هوشیاری مسئول فنی بهداشتی یک کارخانه خوراک دام و طیور، مانع ورود 25 تن سویای تقلبی به این کارخانه شد/ ضرورت اجرای ماده 19

حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: تولید سالم دو بال دارد. یکی سرمایه‌گذاران و کارفرمایان که بستر مناسب و بهداشتی برای تولید را فراهم می‌کنند و دیگری مسئولین فنی بهداشتی، که دانش فنی لازم را به عرصه عمل وارد می‌کنند. به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران برای تضمین سلامت محصول تولیدی در واحد خود نیازمند یک مسئول فنی آگاه، مقتدر و مسلط به امور هستند. کسی که البته دارای استقلال عمل کافی و مناسب باشد. امنیت شغلی این گروه بسیار اهمیت دارد، تا جایی که مسئول فنی بهداشتی نباید نگران حذف محصول ناسالم باشد. در چنین شرایطی حضور مسئول فنی، تأثیرگذار است. نمونه این تأثیرگذاری، اتفاقی است که هفته گذشته در یک شرکت فعال در زمینه تولید و صادرات خوراک دام و طیور رخ داد. «زرین جاودانه» کارخانه‌ای است که گاهی مواد اولیه نظیر سویا، ذرت و ... را از بندر امام تأمین می‌کند و این بار، داستان به شکل متفاوتی پیش می‌رود.

ماجرا آن‌گونه که مسئول فنی بهداشتی دامپزشکی این کارخانه برای «حکیم مهر» توضیح می‌دهد، از این قرار بوده که یک خودرو که می‌بایست 25 تن محموله سویای درجه‌یک آرژانتینی را در محل کارخانه تخلیه کند، دست به یک اقدام شگفت‌انگیز می‌زند.

«دکتر حمید هاشمی» عادت دارد که قبل از تخلیه بار، اقدام به نمونه‌گیری آن کند. این بار هم طبق عادت این فرایند را انجام می‌دهد، اما نتیجه متفاوتی می‌گیرد.  قسمت فوقانی بسته‌ها، مملو از سویای درجه‌یک، اما مابقی محموله به شکل حرفه‌ای پر از پوست گردو، خاک و سنگ بوده است. بعد از تماس تلفنی وی با شبکه دامپزشکی خوانسار و اعلام وضعیت، درنهایت خودرو با کمک مرجع قضایی به پارکینگ منتقل می‌شود.

حکیم مهر: آقای دکتر، آیا گزارش این مورد را به اداره کل هم فرستادید؟

بله. یک نمونه هم برای اصفهان ارسال کردیم که آنجا هم تایید کردند که میزان پروتئین مواد اولیه این محموله 20 درصد است. در صورتی که مطابق استاندارد، این عدد باید 44 درصد باشد. در واقع نزدیک به 50 درصد از محموله، از خاک، سنگ و ... تشکیل شده بود. توجه به این مسئله خیلی مهم است که اگر یک دکتر دامپزشک در این کارخانه مستقر نبود، به احتمال زیاد این محموله تخلیه می‌شد.

حکیم مهر: آیا این اتفاق سابقه هم داشته است؟

طی چند سالی که از فعالیت کارخانه می‌گذرد، این اولین بار بود که این اتفاق رخ داد.

حکیم مهر: درنهایت چه برخوردی با مسببان این تخلف صورت گرفت؟

خودرو فعلاً در پارکینگ است و ما در حال تلاش هستیم تا این محموله بازنگردد. در واقع تمام محموله باید معدوم شده تا در مکان دیگری تخلیه نشود. به‌هرحال معدوم کردن این محموله نیز مشکل است. 

حکیم مهر: به نظر می‌رسد این اتفاق، یک‌بار دیگر نقش و جایگاه حضور مسئولین فنی در اماکن فعال در زمینه تولید فراورده‌های خام دامی را پررنگ‌تر کرد. از نظر شما جایگاه مسئول فنی کجاست؟

به نظر من جایگاه مسئول فنی به خود وی بستگی دارد. بنده هم‌اکنون مدت 8 ماه است که در این کارخانه فعالیت می‌کنم و به دلیل علاقه زیادی که به حرفه دامپزشکی دارم، همچنان باانگیزه وظیفه خود را انجام می‌دهم. اما متأسفانه برخی همکاران وقتی در یک کارخانه مشغول به فعالیت می‌شوند، وظایف خود را آن‌طور که باید انجام نمی‌دهند؛ در واقع خیلی زود بی‌انگیزه می‌شوند. من همیشه سعی کردم که در حوزه وظایف خود، با کوچک‌ترین مواردی که با مسائل بهداشتی در تعارض است، برخورد کنم. تمام مواد اولیه‌ای که وارد کارخانه می‌شود را ازلحاظ بهداشتی پیگیری می‌کنم و آن‌ها را به آزمایشگاه می‌فرستم. گاهی هم خودم آن‌ها را بررسی می‌کنم.

حکیم مهر: شما می‌فرمایید که همواره در جهت برخورد با موارد خلاف بهداشت تلاش می‌کنید. مواردی که مشابه این محموله است، ازآنجاکه مواد اولیه آن از بیرون از کارخانه وارد می‌شود، اگر احیاناً تخلفی کشف شود، کارفرما را خوشحال می‌کند. اما همیشه به این شکل نیست و گاهی مسئول فنی باید وضعیت بهداشت مواد تولید شده از سوی شرکت خود را نیز زیر سؤال ببرد. در این موارد، برخورد کارفرما با مسئولین فنی چطور است؟

تجربه خود من این است که هر بار یک نکته بهداشتی را گوشزد کردم، از سوی کارفرما اصلاح شده است. اما برخی همکاران گلایه دارند و می‌گویند کارفرما به توصیه‌های ما توجهی نمی‌کند. حقیقت این است که اینجا یک‌بار دیگر بحث ماده 19 آیین‌نامه بهداشتی مطرح می‌شود که مطابق آن باید ارتباط مالی بین کارفرما و مسئول فنی قطع شود. در کل ازآنجاکه بنده خود را به‌عنوان مسئول فنی به این کارخانه اثبات کرده‌ام، هر تذکری دهم، مورد توجه قرار می‌دهند.

حکیم مهر: ما به مورد شما و کارخانه‌ای که در آن فعالیت می‌کنید، کاری نداریم. به هرحال شما در این کارخانه مشغول به فعالیت هستید و ممکن است در پاسخ‌هایتان مصلحت‌هایی را داشته باشید. سؤال ما کلی است. یکی از گلایه‌ها این است که گاهی مسئولین فنی، قراردادهایی را خارج از عرف و با قیمت پایین با کارفرمایان امضا می‌کنند و حتی برای واریز مابه‌التفاوت حقوق صوری دریافتی خود به حساب کارفرما، چک هم می‌دهند. شما به‌عنوان مسئول فنی در خط مقدم بهداشت جامعه هستید. اگر بخواهید یک راهکار برای حل این معضل پیشنهاد دهید، چیست؟

وجود ارتباط مالی بین مسئول فنی و کارفرما، مسئله‌ای است که پذیرش آن برای مسئولین فنی خیلی سخت است. پیشنهاد من این است که سازمان دامپزشکی و نهادهای ذی‌ربط، قانونی که در این حوزه تصویب شده و موجود است را اجرا کنند. متأسفانه نمی‌دانم دلیل عدم اجرای ماده 19 چیست؟ اجرای این قانون تأثیر مثبت بسیاری روی بحث بهداشت و سلامت مواد غذایی دارد. امیدوارم هر چه زودتر ماده 19 اجرایی شود.

حکیم مهر: آیا حقوقی که برای مسئولین فنی در نظر گرفته شده، کفاف زندگی آن‌ها را می‌دهد؟

اگر حقوق آن‌ها به‌اندازه‌ای که مطابق قانون تصویب شده و بین 3 میلیون تا بیش از 5 میلیون تومان است، پرداخت شود، خیلی خوب است. در این شرایط یک مسئول فنی می‌تواند یک زندگی مطلوب را اداره کند. اما متأسفانه چون ماده 19 اجرایی نمی‌شود، مسئولین فنی وارد یک رقابت می‌شوند و برخی همکاران حاضر می‌شوند زیر 2 میلیون تومان حقوق بگیرند که این وضعیت تأسف‌بار است. 

حکیم مهر: به مسئله رقابت اشاره کردید. آیا ممکن است در مواردی، فردی که مسئول فنی نیست، به کارفرما پیشنهاد دهد که به‌جای یک مسئول فنی کار کرده و حقوق کمتری دریافت کند؟

به‌طورکلی مسئول فنی باید دکتر باشد. اما در برخی زمینه‌ها مثل مواد غذایی، عسل و ... مشاهده می‌شود که فارغ‌التحصیلان فوق‌دیپلم و لیسانس را از رشته‌های دیگر به‌عنوان مسئولین فنی به کار گرفته‌اند و هیچ برخوردی هم چه از سوی شبکه و چه از سوی اداره کل دامپزشکی استان با آن‌ها صورت نمی‌گیرد.

حکیم مهر: نظر شما در خصوص فعالیت‌های پایگاه خبری حکیم مهر چیست؟

بنده هر روز ساعت 7 و نیم صبح وارد کارخانه می‌شوم، به‌محض ورود به دفتر کار، رایانه را روشن کرده و به سایت حکیم مهر مراجعه و آن را مطالعه می‌کنم. در کل خیلی از عملکرد این سایت راضی هستم.

حکیم مهر: پیشنهاد یا انتقادی هم برای ارتقای فعالیت‌های سایت دارید؟

نمی‌دانم چرا گاهی اوقات اخبار منتشر شده در این سایت به روز نیست. ما دوست داریم که هر روز آخرین اطلاعات و اخبار را از طریق حکیم مهر دنبال کنیم.

حکیم مهر: به‌عنوان حرف آخر...

ممنون از پیگیری شما. فقط امیدوارم که ماده 19 هرچه زودتر عملیاتی شود و حق مسئولین فنی و دکترهای دامپزشک که این همه زحمت کشیده‌اند، ضایع نشود.