چاه بهار،  طبخ میگو، خاویاری قم، اصفهان، کردستان، گیلان و طبخ ماهی و ... سعی کرده ایم این نگاه ویژه را حفظ کرده و استمرار بخشیم.

سئوال: می شود این نگاه ویژه را بیشتر توضیح دهید؟

واحدی: ببینید سلامت تولیدات نه تنها برای من کارگردان، تهیه کننده و مجری مستقیم آبادی مهم است بلکه برای کل افراد جامعه این سلامت تولیدات و محصولات کشاورزی که با سفره غذایی و امنیت غذایی مردم سرو کار دارد خیلی مهم است و امروزه گرایش به سوی تولیدات ارگانیک بسیار زیاد شده است. به عنوان مثال تولیدات ارگانیک در زمینه کشاورزی علاوه بر صرفه جویی در هزینه های اقلامی نظیر سم و کود شیمیایی نوید بخش سلامتی تولید است، هر چند تولیدات شیلاتی چه دریایی و چه آبزی پرورش هم از این قاعده مستثنا نیستند و غذای بسیار سالمی است که علاوه بر سالم بودن یک منبع پروتئینی غنی که در آب زندگی می کند بلکه با کوچکترین اختلال در اکوسیستم آبی تعادل سیستماتیک آن را به هم می زند لذا آبزیان و به ویژه ماهی و میگو در محیط آبی سالم زندگی می کند و این خود یعنی سلامت غذا که از الزامات توسعه پایدار است البته تولید، سرمایه گذاری، خودداری از مهاجرت، کارآفرینی، ارزآوری و . . . از دستاوردهای فعالیت های شیلات است و  به طور خلاصه آبزیان غذای سلامتی همان نگاه ویژه ما است که سئوال کردید.

سوال: با توجه به برنامه های شیلاتی که تهیه نموده اید چه نکات قابل مطرحی از جانب جناب عالی می تواند تکمیل کننده بحث باشد؟

واحدی: تا قبل از اینکه بحث آبزی پروری در کشور توسعه یابد و چشمگیر شود به طوری که هر جای کشور و بخصوص استان های غیرساحلی که می رویم این نقش پررنگ تر است چیزی که در ذهن من بود اینکه شیلات یعنی دریای شمال و جنوب و فعالیت های شیلاتی عمدتاً در سواحل بود واز آنجا که آب نقش ویژه ای در آبادانی و کشاورزی روستاها دارد وقتی برای تهیه برنامه مستقیم آبادی به روستاها می روم همین دنبال کردن بحث های آب و آبادانی وکشاورزی و زیربخش های آن در روستاها خود به خود من را به سمت سوی پرورش آبزیان می کشاند و از طرفی با آموزش و ترویج فعالیت های کشاورزی که در روستاها انجام شده ، کشاورزان در مورد پرورش ماهی از آب پرورش آبزیان در غنی سازی طبیعی مزارع خود استفاده می کنند و به قول معروف با یک تیر چند نشان می زنند ، به عنوان مثال وقتی به کویر رفته بودم و در آنجا گلخانه ای به بهره برداری رسیده بود، در جوار آن پرورش و تولید ماهی را مشاهده کردم که خیلی برایم در قلب کویر جالب بود در اینجام صادقانه بگویم بنده هم مثل شما و سایر هموطنان با دیدن این همه نعمات و فعالیت های کشاورزی احساس غرور می کنم و اگر نخواهیم طبق برنامه ریزی در آن روز خاص به شیلات هم نپردازیم خود این بحث های کشاورز ی حتماً ما را به سمت و سوی شیلات و فعالیت های شیلاتی سوق می دهد، اگر برای شما هم این اتفاق بیفتد مطمئن باشید شما نیز همین احساس و علاقه من را به شیلات پیدا خواهید کرد.

سوال: جناب آقای واحدی با توجه به تجارب ارزنده جناب عالی در عرصه رسانه و به ویژه رسانه ملی یعنی صدا و سیما، نقش متقابل همکاری های صدا و سیما به ویژه سیما و شیلات را در راستای همین غذای سالم و سایر مزیت ها که مطرح نمودید چیست؟

واحدی: بدون شک مهمترین رسانه کشور صدا و سیماست به طوری که بسیاری از افراد و خانواده ها به جملاتی که از طریق این رسانه پخش می شود به عنوان یک میزان و ملاک توجه داشته و عمل می کنند یک مثال بزنم در یک ایامی یک پزشک معالج توصیه ای جهت سلامتی و بهبودی مرحوم مادرم به ایشان گفته بود و مادرم در جواب گفته بود آقای دکتر : من از تلویزیون توصیه دیگری شنیده ام که به آن عمل خواهم کرد به عبارتی تلویزیون نسخه دیگری غیر از پزشک معالج برایم تجویز کرده! ببینید می خواهم بگویم این یعنی نفوذ رسانه به زبان خیلی ساده و خودمانی اگر درست هدایت شود. لذا در جهت گیری درست مصرف ماهی و مزایای آن و روش های متنوع طبخ ماهی و میگو نیاز به فرهنگ سازی و ترویج انتقال یافته ها دارد و متاسفانه پاره ای سازمان ها و موسسات به جای تبلیغ و ترویج خروجی فعالیت هایشان را دچار مشکل می کنند، مثلاً حساب کنید هر روز سازمان آتش نشانی تبلیغ کند این سازمان آتش خاموش می کند در حالیکه این جزو وظیفه اش است و فلسفه وجودی آتش نشانی صرفاً مقابله با آتش سوزی و مهار آن است آیا برای انجام وظیفه باید هزینه کنیم و تبلیغ کنیم ؟ یا مثلاً پلیس راهنمایی و رانندگی بگوید من ترافیک را کنترل می کنم، اتومبیل ها را از نظر تخلف رانندگی کنترل می کنیم و ... خوب وظیفه اش این است یا مثلاً همین سیمای خودمان مرتب بگوید من فیلم پخش می کنم. من اخبار پخش می کنم، خوب اینها جزء وظایف ذاتی است ولی نکته مهم این است تبلیغ چارت سازمانی سازمان ها را نداشته باشیم چرا که وظیفه و ماموریت اصلی ایشان عمل به چارت سازمانی خود است که نیاز به تبلیغات ندارد، کارهای تخصصی نیاز به متخصص مربوط به خودش دارد، اگر شیلات وظیفه اش این است که ماهی و سایر آبزیان را به عنوان غذای سلامتی سر سفره آحاد جامعه بیاورد باید فرهنگ سازی جهت افزایش مصرف را با توجه به راهکارهای رسانه ای داشته باشد و این کار را به متخصصین رسانه ای محول کند و البته منتظر عکس العمل فوری نباشد، صبر و حوصله از الزامات کارهای رسانه است و احتمال دارد فروش محصولات آبزی در چند سال آینده بیشتر مطرح شده و جا بیفتد و فراموش نکنیم هر رسانه ای تاثیر خاص خودش را برای مخاطب خاص خود دارد مثال بزنم شاید شما تبلیغ را به روزنامه، مجله، و ... داده و بابت چاپ آن هزینه هم پرداخت کنید شمارگان این روزنامه یا رسانه مکتوب شاید حداکثر ده هزار نسخه است. ولی در رسانه های تصویری برعکس این است مثلاً در برنامه مستقیم آبادی میلیون ها نفر در زمانی خاص مثلاً برنامه خاص شیلاتی را می بینید و تاثیرپذیری اش از سایر رسانه ها و از جمله رسانه های مکتوب بسیار بالا تر است و همین برنامه حداکثر نیم ساعتی با توجه به پیامک های این برنامه که از طرف بینندگان محترم ارسال می شود یک کتابچه بازتاب قطور دارد که من ضمن بررسی پیامک ها پی به اثر شگرف رسانه ملی بر مخاطب برده و شما تصور کنید وقتی در این برنامه اعلام می شود این روستای x در استان y است و ماهی قزل آلای به این خوبی و یا میگو و یا کپور و آمور و ... پرورش داده می شود در چند ثانیه میلیون ها نفر از این پیام و خبر بهره مند می شوند و این چیز کمی نیست که نادیده بگیریم. که اگر هزینه را بر میلیون نفر ببیننده تقسیم کنیم هزینه آن بسیار ناچیز است چون اثربخشی بر روی مخاطب برای ما مهم است.

البته یک برنامه دیگری نیز داریم که سیمای آبادی است و هر روز نیم ساعت عصرها توسط گروه تلویزیونی جهاد و با اجرای زنده آقای توکلی با رویکرد دیگری نسبت به بخش کشاورزی و زیر مجموعه می پردازد که می تواند زمینه ساز شبکه و سیمای کشاورزی باشد که اگر خدا بخواهد با توجه به تجارب اندک ام این پیشنهاد را بنده به وزارتخانه و صدا و سیما داده ام که امید است شبکه مستقل کشاورزی افتتاح و به بهره برداری برسد هر چند در این مدت که در خدمت بخش کشاورزی و از جمله فعالیت های شیلاتی بوده ام و همین بس که اگر قرار باشد روزی شغلی غیر از فیلم سازی داشته باشم مطمئن باشید به طور یقین در رابطه با فعالیت های شیلاتی کار خواهم کرد چرا که در این علم و مقوله شیلات، غذا، سلامتی، امنیت غذایی، سرمایه گذاری، جلوگیری از مهاجرت، کارآفرینی نهفته است و از همه مهم تر ماهی خوشمزه ترین وسالم ترین غذای انسان با توجه به پخت متنوع آن و نیز ذائقه های مردم است که باعث شده این فعالیت را خیلی دوست داشته باشم و تعداد 15 برنامه از تولید و پخش برنامه مستقیم آبادی به شیلات در این زمان کوتاه من، فرزندان و خانواه ام را به فعالیت های شیلات و آبزیان به عنوان شغل آینده یا مکمل ترغیب نموده است.