تخلفات بهداشتی در بسیاری از رستوران‌‌های بزرگ و نامدار تبریز/ شناسایی گوشت الاغ و گوشت گاو مرده در گوشت‌‌های چرخ‌‌کرده فله‌‌ای

حکیم مهر - به منظور آگاهی از اقدامات و برنامه‌‌های پیش‌‌روی اداره‌‌کل دامپزشکی آذربایجان‌‌شرقی، گفت‌‌وگویی با «دکتر امیرحسین بهداد» انجام شد که در بخش اول آن مدیرکل دامپزشکی استان از کمبود نیرو و اعتبار، علی‌‌رغم وجود وظایف متعدد انتقاد کرد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از آناج، این مقام مسئول با اتکاء به آمار رسمی عملکرد دامپزشکی استان را در طول دو سال اخیر شرح داد و در ادامه به نیز به چالش عرضه شیر و گوشت ناسالم در سطح استان پرداخت.

مسئولیت‌‌های ما با امکانات و اعتباراتمان همخوانی ندارد/ اقداماتی که تاکنون انجام داده‌‌ایم را می‌توان معجزه تلقی کرد

اداره‌‌کل دامپزشکی آذربایجان‌‌شرقی با چه چالش‌‌هایی روبروست؟

بزرگترین مشکلی که در دامپزشکی وجود دارد این است که فعالیت و و مسئولیت‌‌های ما با امکانات و اعتباراتمان همخوانی ندارد. در عالم طبیعت 1 هزار و 709 جرم بیماری‌زا وجود دارد که 832 عدد از آن‌‌ها مشترک بین انسان و دام می‌‌باشند و این یعنی حدود 50 درصد آن مشترک است و این 50 درصد اکثرا بیماری‌‌های دام و طیور و آبزیان می‌‌باشد. این درصد نشانگر نقش بالای دامپزشکی در تامین سلامت جامعه است لیکن اعتبارات، اختیارات و امکانات ما اصلا با وظایفی که بر دوش‌‌مان گذاشته شده همخوانی ندارد و این امر موجب اذیت و آزار ماست.

در بحث ملی این امر باعث می‌‌شود در میزان پوشش بیماری‌‌ها و تحت پوشش قرار دادن حیوانات در مورد واکسیناسیون به دلیل کم بودها کم کاری شود و به میزانی که علم و دانش به ما گوشزد می‌‌کند در عرصه عمل کاری انجام نشود. می‌‌توان گفت کارهایی که دامپزشکی با توجه به امکاناتش انجام می‌‌دهد تقریبا حالت معجزه دارد. برای مثال بیماری تب برفکی که در سال 94 و ابتدای سال 95 شیوع پیدا کرد به دلیل دیر رسیدن واکسن به جمعیت دامی بود و به دلیل تغییر سوی بیماری این وقفه ایجاد گشت. تا انجام تحقیقات و تولید واکسن توسط متخصصان چهار ماه تاخیر صورت گرفت و مشاهده کردیم که تا چه میزان سلامت جامعه به خطر افتاد. بعد از چهار ماه واکسن تهیه شده و در اختیار دامپزشکی قرار گرفت و به سرعت این بیماری کنترل شد. این نشانگر اهمیت دامپزشکی در سلامت جامعه است، تب برفکی یکی از بیماری ها است که در مقابل بیماری هایی مانند آنفولانزا آن چنان مهم نیست و تنها در بین جمعیت دامی می‌‌باشد.

در بحران شیوع بیماری‌‌های دامی تنها ما مسئول نیستیم

بیماری‌‌هایی مانند هاری، سل، مشمشه، آنفولانزای فوق حاد پرندگان واقعا مشکل ساز است ولی ما توانسته‌‌ایم آن‌‌ها را کنترل کنیم. در برخی مکان‌‌ها و در صورت بروز برخی بحران‌‌ها صرفا مسئولیت با دامپزشکی نمی‌‌باشد. چندین سازمان و نهاد مسئول هستند که دامپزشکی یکی از این قسمت‌‌ها می‌‌باشد. در برخی مکان‌‌ها مانند بیمه مشکلاتی وجود دارد ولی مردم به ما مراجعه می‌‌کنند و می‌‌گویند که ما فقط دامپزشکی را می‌‌شناسیم و ما را مقصر می‌‌دانند در حالی که برخی کارها اصلا به ما ارتباطی ندارند.

در دوران مسئولیتم سالانه بیش از 300 تن فرآورده‌‌های آلوده و غیربهداشتی کشف شده است

در طول دو سال اخیر اداره‌‌کل دامپزشکی استان چه دستاوردهای شاخصی داشته و در کدام حوزه‌‌ها موفق عمل کرده است؟

در طول مدتی که بنده در خدمت شما بوده‌‌ام در حوزه نظارت بر بهداشت عمومی کارهای بزرگی صورت گرفته است. قبل از قبول مسئولیت بنده فرآورده‌‌های غیر بهداشتی و آلوده خام قابل مصرف انسانی که کشف و معدوم می‌‌شد بسیار کم بود ولی از سال 94 که بنده فعالیتم را آغاز نموده‌‌ام 318 تن مواد و فرآورده های آلوده و غیر بهداشتی و غیر قابل مصرف انسانی از سفره‌‌های مردم جمع شده و با اخذ مجوز قضایی معدوم سازی گشته‌‌اند.

این محصولات شامل گوشت سفید، گوشت قرمز، پای مرغ، آلایش مانند دل و جگر و امثال آن‌‌ها و همچنین مواد آلوده از رستوران‌‌ها، مراکز بسته بندی و عرضه بوده است که جمع آوری و معدوم سازی گشته است. اگر این مواد

آلوده کشف و ضبط نمی‌‌شدند به چرخه مصرف توسط افراد سودجو وارد می‌‌شدند. این میزان در سال 95 به 388 تن افزایش یافت.

افزایش 40 درصدی کشف فرآورده‌‌های آلوده در شش ماهه اول سال جاری/ حذف 51 هزار قطعه مرغ غیرقابل مصرف

در 6 ماهه اول سال 96 نیز 209 هزار و 683 مورد بازرسی بهداشتی از اماکن تولید، توزیع و عرضه فرآورده‌‌های خام دامی با افزایش 30 درصدی نسبت به 6 ماهه اول سال 95 داشته‌‌ایم که علی‌‌‌رغم مشکلات زیاد و وجود برخی از بیماری‌‌ها که در کشور به صورت حاد وجود دارد و در کنار کنترل این بیماری‌‌ها صورت گرفت. ما از بحث نظارت بهداشتی نیز غافل نشده‌‌ایم که این نظارت منجر به کشف و ضبط و معدوم سازی 314 هزار و 373 کیلو انواع فرآورده‌‌های غیر بهداشتی شده است، یعنی میزان معدوم سازی 40 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است.

نظارت بهداشتی بر کشتارهایمان انجام گرفته است، نظارت بهداشتی بر کشتار بیش از دوازده میلیون و صدو پنجاه و دو هزار قطعه مرغ جهت عرضه بهداشتی و بسته بندی شده در مراکز تحت نظارت و حذف پنجاه و یک هزار و دویست هجده قطعه مرغ غیر قابل مصرف صورت پذیرفته است.

در بحث مبارزه با بیماری‌‌های دامی و بیماری‌‌های مشترک بین انسان و دام این موارد قابل ذکر است: افزایش 29 درصدی واکسیناسیون آبله و در پی آن کاهش 33 درصدی بیماری آبله، افزایش 64 درصدی واکسیناسیون تب برفکی و در پی آن کاهش 92 درصدی بیماری تب برفکی، افزایش 44 درصدی واکسیناسیون بیماری لمپی اسکین و کاهش صد در صدی این بیماری، افزایش 10 درصدی واکسیناسیون بیماری تب مالت و کاهش 35 درصدی موارد انسانی ابتلا به این بیماری که کاهش تعدادی حدود 220 نفر می‌‌باشد.

از شیوع بیماری تب مالت جلوگیری کردیم و میزان آن را کاهش هم دادیم

زمانی که بنده این مسئولیت را قبول کردم شاهد این بودیم که در طی چندین سال متوالی تعداد مبتلایان به بیماری تب مالت در حال افزایش بود که آمار آن را مرکز بهداشت استان ارائه می‌‌نمود. با تلاش ما در سال 94 علاوه بر این که تعداد مبتلایان به بیماری تب مالت انسانی افزایش نیافت بلکه شاهد کاهش ابتلا به این بیماری نیز بودیم و تا 6 ماهه اول امسال نیز این روند ادامه داشته است.

در بحث واکسیناسیون ما فقط 9 میلیون و 55 هزار و 562 نوبت از اول سال 96 تا به امروز واکسیناسیون انجام داده‌‌ایم که در دام سنگین 657 هزار و 352 مورد بوده و 8 میلیون و 398 هزار و 210 راس نیز دام سبک مورد واکسیناسیون قرار گرفته‌‌اند که سبب کاهش تعداد کانون‌‌های بیماری در سال 96 نسبت به مشابه سال 95 در حدود 61 درصد بوده است.

کشف 52 تن عسل غیرمجاز در سال 95 با برند معروف/ در برابر فشارها کوتاه نمی‌‌آییم

موردی که وجود دارد و قبلا نیز اطلاع رسانی شده بود، فقط 52 تن در سال 95 عسل غیر مجاز کشف و معدوم سازی شد. در آزمایش‌‌های انجام یافته میزان اچ ام اف این عسل بالا بود. اچ ام اف ماده‌‌ای سرطان زا می‌‌باشد و به دلیل فرآوری غیر استاندارد ایجاد می‌‌شود. این عسل‌‌ها با بسته بندی برندی معروف تهیه شده بودند و علی‌‌رغم فشارهای بالایی که به دلیل بالا بودن حجم این عسل‌‌ها برای نابود نکردن آن‌‌ها بر روی ما وجود داشت با حضور دادستان شهرستان معدوم سازی و آتش زدن آن‌‌ها انجام گرفت.

در کل دنیا برای صادرات مواد غذایی فقط امضای دامپزشکی معتبر است. قبلا بسته بندی‌‌های عسل زیر نظر سازمان غذا و دارو بود ولی اکنون بر عهده دامپزشکی می‌‌باشد. ما برای این مورد مسئول فنی در نظر گرفته‌‌ایم و نظارت کامل بر آن داریم.

یکی از کارهای مهم و بزرگی که انجام پذیرفته این است که برای کشتارگاه‌های طیور علاوه بر ناظرین بخش خصوصی ناظر بخش دولتی نیز به عنوان نماینده مستقر شد و در انواع و اقسام بحث‌‌ها، کنترل بیماری‌‌ها و رعایت مسائل بهداشتی نقش ویژه‌‌ای را ایفا می‌‌کند.

معدوم‌سازی 67 هزار کیلو شیر غیرپاستوریزه در سال گذشته/ برپایی آزمایشگاه سیار شیر خام در آینده‌‌ای نزدیک

در مورد بحث شیر و افزودنی‌‌هایی آن تا چه میزان نظارت دارید؟ این که در برخی موارد افزودنی‌‌های غیرمجاز در شیرها دیده می‌‌شود صحت دارد؟

بله این موضوع مورد تایید است. در تمام صنوف یک سری افراد سودجو وجود دارند که به خاطر منافع شخصی خود منافع جامعه را به خطر می‌‌اندازند. در بحث شیر نیز این گونه است و متاسفانه برخی افراد به دلیل بالا بودن بار میکروبی شیر بعضی موادها را به آن اضافه می‌‌کنند که بتوانند این بار میکروبی را پایین بیاورند. لازم است که از دادستان محترم تبریز در این خصوص تشکر کنم، ما طی جلسه‌‌ای که با آقای خلیل الهی داشتیم در این خصوص تصمیمات خوبی اتخاذ نمودیم. مثلا بنده به عنوان یک ناظر بهداشت به یک شیر سرا مراجعه می‌‌کنم در همان جا در جا می‌‌توانم آزمایشاتی انجام دهم، اگر مشاهده کردم که بار میکروبی بالا است چه باید بکنم؟ چرا که بدون حکم دادستانی اجازه معدوم سازی وجود ندارد، امکان نگه داری این محصولات نیز وجود ندارد تا بتوان حکم دادستانی را گرفت، در ثانی حتی شیر سالم نیز بعد از مدتی نگهداری، بار میکروبیش افزایش می‌‌یابد به همین جهت در صحبت‌‌هایمان با دادستان محترم مجوزی به ما داده شد تا بتوانیم درجا معدوم سازی را انجام دهیم، در سال 95 در مغازه‌‌ها 67 هزار کیلو شیر غیر پاستوریزه معدوم سازی شد.

باید ذکر کنم که ما اقدامی را برای اولین بار در کشور در دست انجام داریم، این اقدام برپایی آزمایشگاه سیار شیر خام می‌‌باشد. اکنون اتومبیل خریداری شده و منتظر شماره گذاری می‌‌باشد و بعد از آن ما تحت عنوان آزمایشگاه شیر خام در سطح شهر استفاده خواهیم نمود.

ما تا پای کارخانه به سلامت شیرها نظارت داریم

شیرهای فرآوری شده مربوط به معاونت غذا و دارو می‌‌باشند ولی شیرهای فرآوری نشده و حرارت ندیده مربوط به دامپزشکی می‌‌باشند. شیرهای بسته بندی تا پای کارخانه و بحث جمع آوری شیر تحت نظارت ما می‌‌باشند. مراکز متعددی در بحث جمع آوری شیر داریم که در آن جا یک مسئول فنی بهداشتی دامپزشکی حضور دارد و آزمایشگاه مستقلی در آن جا وجود دارد، آزمایش ها هم تست سریع می‌‌باشند و بلافاصله جواب حاضر می‌‌شود. ما حتی در مراکز جمع آوری شیر کارخانه‌‌های لبنی که متعلق به خود کارخانه ها می باشد نیز حضور داریم و با قاطعیت عرض می کنم که شیر سالم را تحویل کارخانه‌‌ها می‌‌دهیم و توصیه‌‌مان به مردم این است که حدالامکان از شیر های پاستوریزه استفاده نمایند.

در بسیاری از رستوران‌‌های بزرگ و نام‌‌دار شهر با تخلفات بهداشتی روبرو شدیم

در مورد گوشت هم همین طور، تا زمانی که فرآوری نشده مسئولیت سلامتش بر عهده دامپزشکی است ولی پس از فرآوری از حیطه وظایف دامپزشکی خارج می‌‌باشد. قبلا حتی شیر خام نیز به دامپزشکی مرتبط نبود ولی بنده این موضوع و حتی موضوع رسیدگی به رستوران‌‌ها را احیا نموده‌‌ام. در اوایل نیز مقاومت بسیار زیادی در مقابل این موضوع وجود داشت ولی با ورود ما به این قضیه حتی درستوران های بسیار بزرگ و معروف نیز تخلف‌‌های بهداشتی مشاهده کردیم و برخورد محکمی با آن‌‌ها داشته‌‌ایم.

هویت گوشت‌‌های فله‌‌ای چرخ کرده برایمان نامعلوم است

نباید گوشت چرخ کرده فله‌‌ای بخریم و از قیمت پایین این محصولات مشخص است که محصول سالمی نیستند. این موضوع شامل فروشگاه‌‌های زنجیره‌‌ای نمی‌‌شود. تعداد نیروهایمان محدود است و نمی‌‌توانیم نظارت ساعتی بر روی آن‌‌ها داشته باشیم، در ثانی اکنون در منطقه‌‌ای شاهد این هستیم که یک قصابی گوشت چرخ کرده فله‌ای عرضه می‌کند، ما این گوشت‌ها را جمع کرده و معدوم می‌کنیم و پرونده را نیز به تعزیرات ارجاع می‌دهیم، بعد از رفتن ما ممکن است این فرد دوباره اقدام به فروش گوشت فله ای کند پس مردم باید آگاه باشند و این مورد را رعایت کنند.

علت این که ما مردم را از خرید گوشت چرخ کرده فله‌‌ای منع می کنیم این است که مواد داخل این چرخ کرده ها مشخص نیست و ما حتی نمی‌‌دانیم که این گوشت گوسفند است یا گوشت گاو. ما با موارد بسیاری برخورد کرده‌ایم که گوشت الاغ را به صورت چرخ کرده به فروش می‌رساندند. طی آزمایش‌‌ها مشخص شده است که حتی در داخل این چرخ کرده‌‌ها سنگدان، گوشت گاو مرده یا امثال این تخلفات بوده است. به همین دلیل توصیه اکید داریم که مردم به هیچ وجه گوشت چرخ کرده فله‌‌ای را تهیه نکنند مگر این که در بسته بندی های مجاز بهداشت باشد.