آیا باید از کامل آبی شدن چشمان سگمان نگران باشیم؟ - مصطفی قلاوند، مارال صالحی وربادی

آیا باید از کامل آبی شدن چشمان سگمان نگران باشیم؟

مصطفی قلاوند

مارال صالحی وربادی

اگر چشم سگ شما متمایل به آبی یا کدر شده است ممکن است در نتیجه ی وضعیت های مختلف متعددی باشد. در واقع حالت های متعددی از چشم آبی وجود دارد که به صورت جزئی یا کامل چشم را در بر می گیرد که شامل اسکلروزیس هسته ی عدسی، آب سیاه، آب مروارید، اختلالات بافت قرنیه، و التهاب داخلی قدامی چشم می باشد.

برخی از این حالت ها نسبتاً خوش خیم می باشند، ولی بعضی دیگر خیلی جدی هستند و می توانند منجر به کوری شوند. این خیلی اهمیت دارد که با دیدن تغییر در ظاهر چشم سگتان برای معاینه نزد دامپزشک بروید.

1- اسکلروز هسته ی عدسی:

معمولاً به نام اسکلروزیس عدسی نامیده می شود و می تواند باعث شود مردمک چشم سگ شما ظاهر کدر آبی- خاکستری داشته باشد. این حالت در انسان و اسب ها هم دیده می شود. این حالت یک تغییر طبیعی در عدسی چشم است که معمولاً  در سگ های بالای 6 سال اتفاق می افتد. معمولاً در هر دو چشم با هم پیشرفت می کند و دردناک نیست. به دلیل ایجاد تدریجی این بیماری، سگ شما قادر است به تغییرات جزیی که در دیدن اتفاق می افتد عادت کند.

2- آب مروارید[1]:

آب مروارید به شکل یک وضعیت آبی کدر با درجات مختلف در داخل کپسولاست که عدسی های چشم را نگه می دارد. آب مروارید می تواند در چندین سال بسیار آهسته پیشرفت کند یا می تواند خیلی سریع در چند روز یا چند هفته منجر به کوری شود.

آب مروارید در سگ ارثی است. این بیماری می تواند به علت دیابت، مسمومیت دارویی و پیشگیری کننده های آفت، یک بیماری زمینه ای چشم، ضربه به چشم، کمبودهای تغذیه ای در توله سگ ها و بخشی از روند پیری ایجاد شود.

اگر سگ شما با آب مروارید تشخیص داده شد، معاینه دوره ای برای بررسی پیشرفت بیماری باعث می شود ناراحتی کمتر شود. برخی اوقات قطره های چشمی ضد التهاب تجویز می شود. ولی اگر دید سگ شما کمتر شد، کیفیت زندگی او در معرض خطر است، یا آب مروارید سریع در حال پیشرفت است، برخی اوقات جراحی برای برگشت دید پیشنهاد می شود.

3- آب سیاه[2]:

آب سیاه حالتی است که در آن فشار چشم سگ شما افزایش می یابد. مایع تولید شده در داخل چشم به خوبی خشک نمی شوند، که باعث ایجاد فشار دردناک در چشم می شود. اگر تولید آب (باعث ظاهر آبی کدر می شود) و فشار درمان نشوند، باعث بزرگ شدن و بدشکلی چشم و در نتیجه باعث کوری غیر قابل برگشت آن می شوند.

در حیوانات خانگی، آب سیاه به صورت اولیه یا ثانویه ایجاد می شود. آب سیاه اولیه ارثی است و معمولاً در یک چشم ایجاد می شود، ولی در بعضی موارد هر دو چشم نیز درگیر می شود. آب سیاه ثانویه زمانی اتفاق می افتد که سایر بیماری های چشمی از جمله التهاب داخل چشم، آب مروارید پیشرفته، سرطان چشم، جابجایی عدسی، و جداشدگی مزمن شبکیه وجود داشته باشد.

درمان بستگی به علت و شدت بیماری دارد، ولی همیشه هدف کم کردن سریع فشار داخل چشم بوسیله کاهش تولید زلالیه و افزایش خشکی چشم مبتلا است. متأسفانه، درمان پزشکی برای حیوانات خانگی موفق تر از انسان ها نیست. کنترل دراز مدت آب سیاه اولیه در یک چشم نابینا معمولاً در آوردن چشم است. با صداهای ترسناک که ایجاد می کند، در واقع این کار بهترین تسکین برای سگ است.

4- اختلالات بافت قرنیه[3]:

این یک بیماری ارثی و پیشرونده است که معمولاً هر دو چشم را درگیر می کند. خوشبختانه دردناک نیست و دید ممکن است تغییر نکند و طبیعی باشد. سه نوع اختلال بافت قرنیه بر اساس محل ایجاد آن وجود دارد: اختلال بافت اپی تلیال قرنیه، که بر روی شکل سلول اثر می گذارد؛ اختلال بافت استرومای قرنیه که باعث ایجاد ظاهر آبی کدر چشم می شود؛ و اختلال بافت اندوتلیال قرنیه، که بر روی سلول های پوششی یا آستری قرنیه اثر می گذارد.

اختلال بافت استروما معمولاً نیاز به درمان ندارد. اختلال بافت اندوتلیال برخی اوقات با لنزهای چشم درمان می شوند. در صورت وجود لکه های اپی تلیال قرنیه این لکه ها برداشته می شوند. یکی دیگر از گزینه های درمانی برای دیستروفی اندوتلیال قرنیه جراحی ملتحمه است. گاهی اوقات پیوند قرنیه انجام می شود، اما نتایج مناسب نیست.

حتی بعد از یک درمان موفق، یک سگ با اختلال قرنیه معمولاً دارای چشم های کدر است. و از آنجایی که زخم های اندوتلیال و اپی تلیال هر دو شایع است، سگ ها با وضعیت درد و یا چشمک زدن یا اشک ریزش باید توسط یک دامپزشک معاینه شوند.

5- التهاب داخلی قدامی چشم[4]:

اگر سگ شما التهاب داخلی قدامی چشم دارد، بدین معنی است که یک التهابی در عنبیه و جسم مژگانی در لایه ی میانی چشم وجود دارد. بیماری همچنین به عنوان التهاب عنبیه مژگانی شناخته می شود، و یک حالت دردناک است که می تواند در نهایت دید سگ را تهدید کند. 

از آنجا که جریان خون قسمت میانی چشم غنی است،برای مشکلاتی که از سایر قسمت های بدن یک سگ سرچشمه می گیرد، این یک نشانه ی طبیعی است. التهاب قسمت میانی چشم یک وضعیت شایع ثانویه است که در نتیجه فرآیند یک بیماری در قسمت دیگر بدن بوجود می آید.

التهاب داخلی قدامی چشم باعث درد در چشم می شود. همچنین ممکن است، چشمک زدن، چنگ زدن چشم، قرمزی، افزایش اشک و اشک ریزش، تغییر در ظاهر مردمک، تغییر در شکل و رنگ عنبیه، تورم کره ی چشم یا تاری دید وجود داشته باشد.

گزینه های درمان بستگی به تشخیص دارد. این وضعیت باید برای پیشگیری بیشتر آسیب چشم حتماً درمان شود. در بسیاری از موارد بدون توجه به علت التهاب داخل چشم، قطره های چشمی و پمادها همراه با درمان التهاب و درد تجویز می شوند. اگر یک عفونت وجود دارد، درمان مناسب تجویز خواهد شد. خیلی به ندرت، جراحی برای برداشتن چشم برای بر طرف کردن مشکل اساسی تومور که باعث بیماری ثانویه آب سیاه می شود ضروری است.

اگر شما به چشم های سگتان توجه کنید که کدر یا رنگ آن مایل به آبی شده است، خیلی مهم است که یک وقت ملاقات از دامپزشک بگیرید. در بعضی وضعیت ها است که چشمان آبی بدون ضرر و بدون درد می باشند، تأثیر بر روی دید چشم ندارند یا اگر هم داشته باشند کم است. اما من به شما توصیه می کنم چشم سگ خود را در اسرع وقت برای اینکه بدانید دقیقاًچه خبر است و اینکه آیا درمان مورد نیاز است یا نه، مورد بررسی قرار دهید.

به امید فرهنگ سازی نگهداری حیوانات خانگی

[1] - Cataracts

[2] - Glucoma

[3] - Corneal dystrophy