حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: در حوزه تخصیص اعتبارات، اداره کل دامپزشکی استان سمنان هنوز آن وضعیت رضایتبخش و مورد انتظار مدیر خود را نیافته است. «دکتر محمد سعیدی» از این گلایهمند است که غالب اعتبارات به صورت اسناد خزانه اسلامی به وی ابلاغ شده که این مساله مشکلی را حل نمیکند. وی معتقد است که فضای کار باید برای فارغالتحصیلان جدید دامپزشکی ایجاد شود چراکه وقتی عرصه برای آنها تنگ میشود، رقابتها به سمت غیر حرفهای پیش میرود که این مساله آسیبزاست. دکتر سعیدی مدعی است که از شهریور امسال هر قرارداد جدید را به چارچوب ماده ۱۹ منوط کرده و قرار شده قراردادها در دفاتر اسناد رسمی منعقد شود و اعداد و ارقام آن منطبق بر مبلغ ابلاغی دستگاههای ملی باشد. از نظر او مسئولین فنی هم باید مقداری اقتدار داشته باشند و به هر قیمتی حاضر به همکاری با کارفرمایان نشوند.
حکیم مهر: آقای دکتر، خبر جدید در استان سمنان چه دارید؟
در استان سمنان با توجه به ورود به فصل سرد و شرایط هشدار، بحث تشدید نظارتها در رابطه با بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان را داریم. در بحث کنترل جادهای و قرنطینهای نیز اقداماتی که برای کنترل بیماریهای تنفسی طیور در سطح استان باید انجام شود دنبال میکنیم.
فعالیت ویژه دیگر ما پایش آنتی بیوتیک در گوشت مرغ گوشتی است که هر ماه انجام میدهیم و در ماه جاری سیامین مرحله آن را عملیاتی کردیم. از آنجا که انتقال دام را یکی از عوامل مهم در انتقال بیماریها میدانیم، ساماندهی عاملین خرید و فروش دام را نیز در دستور کار قرار دادیم که تا این لحظه به ۳۵ نفر از آنان پروانه فعالیت اعطا کردهایم. همچنین برای این متقاضیان جلسات توجیهی و آموزشی ترتیب داده و خدمات را صرفا به آنها ارائه میدهیم.
در بحث ساماندهی عرضه تخم مرغ نیز از یک سال و نیم پیش تا امروز سعی کردیم با ایجاد زیرساخت در مرغداریها و تجهیز خودروهای حمل به سردخانه، تدابیر لازم برای پیشگیری از بروز بیماری را بیندیشیم.
حکیم مهر: ارتباط شما با بخش خصوصی به چه شکل است؟ چقدر از این قشر حمایت میکنید؟
اعتقاد بنده این است که بخش اعظمی از امور تصدیگری را باید به بخش خصوصی واگذار کنیم. این عزیزان در همه زمینهها از بحث امنیت غذایی و سلامت غذا گرفته تا کنترل بیماریهای واگیردار، بهداشت عمومی و دسترسی کمی و کیفی به محصولات دامپزشکی به عنوان بازوی اجرایی دولت و حاکمیت در خدمترسانی به جامعه هستند.
بخش خصوصی استان سمنان خوشبختانه از توانمندی و پتانسیل بالایی از لحاظ نیروی انسانی در سطح دکترهای عمومی و سایر ردهها برخوردار است و این نگاه وجود دارد که ما بتوانیم با استفاده از توان آنها خدمات بیشتری را به مردم ارائه دهیم. در سالیان اخیر براساس همین سیاستگذاری سعی کردیم اول به دنبال تامین اعتبار باشیم. چون بیشتر خدمات باید در قالب خرید خدمت از طریق بخش خصوصی ارائه شود. بخشی هم که نیاز به خرید خدمات ندارد و در حوزه فعالیت بخش خصوصی است، سعی کردیم افزایش دهیم که هماهنگیهای بین بخش خصوصی و دولتی بیشتر باشد.
حکیم مهر: دقیقا چه فعالیتی انجام دادید؟
برای سال ۹۶ موفق شدیم درصد قابل توجهی از پوشش واکسیناسیون خود را به بخش خصوصی واگذار کنیم.
حکیم مهر: بخشی از این خدمات که از طریق طرحهای توصیهای به صورت ملی به بخش خصوصی ابلاغ میشود.
ما حجمی علاوهبر این طرح به بخش خصوصی واگذار کردیم که در نوع خود در استان سمنان برای اولین بار اتفاق افتاد. بخشی را قرارداد بستیم، بخشی را نیز در شرف قرارداد هستیم و قرارداد بخش دیگر را هم تا پایان سال میبندیم که از طریق بخش خصوصی کارهای پوششی خود را در حوزه واکسیناسیون انجام دهیم و بتوانیم نیروهای دولتی خود را در حوزه مراقبتها و نظارتها و سایر اقدامات به کار گیریم.
حکیم مهر: چرا واگذاری امور به بخش خصوصی برای اولین سال است که اتفاق میافتد؟ چرا سالهای پیش واگذار نشده بود؟
در سالهای پیش هم کمابیش بوده و امسال حجم آن را افزایش دادیم و تقریبا به اندازه دو برابر سالهای گذشته رساندیم. البته علت اصلی اینکه سالهای قبل انجام ندادیم این بود که اعتبارات دامپزشکی استان از لحاظ اعتبار تملک دارایی در وضعیت بغرنجی قرار داشت و تلاش زیادی شد که در سال ۹۶ که ابتدای سال برنامه ششم است، تامین خوبی پیدا کند که این اتفاق افتاد و دست ما باز شد که بتوانیم فعالیت بیشتری داشته باشیم.
حکیم مهر: یعنی در حوزه بودجه و اعتبار مشکلی ندارید؟
با توجهی که از سوی مسئولین اجرایی و سیاسی استان به بودجه دامپزشکی شد، وضعیت خوبی داریم.
حکیم مهر: در حوزه تخصیص بودجه چطور؟
در حوزه تخصیص هنوز آن وضعیت رضایتبخش مورد انتظار را تا این لحظه نداریم. غالب اعتبارات هم به صورت اسناد خزانه اسلامی به ما ابلاغ شده است. چون کارهای ما از جنس بهداشتی و پیشگیری است و گاها بحرانی بوده و نیازمند مدیریت لحظهای است، در قالب اوراق به مشکل میخوریم و کمتر میتوانیم کارهای بهداشتی و پیشگیری انجام دهیم. بیشتر کارهای عمرانی را میتوان با اسناد خزانه انجام داد. البته در حال رایزنی هستیم که بتوانیم این گره را باز کنیم.
حکیم مهر: مهمترین مشکلات بخش خصوصی دامپزشکی را چه میدانید؟ آیا تا به حال با آنان جلسهای برای حل مشکلات برگزار کردهاید؟
جلساتی که به شکل مدون باشد خیر، اما جلسات زیادی را با بخشهای خصوصی در حوزههای مختلف درمان، دارو، آزمایشگاه و سایر موارد برگزار کردیم و نشستها را کماکان با چند هدف ادامه میدهیم؛ یکی اینکه صحبتهای آنها را بشنویم، مشکلات را احصا کنیم و نظرات و انتظارات را داشته باشیم و متقابلا انتظارات دستگاه را به آنها منتقل کنیم که این اتفاق افتاد. مثلا ما توانستیم از مهرماه بحث پایش آنتی بیوتیک در گوشت مرغ را که ۳۰ دوره در سطح استان و در آزمایشگاه مرکزی خود انجام داده بودیم با هماهنگی بخش خصوصی آزمایشگاهی در همان نشستها به جمعبندی رسیدیم. این ظرفیت در آزمایشگاهها نیز ایجاد شد و از طریق آزمایشگاه بخش خصوصی این کار را دنبال میکنیم. یعنی علاوه بر کمک اقتصادی، اشتغال نیز ایجاد شده و بخشی از این کارهایی که بخش خصوصی میتوانست انجام دهد، از دولت گرفتهایم تا سرمان خلوتتر شود و بتوانیم کارهای خود را انجام دهیم.
مهمترین مشکل آنها نگرانی از امنیت شغلی پایدار است؛ اینکه دائما نگران فارغالتحصیلانی هستند که وارد بازار کار و گاها وارد رقابتهای ناسالمی میشوند که از طریق آن به امنیت شغلی دوستانی هم که از گذشته فعال بودند، آسیب میزند. البته فضای کار باید برای فارغالتحصیلان جدید هم ایجاد شود اما گاها وقتی عرصه تنگ میشود، رقابتها به سمت غیر حرفهای پیش میرود که این مساله آسیبزاست. دوستان ما نگران هستند که خود تشکل بخش خصوصی نظام دامپزشکی و اداره کل در استانها بیشتر با هم هماهنگ باشند و راهکارهایی را پیدا کنند.
حکیم مهر: بخش عمدهای از این رقابتهای ناسالم به دلیل تعداد زیاد فارغالتحصیلان دامپزشکی است. چطور میتوانیم این مساله را مدیریت کنیم؟
تنها راه این است که باید پذیرش دانشجو را بر اساس ظرفیت کشور از لحاظ نیاز به فارغالتحصیلان دامپزشکی تعریف کنیم، همانطور که در بعضی از رشتهها این اتفاق افتاده است. مقامات ملی هم بارها به این اشاره کردند. دوم ایجاد زیرساختها و بسترهایی است که بخش خصوصی میتواند در آن فعالیت کند و هنوز این بستر فعالیت برای آنها مهیا نشده است.
بنا به مشکلات مختلفی که در حوزه بحثهای فرهنگی، اجتماعی و ... وجود دارد، هنوز صد در صد نظارت بر کارخانجات خوراک دام را نتوانستیم به مسئولین فنی خود بسپاریم. در بحث حوزه شیر که یک صنعت بزرگ است و گردش مالی بالایی دارد و دوستان دامپزشکی میتوانند نقش نظارتی بسیار خوبی در آن داشته باشند، هنوز جای خالی داریم و نتوانستیم آن طور که باید و شاید فضای کار را برای دوستان فراهم کنیم که هم آنها شاغل باشند و هم حاکمیت به اهداف خود در راستای ارتقای کیفیت بهداشتی شیر خام برسد.
فکر میکنم از چند جنبه باید روی این مساله کار کرد و مهمترین آن تعداد دانشکدههای دامپزشکی و تعداد پذیرش دانشجوست که باید روی آن کار شود.
حکیم مهر: آقای دکتر، اجرای صحیح ماده ۱۹ آیین نامه نظارت بهداشتی دامپزشکی یکی از دغدغههای مسئولین فنی است. آیا شما نظارتی روی اجرای درست آن دارید؟
خوشبختانه سال ۹۶ سال اجرای ماده ۱۹ بود. در استان سمنان جلسات هماهنگی هم با کارفرمایان محترم یا متصدیان مراکز و هم با مسئولین فنی داشتیم. از آنجا که سمنان صنف مسئولین فنی و کارفرمایان نداشت، مستقیما با خود آنها نشست برقرار و نمایندگان آنها را انتخاب کردیم. در نهایت هماهنگیهای لازم انجام شد و از انتهای تابستان اجرای ماده ۱۹ را شروع کردیم. در واقع از ابتدای شهریور هر قرارداد جدید را به چارچوب ماده ۱۹ منوط کردیم و گفتیم که قراردادها باید در دفاتر اسناد رسمی منعقد شود و اعداد و ارقام آن منطبق بر مبلغ ابلاغی دستگاههای ملی باشد. ما نظارت خود را ادامه میدهیم و مقرر شده است که پنجم هر ماه فیش واریزی به شماره حساب مسئول فنی تحویل ادارات ما شود.
حکیم مهر: اما گویا صرف قرارداد ضامن اجرای قانون نیست. کمااینکه برخی کارفرمایان مسئولین فنی بهداشتی را مجبور به بازگشت بخشی از حقوق میکنند.
به هر حال مسئولین فنی هم باید مقداری اقتدار داشته باشند و به هر قیمتی حاصر نشوند که به این شیوه همکاری کنند. تا حدی که بنده در استان خودم در جریان هستم و با آنها جلسه داشتم، این احتمال خیلی ضعیف است که مسئول فنی بپذیرد که پولی را برگرداند. شاید در جاهایی به واسطه ازدیاد متقاضیان کار برخی اجبارا تن به چنین کاری دهند که توصیه اکید ما این است که این اتفاق نیفتد.
ما در استان سمنان نیاز شدید به مسئولین فنی داریم و چند مرکز ما فراخوان زدند. علیرغم اینکه دانشکده دامپزشکی داریم و اولین دور فارغالتحصیلان آن را نیز داشتیم و برخی از آنها بومی بودند و جذب شدند اما باز هم نیاز به دامپزشک داریم. تا این لحظه به آن سطح نرسیدیم که بگوییم تقاضا برای کار آن قدر بالاست که کارفرمای ما قدرت مانور داشته باشد و برای آنها شرط بگذارد و از آنها درخواست بازگشت پول کند.
حکیم مهر: تعداد مسئولین فنی بهداشتی در استان کم است یا اینکه همکاران تن به این کار نمیدهند؟
در استان ما هنوز نیروی بومی نداریم که حاضر به انجام کار نباشد. خیلی از افراد غیر بومی هم حضور دارند و کماکان هم به دنبال نیروی کار در حوزه دامپزشکی هستیم.
حکیم مهر: برای حل معضل پرداختیها چه راهکاری پیشنهاد میدهید؟
فکر میکنم بهترین راه این است که تمام مراکزی که تحت نظارت دامپزشکی هستند از حوزه کشتار گرفته تا بستهبندی و ... یک سرانه پرداخت حق نظارت بهداشتی را به یک صندوق تحت نظارت سازمان دامپزشکی، به صورت متمرکز و در چارچوب تعریف شده توسط سازمان دامپزشکی و نظام دامپزشکی اختصاص دهند و حقوق مسئولین فنی از این اعداد توسط حاکمیت پرداخت شود. سازوکار این صندوق باید تعریف شود و مسئولین فنی به مراکز اعزام شوند و مشخص نشود که هر مسئول به شکل صد در صد در کدام کشتارگاه مامور است. درواقع در اختیار حاکمیت باشد تا بتواند نظارتهای خود را با اعزام ناظرین به جاهای مختلف اعمال کند و حقوق آن را هم خود حاکمیت تامین کند. این بهترین شیوه برای قطع وابستگی مالی است. به این شکل مسئولین فنی هیچ وابستگی ندارند و پای کار میروند و هر گونه تخلف را پیگیری میکنند. اگر خدایی نکرده جاهایی اغماض میشد، دیگر کسی اغماض نمیکند و هیچ مسئول فنی دغدغه عدم دریافت حقوق توسط کارفرمایان یا از دست دادن کار را ندارد و کار خود را به زیبایی انجام میدهد.
حکیم مهر: از بحث مسئولین فنی گذشته، در اداره کل کمبود نیرو ندارید؟ کمااینکه خیلی از مدیران کل نسبت به اینکه نیروی کافی برای تصدی پستهای سازمانی خود ندارند.
دقیقا ۵۰ درصد پستهای اداره کل دامپزشکی استان سمنان بلاتصدی است و قطعا این مساله در عملکرد بنده تاثیر میگذارد. علیرغم اینکه تلاش شده در حوزه بهداشت عمومی خوب عمل کنیم اما اگر چارت ما کاملا تامین نیرو شود میتوانیم با شرایط بهتری و با همه بخشها در عمق حوزهها و میدانهایی که باید حضور پیدا کنیم، انجام وظیفه کنیم.
حکیم مهر: نظر شما در خصوص فعالیتهای پایگاه خبری تحلیلی حکیم مهر چیست؟
حکیم مهر از پایگاههایی است که کمتر فردی مرتبط با رشته دامپزشکی یا تحصیل کرده این رشته وجود دارد که با آن آشنایی نداشته باشند. بنده حتی افراد زیادی از مرغداران را میشناسم که حکیم مهر را دنبال و اخبار خاص شما را برای ما ارسال میکنند. این نشان میدهد که حکیم مهر جایگاه بسیار خوبی در اطلاعرسانی و افزایش و ارتقای دانش و آگاهی در حوزه تخصص دامپزشکی دارد.
انصافا خیلی از جاها رصد کردم به این نتیجه رسیدم که حکیم مهر کار را بیطرفانه دنبال میکند و جا دارد تشکر کنم از اینکه یک پایگاه تخصصی بخش دامپزشکی را حمایت میکند و این حمایت رسانهای باعث میشود خیلی جاها در ارتقای شاخصهای عملکردی موفق باشیم و به نتیجه مطلوب برسیم.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.