عامل انتقال تب کریمه کنگو به کارکنان یکی از کشتارگاه‌های زاهدان، خرابی دستگاه چیلینگ‌روم بوده است

روزنامه قانون نوشت:

تب کریمه کنگو در استان سیستان و بلوچستان ۱۷ نفر را مبتلا کرد. این بیماری که به عنوان یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های مشترک بین انسان و دام شناخته شده است، اغلب از طریق کنه‌های موجود در گوشت آلوده و تماس مستقیم با لاشه گوشت به انسان منتقل شده و با تب و خونریزی شدید همراه است. این در حالی است که تشخیص بیماری در دام‌های آلوده به ندرت ممکن است و به همین دلیل رعایت نکات بهداشتی از سوی کشتارگاه‌ها و مراکز بسته‌بندی و توزیع ضروری است.

اهمیت نگهداری لاشه‌ها پس از کشتار و قبل از مصرف در دمای زیر صفر، یکی از مهم‌ترین مواردی است که برای جلوگیری از شیوع بیماری بر آن تاکید می‌کنند.

با این حال به گفته کارشناسان، عامل اصلی شیوع بیماری در سیستان و بلوچستان، بروز مشکل در دستگاه چیلینگ‌روم کشتارگاه و عدم نگهداری لاشه‌ها در سرمای لازم بوده است. در این خصوص «دکتر محمود نبوی» معاون مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت روز گذشته ضمن تایید خبر شیوع این بیماری در سیستان و بلوچستان، تعدادی از کارگران یکی از کشتارگاه‌های زاهدان را به عنوان مبتلایان معرفی کرد. این در حالی است که سازمان دامپزشکی کشور مدعی است، هنوز گزارشی از سوی وزارت بهداشت و درمان مبنی بر مشاهده موارد ابتلای انسانی و دستور اقدام عملی دریافت نشده است.

«دکتر مهدی خلج» رییس سازمان دامپزشکی در صحبت‌های روز گذشته خود با تاکید بر دو مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی مبنی بر انجام ممیزی‌های داخلی و خارجی مراکز تولید و توزیع فرآورده‌های خام دامی، دارو و مواد زیستی بر اساس اعلام سازمان دامپزشکی و همچنین موظف شدن فعالان حوزه دام به رعایت ضوابط دامپزشکی از مزرعه تا عرضه، از آن‌ها به عنوان دو مصوبه‌ای که سازمان دامپزشکی را در کنترل انواع بیماری‌های مشترک انسان و دام یاری می‌کنند، نام برد.

با این حال در خصوص تب کریمه کنگو پاسکاری بین وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی ادامه دارد. مسئولان اعلام می‌کنند که این بیماری تنها در یک کشتارگاه و به دلیل عدم رعایت نکات فنی و بهداشتی رخ داده و در سایر کشتارگاه‌ها وضعیت مطلوب است. با این حال در خصوص بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان نیز این اطمینان بارها از سوی مسئولان داده شد در حالی که روزبه‌روز به آمار استان‌های درگیر با آنفلوانزا افزوده می‌شد و بعید نیست بیماری تب کریمه کنگو نیز با وجود اطمینان مسئولان، در روزهای آینده افراد بیشتری را درگیر کند.

۴۲ درصد بیماران، ۲۰ تا ۲۹ سال دارند

سال ۱۳۹۱ بود که شایعه‌ای مبنی بر ابتلای ۱۰۰ نفر در کشور به بیماری تب کریمه کنگو سر زبان‌ها افتاد. این خبر البته صحت نداشت و اصل موضوع این بود که در یک روستا در مشهد، به دلیل ذبح نادرست و غیر بهداشتی و استفاده از گوشتی که دارای خون تازه بود، بیماری تب کریمه منتقل شد. با این حال این بیماری هر سال در کشور قربانیانی از نقاط مختلف به خصوص در سیستان و بلوچستان دارد. آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد که ۴۲ درصد از موارد بیماری به گروه سنی ۲۰ تا ۲۹ سال یعنی جمعیت فعال جامعه تعلق داشته و ۸۰ درصد مبتلايان را گروه مردان تشكيل می‌دهند. همچنین افراد در تماس با دام، کارگران کشتارگاه و کارگاه‌های بسته‌بندی گوشت و قصابان، از جمله گروه‌های درمعرض خطر بیماری بوده و ۶۰ درصد موارد را این گروه از افراد به خود اختصاص داده‌اند. زنان خانه‌داري نیز که در منزل خود دام نگهداری کرده یا سابقه خرد کردن گوشت را دارند با اختصاص حدود ۲۰ درصد از موارد بیماری در رتبه بعدی قرار دارند.

طبق آمارها، ۷۰ درصد از موارد بروز این بیماری همواره در سیستان و بلوچستان رخ داده است. همچنین درصد موارد مرگ ناشی از بیماری در مقایسه با سایر استان‌ها، پایین‌تر بوده و در حد ۱۳/۰ در صد هزار نفر است.

آزادسازی واردات دام از مرزهای شرقی و افزایش شیوع

در خصوص شیوع تب کریمه کنگو در استان سیستان و بلوچستان هنوز گزارش مکتوبي از ابتلای انسانی از جانب وزارت بهداشت و درمان به سازمان دامپزشکی کشور ابلاغ نشده است اما گزارش‌های مردمی حکایت از مشاهده این بیماری در یکی از کشتارگاه‌های استان سیستان و بلوچستان دارد.

این‌ها را «دکتر عباس عباسی» مدیر کل دفتر نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی سازمان دامپزشکی می‌گوید و با اشاره به اینکه ابلاغیه تایید شده‌ای مبنی بر اقدام عملی از سوی وزارت بهداشت و درمان دریافت نکرده‌ایم، ادامه می‌دهد: سازمان دامپزشکی قبل از آغاز سال ۹۶ به دلیل آزادسازی واردات دام از مرزهای شرقی، اطلاعیه‌ای در خصوص تمهیدات لازم برای پیشگیری از شیوع تب کریمه کنگو به کشتارگاه‌ها ارسال کرد اما در این مورد به خصوص در استان سیستان و بلوچستان، تخلفی در کشتارگاه صورت گرفته که منجر به بروز بیماری شده است.

مدیر کل دفتر نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی سازمان دامپزشکی در ادامه با تاکید بر لزوم ۲۴ ساعت نگهداری لاشه‌های کشتار شده در برودت صفر تا چهار درجه افزود: در کشتارگاه مذکور، دستگاه چیلینگ‌روم که مختص نگهداری لاشه‌ها در برودت است، با مشکل مواجه شد اما این کشتارگاه بی‌توجه به این موضوع، همچنان به کار ادامه داد که در نتیجه موجب انتقال بیماری به پرسنل کشتارگاه شده است.

ابتلای دام به بیماری، قابل تشخیص نیست

مدیر کل دفتر نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی سازمان دامپزشکی مبنی بر چگونگی تشخیص ابتلای دام به تب کریمه کنگو اظهار داشت: این ویروس در دام‌ها، هیچ علايم آشکاری ندارد. ابتلای حیوان به این بیماری قابل تشخیص نیست مگر از طریق آزمایش‌های مخصوص. به همین دلیل لازم است که تمام لاشه‌ها ۲۴ ساعت در دمای یخچالی نگهداری شوند که در این ساعات به واسطه فعل و انفعالات شیمیایی، ویروس بیماری در صورت وجود عقیم شده و خطري برای مصرف کننده نخواهد داشت.

عباسی در خصوص راهکار جلوگیری از افزایش شیوع تب کریمه کنگو با توجه به ابتلا در سیستان و بلوچستان و همچنین افزایش دمای هوا اظهار داشت: تنها راه‌حل، آموزش دادن مردم، پزشکان، دامپزشکان، روستاییان و پرورش‌دهندگان دام است. هم اکنون آموزش کارکنان کشتارگاه‌ها و میادین دام، سمپاشی روی بدن حیوانات قبل از کشتار، سمپاشی جایگاه کشتار، آموزش تاجران، دامداران، قصابان و مراکز بسته‌بندی دام، از جمله راهکارهای سازمان دامپزشکی برای جلوگیری از شیوع این بیماری است.

کنه‌های آلوده؛ عامل اصلی بیماری

عباسی همچنین به فعالیت کنه‌ها به عنوان یکی از عوامل ابتلای دام به تب کریمه خبر داد و اظهار داشت: کنه‌ها از جمله عوامل اصلی هستند و مبارزه با کنه‌های دامی به‌طور جدي در دستور کار سازمان دامپزشکی قرار دارد؛ چرا که میزان سطح آلودگی به‌طور مستقیم به میزان وجود کنه‌های آلوده در مزارع پرورشی، چراگاه‌ها و کشتارگاه‌ها مربوط است.

مدیر کل دفتر نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی سازمان دامپزشکی در پاسخ به «قانون» در خصوص تاثیر آزادسازی دام بر شیوع این بیماری اظهار داشت: این بیماری بیش از هر چیز به کنترل و نظارت بر بهداشت کشتارگاه‌ها بستگی دارد و اگر کشتارگاه مزبور، نکات فنی و بهداشتی را رعایت کرده بود، این بیماری بروز نمی‌کرد.

وی در پایان تاکید کرد که گوشت کشتار شده حتی خارج از کشتارگاه نباید بلافاصله مصرف شود و حتما بايد ۲۴ ساعت در دمای یخچالی نگهداری شود.