به گزارش حکیم مهر به نقل از خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا)، طی روزهای گذشته تفاهمنامه و همکاری مشترک فیمابین مؤسسه آموزش علمی - کاربردی وزارت جهاد کشاورزی و سازمان نظام دامپزشکی کشور امضاء شد. براساس این تفاهمنامه قرار شد دوره آموزشی مشترک با عنوان "طب حیوانات همراه، گذشته، حال و آینده" با شرکت ۴۰ تن از محققان و دامپزشکان کشورمان طی روزهای پنجم تا هشتم ماه جاری در تهران برگزار شود. در این دوره آموزشی که «دکتر حمیدرضا فتاحیان» رئیس بیمارستان احتصاصی حیوانات خانگی تهران تدریس آن را بر عهده داشت، مباحثی همچون بررسی خدمات دامپزشکی: قبل از دهه ۶۰ و بعد از آن، نگاه درمانی نوین در دامپزشکی، ضروریات نگهداری حیوانات خانگی یا نگهداری تشریفاتی آن!، توسعه خدمات نوین: سرمایه‌گذاری خرد و کلان در بخش بهداشتی - درمانی و اقتصادی، افزایش سطح آگاهی و درخواست صاحبان حیوانات جهت ارتقاء خدمات تشخیصی و درمانی در حیوانات خانگی و اسب، طبابت یا مدیریت، چالش‌های تشخیصی درمان در ایران، وظایف دامپزشکان، وظایف حاکمیت دامپزشکی، ضروریات رشته‌های تخصصی و فوق‌تخصصی در دامپزشکی، عمده چالش‌ها و اختلالات و بیماری‌های دام کوچک و اسب: اختلالات حرکتی، ارتوپدی و ستون مهره‌ها مطرح شد. به همین بهانه گفت‌وگویی با وی صورت گرفته است که از نظرتان می‌گذرد.
*********
در آغاز این گفت‌وگو به طور اختصار درباره ضرورت، اهمیت و تعریفی از حیوانات همراه یا خانگی ارائه بفرمایید.
توجه به طب حیوانات همراه ضرورتی است که امروز رسالت خدمات آن توسط دامپزشکان فارغ التحصیل و رده‌های مختلف دامپزشکی در رده‌های لیسانس، فوق‌لیسانس، دکترا و دکترای تخصصی صورت می‌گیرد.
حیوانات همراه، به حیواناتی گفته می‌شود که هم اهلی هستند و هم در کنار افراد در ساختمان‌ها، مزارع، منازل زندگی می‌کنند. دامنه حیوانات همراه امروزه خیلی گسترش پیدا کرده است؛ مثلاً از روزهای نخست خلقت انسان نیاز انسان به اسب برای جنگ، مسافرت، جابه‌جایی و...، نیاز انسان به گاو برای مصرف شیر، گوشت و... در همین راستا می‌شود نسبت به گوسفند و بز نیز این نگاه را داشت.
در کنار این‌ها سگ‌ها هستند که هم در نگهداری گوسفندان به چوپانان کمک می‌کردند و هم در مراتع و باغ‌های کشاورزی نقش حفاظت از آنها را بر عهده داشتند و به‌عنوان گارد عمل می کردند. امروزه سگ‌ها در کمک به نابینایان، پیدا کردن متأسفانه جسد در زیر آروارها، مواد مخدر، بمب و یک‌سری مبادی ورودی و خروجی شهرها، کشورها، فرودگاه‌ها، اخیراً در تشخیص برخی بیماری‌ها نقش مهمی ایفاء می کنند.
در کنار این‌ها، گربه مطرح است. این حیوان از دیرباز در کنار خانواده‌ها بوده و امروز هم به‌طور روتین پرندگان زینتی را می‌بینید که در جوار خانواده‌ها در منازل آنان زندگی می‌کنند. همچنین ماهی‌های زینتی به‌صورت آکواریوم مطرح است که هم به‌عنوان آرام‌بخش و هم به عنوان موجود زنده در کنار خانواده‌ها زندگی می‌کنند.
مجموع حیوانات همراه با زندگی بشر عجین شده است، به همین جهت اگر این حیوانات کنار انسان باشند، از آنجا که می‌توانند یک‌سری مشکلاتی برای انسان و این حیوانات به‌وجود آید، نیاز به مداخله درمانی، پیشگیری و ملاحظات بهداشتی دارد. از این رو، دامپزشکان و دانش‌آموختگان در رده‌های مختلف این رسالت را بر عهده می‌گیرند که در پیشگیری بیماری‌ها و در درمان این حیوانات بتوانند کمک کنند.
امروزه منافعی که بشر از این حیوانات به‌دست می‌آورد که به برخی از آنها اشاره شد، بسیار فراوان است و این در حالی است که حیوانات همراه هیچ درخواستی از بشر ندارند، به جز اینکه مورد ظلم قرار نگیرند و مورد توجه باشند و به‌عنوان موجود اضافه در کنار خانواده حس نشوند. همواره بشر از حیوانات همراه استفاده کرده و تنها نیاز این حیوانات این بوده است که بهداشت آنها رعایت شود و اگر بیمار شدند، درمان شوند.
درمان بیماری‌های حیوانات خانگی با بیماری‌های انسان‌ها چه تفاوت‌هایی دارند؟
بخش طبابت و دامپزشکی تفاوت خاص و معناداری با طبابت انسانی ندارد. تمام آن رشته‌های تخصصی و در برخی رشته‌های فوق‌تخصصی در درمان حیوانات همراه نیز نقش دارند، طیف وسیعی از دامپزشکان در مراکز درمانی مانند کلینیک‌ها، بیمارستان‌های اختصاصی و تخصصی در سراسر جهان و در ایران رسالت بهداشت، پیشگیری و درمان حیوانات همراه را بر عهده دارند. تومورهایی که در انسان مشاهده می‌شود، در حیوانات هم دیده می‌شود، بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری بسیار شبیه انسان است، بیماری‌های قلبی، مغزی، چشم، اندام حرکتی، دستگاه گوارش برخی از آنان مختص حیوان بوده؛ اما به‌طور عمومی بخش عمده‌ای از آنها بیماری‌هایی هستند که شبیه بیماری‌هایی است که در انسان وجود دارد؛ بنابراین حیوانات نیز به پزشک نیاز دارند که بتواند با امکانات پزشکی و بیمارستانی، وسایل پزشکی، تجهیزات تشخیصی، وسایل و تجهیزات جراحی، تجهیزات درمانی، رادیوتراپی، سی.تی.اسکن، ام.آر.آی، رادیولوژی، برداشت تومورها، پیوند پوست و... برای این حیوانات نیز به‌کار گیرند.
در دوره آموزشی که توسط جنابعالی با عنوان "طب حیوانات همراه؛ گذشته، حال و آینده" طی روزهای پنجم تا هشتم ماه جاری در تهران برگزار شد، چه مباحثی طرح شد؟
در زمینه برگزاری سمینار سه‌روزه طب حیوانات همراه به اختصار می‌گویم که در بخش نخست مباحثی پیرامون ضروریات مراکز درمانی برای حیوانات و اختصاص دادن بودجه و تسهیلات و بسته‌های تشویقی از سوی سازمان‌ها و نهادها و در واقع حاکمیت و دولت که بتواند کمک کند که دامپزشکان بتوانند رسالت خود را زمینه بهداشت، پیشگیری و درمان به‌خوبی ایفاء کنند، مطرح شد.
محور صحبت ما این بود که بخش خصوصی که رسالت و تعهد انجام این امور را بر عهده می‌گیرد، تنها اکتفا به صدور مجوز و دریافت کمک‌های معنوی از سازمان‌ها و اداره‌های ذی‌ربط، هرچند این ها ضروری است؛ نشود و کفایت به این برمی‌گردد که منابع مالی برای تجهیز و خرید مراکز درمانی در اختیار دامپزشکان قرار گیرد تا دامپزشکان جوان و مشتاق به این حرفه بتوانند مسیر اشتغال‌زایی را طی کنند تا از یک سو سطح بیکاری کاهش یابد و از سوی دیگر در مسیر سوگندی که آنان برای کمک به حیوانات یاد می‌کنند، با امکانات کافی و مناسب و به‌روز بتوانند نقش‌شان را به‌خوبی ایفا کنند. این بخش نخست این همایش بود.
در بخش دوم این سمینار درباره بیماری‌ها و اختلالاتی صحبت شد که به‌طور روتین و متعارف افراد به بیمارستان‌ها، بیمارستان‌های ویژه اسب، گاو، گربه و سایر حیوانات خانگی مراجعه می‌کنند و خدمات درمانی را از دامپزشکان طلب می‌کنند. مشکلات قرنیه و لنز در جراحی چشم حیوانات، مشکلات ادراری، تناسلی، عفونت‌های ادراری و مثانه، دستگاه تنفس، عفونت‌های دستگاه تنفس، دستگاه گوارش و مشکلات گوارشی و ... که در انسان‌ها رایج است، در حیوانات هم اتفاق می‌افتد. در روز دوم این همایش در زمینه بیماری‌هایی که به‌طور روتین و فراوان به مجموعه درمانگاه‌هایی که افراد مراجعه می‌کنند، بحث و گفت‌وگو شد.
کدام بیماری‌ها در حیوانات بیشتر شایع است و کدام‌یک از حیوانات بیشتر به بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها مراجعه می‌کنند؟
به نوع بیمارستان بستگی دارد. بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها به‌صورت اختصاصی و تخصصی فعالیت دارند. اختصاصی یعنی اینکه اختصاص دام‌های بزرگ، دام‌های کوچک، طیور باشد و منظور از بیمارستان‌های تخصصی نیز این است که تخصص جراحی، داخلی و... داشته باشند؛ در ایران بیمارستان تخصصی نیست، بیمارستان‌ها اختصاصی و عمومی هستند.
در اسب اختلالات دندانی و دستگاه گوارش، پوستی و اندام‌های حرکتی زیاد مشاهده می‌شود. در گاوهای شیرده بیماری‌های پستان، شاخ، دستگاه گوارش مثل شکمبه زیاد دیده می‌شود. در سگ به‌ویژه سگ‌های کار و گارد مشکلات مربوط به ستون مهره‌ها بیشتر مطرح است. در گربه‌ها بیماری قلبی، ریوی، دستگاه ادراری و پوستی زیاد مشاهده می‌شود. در پرندگان زینتی نیز اختلالات مربوط به تغذیه و جیره غذایی، نحوه نگهداری، تنفسی و گوارشی زیاد شیوع دارد. در ماهیان آکواریوم هم بیشتر بیماری‌ها مربوط به پوست و بیماری‌های قارچی و باکتریایی و حتی مشکلات عمومی مربوط به تنفسی و گوارشی می‌تواند اتفاق بیفتد.
آماری از مراکز درمانی و بیمارستان و کلینیک حیوانات خانگی در ایران ارائه دهید.
آمار جسته و گریخته است، ۲۰ و اندی بیمارستان دامپزشکی و حیوانات اهلی و بیمارستان‌های دامپزشکی عمومی در تهران و کشور فعال هستند که خدمات مربوط به حیواناتی مانند: اسب، گاو، طیور و ... را ارائه می‌دهند. در سطح شهر تهران بیشتر بیمارستان‌ها اختصاصی هستند و مجموع کلینیک‌ها، درمانگاه‌ها و مراکز درمانی در تهران حدود ۲۰۰ مرکز است و در سطح کشور ۵۰۰ مجوز خدمات درمانی به دامپزشکان صادر شده است.
آیا هزینه‌های درمانی حیوانات خانگی با هزینه‌های درمانی انسان‌ها تفاوت دارد؟
خدمات درمانی حیوانات همراه با توجه به امکاناتی که برای این بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد، با بخش پزشکی انسانی تفاوتی ندارد. دستگاه ام.آر.آی، دستگاه لاپاروسکوپ، رادیولوژی و... همان دستگاه است و فرقی نمی‌کند. دانش‌آموختگان رشته دامپزشکی با رشته پزشکی انسانی نیز فرقی نمی‌کنند. در مقاطع فوق‌دیپلم، لیسانس و فوق‌لیسانس و دکترای حرفه‌ای و تخصصی و در کشورهای دیگر تا مدارک فوق تخصصی را ما داریم، بخش عمده‌ای از بیماری‌های انسانی هم شباهت‌های زیادی با بیماری‌های دامپزشکی دارند؛ اما از حیث درآمد و هزینه‌های درمانی در بخش خصوصی و حتی در بخش دولتی مثل بیمارستان حیوانات خانگی دانشگاه تهران درآمد و هزینه‌های پزشکی را از بیمار یا صاحبان بیمار که نمی‌گیرند، به همین جهت درآمد و سود حاصل از درآمد در بخش خدمات دام‌های خانگی چه در دام‌های بزرگ و چه در دام‌های کوچک خیلی زیاد نیست؛ اما هزینه‌های پرسنلی، خدمات درمانی، دارویی، هزینه‌های جاری مانند برق، آب، گاز -که بیمارستان‌های انسانی با رایزنی‌های مختلف با وزارتخانه‌ها تمام این‌ها را تحت خدمات درمانی حساب می‌کنند، در حالی که در بیمارستان‌های حیوانی آنها جزو خدمات درمانی محسوب نمی‌شوند و ... با توجه به درآمد اندک و هزینه‌های زیاد دامپزشکی نسبت به حرفه پزشکی انسانی بیشتر است، از این رو دامپزشکان با فداکاری مشغول فعالیت هستند.
در زمینه تعرفه ویزیت دامپزشکان چگونه عمل می‌شود؟
در زمینه ویزیت دامپزشکان نیز بسته به اینکه حیوان چقدر کار ببرد، چه اندازه به کارهای خاص نیاز داشته باشد، از ۲۵، ۳۰ تا ۴۰، ۴۵ هزار تومان است. به‌طور کلی، خدمات درمانی حیوانات خانگی از هر نوعی که لحاظ شود، نسبت به مراکز درمانی پزشکی انسانی چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی پایین است.
متأسفانه دولت هیچ یارانه‌ای و امکاناتی برای مراکز خدمات درمانی حیوانات در اختیار دامپزشکان قرار نمی‌دهد. جامعه دامپزشکان از رئیس سازمان دامپزشکی کشور، رئیس نظام دامپزشکی و معاونان وزارت جهاد کشاورزی انتظار دارند با دامپزشکان تعامل خوبی داشته باشند و از این قشر زحمتکش حمایت کنند.
با چه محدودیت‌ها و تنگناهایی در حیطه وظایف خود روبه‌رو هستید؟
در حال حاضر دامپزشکان با محدودیت‌های فراوانی برای انجام وظیفه‌شان روبه‌رو هستند که از‌جمله آنها می‌توان به تهیه دارو و درمان، آب، برق، گاز، تلفن، فاضلاب، بیمه‌های حمایتی و... اشاره کرد. در این خصوص بیمه نقش مهمی در ارائه خدمات و نیز آرامش مردم برای اینکه بتوانند برای درمان حیوانات خانگی خود به مراکز درمانی مراجعه کنند، دارد؛ زیرا هر چه صاحب بیمار یا دامدار به‌دلیل هزینه‌های زیاد از مراجعه به کلینیک‌ها خودداری کنند، بیماری و مشکلات فراوانی در سطح جامعه ایجاد خواهد کرد. از سوی دیگر چنانچه سازمان دامپزشکی کشور به ارائه خدمات درمانی حیوانات خانگی کمک کند، علاوه بر درآمدزایی، به ایجاد اشتغال در جامعه نیز کمک خواهد شد.
موضوع جلسات بیشترجراحی بود.اسم دوره با محتوا همخوانی نداشت.فقط فتاحیان تدریس کرد. جراحی هم نصفه نیمه 
