معرفی کتاب اطلس هماتولوژی بالینی پرندگان

علاقمندان برای تهیه این کتاب می توانند با انتشارات نوربخش تماس بگیرند:

آدرس: تهران، خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، بن بست قاجار، پلاک 4، واحد 2، تلفن: 66978829 _ تلفکس: 66978830

مقدمه کتاب:

رده (کلاس) آوس^[1] شامل بیش از 9000 گونه پرنده از 199 خانواده است. این پرندگان از جنبه های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و سازگاری های عملکردی به شکل گسترده ای تکامل یافته اند که به آن ها اجازه می دهد تا هر زیستگاه قابل تصوری را به اشغال خود درآورند و در آن جا زندگی کنند. هماتولوژی، مطالعه ی خون، بینشی در مورد برخی از ویژگی های فیزیولوژیکی پرندگان و چگونگی تفاوت آن ها از پستانداران را فراهم آورده است، که مورد دوم یا بررسی تفاوت با پستانداران، خود موضوع اکثر قریب به اتفاق مطالعات "مقایسه ای" خون یا همان هماتولوژی بوده است. جالب توجه است که تعداد کل گونه های پرندگان تقریباً دو برابر پستانداران است؛ در نتیجه، تفاوت های هماتولوژیک بسیاری در کلاس آوس مورد انتظار می باشد (همچنین، تفاوت ها در ویژگی های هماتولوژیک بین پرندگان و پستاندارن و دیگر رده های مهره داران). با این وجود، ویژگی های هماتولوژیکی، در سلامت، برای گستره ی وسیعی از گونه های پرنده ها مکتوب و گردآوری نشده است. بعلاوه، در بیشتر موارد، اثر مداخلات فیزیولوژیکی (مثل سن، جنس، تولید مثل، فصل، تغذیه، زیستگاه و مهاجرت) و فاکتورهای پاتولوژیکی (مثل بیماری های عفونی) ممکن است بر ویژگی های هماتولوژیک پرندگان تاثیر داشته باشد که هنوز این موارد یاده شده بر طرف نشده اند. هماتولوژی نقش مهمی در ارزیابی سلامت پرندگان ایفا می کند. بسیاری از پرندگان تا مرحله ی نهایی پیشرفت بیماری علامتی نداشته و حتی بعد از آن هم نشانه ها ممکن است نامحسوس غیر اختصاصی باشند. نتیجتاً اینکه، استفاده از ارزیابی هماتولوژیک ممکن است به شناسایی اولیه ی بیماری کمک نموده و از این رو مدیریت و درمان فرایند پیش آمده را فراهم کرده و بهترین فرصت ها را برای این منظور در اختیار می گذارد.

علاوه بر این ها ممکن است هماتولوژی، بر اساس تشخیص نوع پاسخ، در تعیین علت شناسی یا اتیولوژی کمک کند و بنیاد و پایه ای شود برای درمان هدفمند. پاسخ هماتولوژیک به بیماری پیچیده بوده و به علت بیماری، میزان و شدت و طول دوره بیماری، ویژگی های هماتولوژیک ذاتی پرنده و توانایی پرنده در پاسخگویی به چالش های خاص بستگی دارد. 

تفسیر صحیح داده های هماتولوژیک با علم و آگاهی از ویژگی های هماتولوژی اعضای سالم گونه ها و چگونگی تغییر ویژگی ها در پاسخ بیماری های خاص، آسان می گردد. متأسفانه، برای اکثر گونه های پرندگان، نه ویژگی های هماتولوژی در حالت سلامت و نه پاسخ هماتولوژی شان در بیماری مشخص و مکتوب نشده است. نتیجتاً، تفاوت های ظریف و جزئی در ویژگی های هماتولوژیک در پاسخ به بیماری ها در برخی از پرندگان خاص ممکن است تشخیص شان مشکل باشد.

این اطلس هماتولوژی بالینی پرندگان، مثال هایی از پاسخ های هماتولوژیک با تمرکز و تاکید بر مورفولوژی سلول ای خونی، محدوده ی گسترده ای از گونه های پرنده ی غیر بومی را فراهم آورده است.  ما ارزیابی مورفولوژی سلول های هماتولوژیک، هم در طبقه بندی صحیح آن سلول های شناخته شده ی موجود با هرگونه مورفووژی غیر عادی و نیز مولفه ی مهمی از تجزیه و تحلیل از نمونه خون پرندگان را در نظر گرفته ایم. مورد دوم، تجزیه و تحلیل از نمونه خون پرندگان، مهم تر یت زیرا عدم اطمینان در کاربری  مراجع قابل دسترس برای هر پرنده خاص مناسب و درست نمی باشد.

[1] Aves