نقدی بر اظهار نظر و انتصاب جدید وزیر بهداشت/ جامعه نباید از خدمات دامپزشکان محروم بماند - دکتر محمد لطفی‌زاده

حکیم مهر - «دکتر محمد لطفی‌زاده» مدیرمسئول مرکز مجازی ترویج دامپزشکی (مِتُد) در یادداشتی نوشت:

به نام خدای سبحان و با اهداء سلام و احترام به دست‌اندرکاران محترم عرصه سلامت

وزیر محترم بهداشت در آخرین حضور تلویزیونی در برنامه «ثریا» در زمان تصدی وزارتخانه در دولت یازدهم اعتراف فرمودند که در زمینه پیشگیری برخلاف درمان کار زیادی انجام نشده است. حال در دولت دوازدهم در اظهار نظری شایسته تقدیر، اولویت اصلی در سیاست‌های وزارت بهداشت را «تقدم پیشگیری بر درمان» دانسته‌اند.

از آنجایی که به تازگی دکتر علیرضا رئیسی (متخصص داخلی) از سوی وزیر بهداشت به معاونت بهداشت وزارتخانه منصوب گردیده چند نکته قابل تأمل است:

1- عدم آشنایی تصمیم‌سازان کلان کشور از نقش دامپزشکان در تأمین بهداشت و سلامت عمومی جامعه و تسلط بی‌نظیر آنان بر «طب و جنبه‌ بالینی»، «علوم آزمایشگاهی»، «بهداشت مواد غذایی»، «اپیدمیولوژی»، «علوم پایه» و غیره سبب گردیده تا جامعه از نقش‌آفرینی این قشر مُهم در تأمین سلامت به خوبی بهره‌مند نگردد.

2- انتصاب پزشکان در دولت یازدهم و دوازدهم (به ترتیب متخصص اطفال و اینک هم متخصص داخلی) به معاونت بهداشت نشان می‌دهد هنوز تا ترمیم و تصحیح نگاه کلان به مسأله بهداشت و «اولویت دهی به پیشگیری و تقدم آن بر درمان» فاصله زیادی وجود دارد.

3- حدود نیمی از عوامل بیماریزای انسانی، 70 درصد بیماریهای عفونی و 80 درصد عوامل بیوتروریستی منشاء حیوانی دارند. آنان‌که با تسلطی مثال زدنی در طب (در امر درمان، جراحی و پیشگیری) و بازرسی و نظارت بهداشتی بر مواد غذایی از مزرعه تا سفره در خط اول مقابله با عوامل یادشده هستند، چه جایگاهی در نقش‌آفرینی بهداشتی در کشور باید داشته باشند؟

4- یادم هست چند سال قبل، پزشک عزیزی وقتی از فعالیتم در عرصه درمان حیوانات مطلع شد از من با تعجب پرسید مگر شما هم از گوشی برای سمع ریه یا قلب استفاده می‌کنید و وقتی با توضیح درباره فعالیت‌های دامپزشکان مواجه شد، به عدم اطلاع از این وضعیت پی برد و جالب‌تر آنکه همان پزشک وقتی چهره ماندگار دامپزشکی مانند جناب دکتر تاج‌بخش را به ایشان معرفی کردم، با افتخار از شاگردی ایشان در دانشکده پزشکی گفت. البته اینجانب به وزیر محترم بهداشت و عموم پزشکان که سال‌ها است در تخصص‌های مختلف با تعداد زیادی از آنان همکاری نزدیک دارم، به دلیل جانمایی اشتباه سازمان دامپزشکی در وزارت جهاد کشاورزی، حق می‌دهم که با توانمندی دامپزشکان آشنایی کامل نداشته باشند اما به عنوان فردی که حدود یک دهه است در زمینه بهداشت مسئولیت مستقیم و فراگیر دارم، پیشنهاد می‌کنم تصمیم‌سازان کلان کشور به مطالعه الگوی موفق مدیریت دامپزشکان در عرصه بهداشت بخصوص در نیروهای مسلح با بهره‌مندی از اطلاعاتی که می‌توان از نماینده وزیر دفاع در شورای مرکزی سازمان نظام دامپزشکی کشور کسب نمود بپردازند و شجاعانه در عرصه اجرا به بازنگری انتصابات و اقدامات بپردازند.

5- بجز نقش مهم دامپزشکان در واکسیناسیون نوزادان در ایران و جهان و با ذکر یاد مرحوم پروفسور میرشمسی، دامپزشک مشهور ایرانی که با ساخت واکسن‌های متعدد جان بسیاری از مردم ایران را از مرگ به لطف خدا نجات داد، خوب است مسئولین وزارت بهداشت و نمایندگان محترم مجلس بدانند، دامپزشک ضمن آنکه تقریباً تمامی بیماری‌های انسان را در حیوانات هم تجربه نموده (اساساً اتیولوژی و پاتوفیزیولوژی، تشخیص و درمان از دارو گرفته تا مداخلات جراحی یکسان است) و بر امور بالینی مسلط و از آن آگاه است، در جراحی و دندانپزشکی هم ید طولایی دارد و با تأسیس داروخانه، سه‌گانه «پزشک، دندانپزشک، داروساز» را در یک عبارت «دامپزشک» متبلور می‌سازد. تأمین بهداشت مواد غذایی مُهم سفره مردم از مزرعه تا میز غذا مرهون نظارت بهداشتی دامپزشکان است و مقابله مؤثر با بیوتروریسم و تحقیق مبتنی بر اصول اپیدمیولوژی با ترسیم الگوی مقابله با بیماریهای و پیشگیری از بیماریهای واگیر و بخصوص «نوپدید و بازپدید» جنبه‌های دیگری از طیف گسترده توانمندی دامپزشکان را آشکار می‌سازد.

6- در پایان به شعار جهانی «one world, one health » که به آن توضیح «more cooperation between veterinarians and physicians» پیوست گردیده و به معنای «جهان واحد، سلامت واحد در گروی همکاری بیشتر دامپزشکان و پزشکان» است اشاره می‌کنیم.

امیدواریم روزی در این کشور آنچنان که در تاریخ نمونه‌های زیادی از همکاری پزشک و دامپزشک به نتایج حیرت‌انگیز مانند کشف باسیل سل منجر شد، بهره‌مندی از توانمندی دامپزشکان در عرصه بهداشت به نحوی نمود یابد که جامعه و مسئولین به درستی «دامپزشک» را مسئول بهداشت جامعه بدانند و از خدمات او محروم نمانند.