حکیم مهر- محسن طاهرمیرزایی: «دکتر حسن مروتی» متخصص آناتومی، استاد تمام دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و رئیس آزمایشگاه مرکزی این دانشکده، آن گونه که خود می‌گوید یکی از افرادی است که از ابتدا آشنایی زیادی با این رشته نداشته و رتبه او در کنکور، سرنوشتش را با دامپزشکی گره زده است. وی بعدها علاقه زیادی به این رشته پیدا کرد و هم‌اکنون که سال‌ها در این زمینه کار کرده و سمت‌های اجرایی متفاوتی خصوصاً در سطح دانشگاه داشته، طرح انتقال آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت را یک طرح خوب و اجرای آن را واجب می‌داند.
حکیم مهر: آقای دکتر، مهمترین مشکلات آموزش دامپزشکی را چه می‌دانیذ؟
دامپزشکی رشته‌ای است که بسیار به پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی نزدیک است اما چون موضوع آن ۳ رشته، انسان است و انسان‌ها هم خودشان درآمد دارند، موضوعات بهداشتی آنها خیلی مهم به نظر می‌رسد. لذا مقداری آموزش در آن رشته‌ها چون با صرف هزینه بالایی است، راحت‌تر انجام می‌گیرد.
متاسفانه در مورد دامپزشکی اهمیت رشته خیلی خوب شناسانده نشده است. بالغ بر ۶۰۰ بیماری مشترک بین انسان و دام وجود دارد، اما در هر حال آنجایی که به انسان می‌رسد، دارای اهمیت می‌شود و آنجا که برای دام است، در حال حاضر خیلی مهم نیست. همین هم باعث شده که امکانات و تجهیزاتی که می‌بایست در اختیار آموزش این رشته قرار گیرد، گرچه از نظر اهمیت هم‌پای آن رشته‌ها است، اما به آن اندازه نیست و این باعث می‌شود که یک مقدار مشکلات به وجود می‌آید.
از طرفی از آنجا که آموزش در رشته‌های پزشکی عمومی شده و در جاهای مختلف دنیا به میزان زیاد انجام می‌گیرد، به جرأت می‌توان گفت هزینه‌ها در این رشته کمتر شده است، کمااینکه تولید به میزان انبوه انجام می‌گیرد. به‌عنوان مثال اگر کتاب‌های دامپزشکی که در دنیا به چاپ می‌رسد را با کتاب‌های پزشکی مقایسه کنید، می‌بینید که واقعا کتاب‌های پزشکی ارزان‌تر هستند. اما کتاب‌های دامپزشکی چون مخاطب کمتری دارند، در نتیجه گران‌تر هستند. وقتی با تیراژ بالا چاپ میکنند، قیمت پایین می‌آید.
حکیم مهر: اگر بخواهیم تعداد فارغ‌التحصیلان رشته‌های پزشکی و دامپزشکی را مقایسه کنیم، وضعیت چطور است؟
تعداد فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی خیلی بیشتر هستند و آن هم به دلیل اهمیت این رشته است؛ چون هر چند نفر انسان می‌توانند یک پزشک داشته باشند اما در مورد دام به این شکل نیست. در حالی که کشورهایی که به بهداشت خود اهمیت بیشتری می‌دهند، نه تنها برای آموزش دامپزشکی جایگاه بالایی قائل هستند، بلکه در پاره‌ای موارد توجه بیشتری به آن میکنند، چرا که دامپزشکی را دانش پایه به حساب می‌آورند. در نتیجه کسانی که به این رشته ورود میکنند، تا نزدیکی رشته پزشکی آمده‌اند، اما متاسفانه یک جراح پزشک با جراح دامپزشک از نظر سطح درآمد خصوصاً در ایران اصلاً قابل قیاس نیستند. در نتیجه همین مسأله را تشدید می‌کند.
حکیم مهر: اما ظرفیت بازار کار به اندازه میزان جذبی که از دانشجویان دامپزشکی میکنند، نیست.
به نظر من نه تنها در رشته دامپزشکی، بلکه در همه رشته‌ها یک اشتباه صورت گرفته است. خیلی راحت بگویم تنها راهی که می‌توانیم با آن جوانان را سرگرم کنیم و ورود آنها را به بازار کار به تأخیر بیندازیم، تحصیل است. متاسفانه نه نیاز کشور در این مقوله مورد بررسی قرار گرفته و نه مشکلات فرد و اجتماع. ایران به اندازه کشورهای چین و هند دانشگاه دارد. این یکی از مشکلات مشترک همه رشته‌هاست و دامپزشکی هم از آن مستثنی نیست.
حکیم مهر: اما بعضی از رشته‌ها این مشکل را ندارند.
به علت این است که بازار کار را گسترش داده‌اند. وقتی رشته‌های پزشکی را نگاه می‌کنید، گفته‌اند هر ۵۰ یا ۱۰۰ نفر به یک پزشک نیازمند است، پس با افزایش جمعیت هم همچنان به پزشک نیاز داریم. درآمد آنها هم اگرچه تعدیل می‌شود اما همچنان ۳۰ برابر یک فرد عادی است که در رشته‌های دیگر تحصیل کرده است. اما واقعیت این است که در خارج از کشور و کشورهای توسعه یافته که این مسیرها را طی کرده‌اند و در آنها تحصیل و بهداشت با نیاز جامعه منطبق است، این مشکلات وجود ندارد.
حکیم مهر: عملکرد دانشگاه آزاد در رشته‌های دامپزشکی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
من نخواستم نام دانشگاه خاصی را بیاورم. مشکل جذب دانشجو در دانشگاه‌های پیام نور، علمی کاربردی و آزاد وجود دارد. مشکلات دانشگاه آزاد بدتر از همه است. آنها فایده و هزینه و هزینه و سود را هم از معیارهای خود می‌دانند و این مساله باعث شده که نگاه آنها به نیاز جامعه نباشد و فقط به دنبال حل مشکلات خود باشند و نه مشکلات کشور. الان می‌شنوم که بالغ بر ۱۰۰ واحد دانشگاهی دانشجو ندارند و به صرفه نیستند. همه اینها مشکلاتی است که به مرور پیش آمده است.
واقعیت این است که بیش از اینکه به تحصیل کرده نیاز داشته باشیم، به افرادی نیاز داریم که حرفه را بلد باشند. چرا نانوایی نداشته باشیم که تحصیلات آکادمیک مناسب خود داشته باشد؟ نه اینکه دکترای نانوایی بگیرد که این مانند شوخی است، اما دوره‌های کوتاه مدت ببیند و بعد مشغول به کار شود. ما اینها را رها کردیم و معضلات دیگری را برای تحصیل کرده‌ها ایجاد کرده‌ایم.
حکیم مهر: آیا با بحث الحاق آموزش دامپزشکی به وزارت بهداشت موافق هستید؟
من به عنوان یک انسان آکادمیک که سال‌ها در این زمینه کار کرده و سمت‌های اجرایی متفاوتی خصوصاً در سطح دانشگاه داشتم، این طرح را یک طرح خوب و اجرای آن را واجب می‌دانم. علت آن هم این است که بالاخره تشابه دامپزشکی با رشته‌های پزشکی بیشتر است. ما ۹۰ درصد با رشته‌های پزشکی تشابه داریم.
واقعیت این است که دانشگاه‌های وزارت علوم درک خاصی از نیازهای این رشته ندارند. وقتی پایان‌نامه‌هایی که احتیاج به کیت، حیوان زنده و ... دارند را با دانشکده‌ای که ادبیات و جامعه‌شناسی در آن تدریس می‌شود، مقایسه کنید، به معضلات بعدی پی می‌برید.
بنده زمانی مسئولیت دانشکده را داشتم و دیدم که ذی‌حساب دانشگاه سندی را از دانشکده برگردانده بود که در وسایل و مواد آزمایشگاهی «شکر» هم بود. ایشان شکر را می‌چرخاند و می‌خندید و می‌گفت که شکر هم آزمایشگاهی شد. من ناراحت شدم و گفتم عیب قضیه این است که شما شکر را فقط در چای شیرین دیده‌اید؛ اگر می‌خواستید از آن یک محلول اشباع بسازید که تخم انگل‌ها بالا بیایند، متوجه می‌شدید که شکر هم می‌تواند در آزمایشگاه مورد استفاده قرار بگیرد.
واقعیت این است که بسیاری از کارهای دامپزشکی در وزارت علوم با این معضل مواجه می‌شود. مثلا در دانشگاه تهران اگر می‌گویند این اندازه پول پایان نامه دکترا باشد، شاید در رشته جامعه شناسی برای پیدا کردن منابع و کار تایپ و صحافی و ... کافی باشد اما برای رشته دامپزشکی که فقط یک کیت را باید ۲۰ میلیون تومان بخرید، اصلاً جور در نمی‌آید.
لذا ما که در دانشگاه کار می کنیم قطع به یقین می‌گوییم رفتن به وزارت بهداشت مهم است. اصلاً نرفتن این رشته اشتباه بوده است؛ رفتن آن بهترین کاری است که می‌توانیم اشتباهات گذشته را جبران کنیم. اما اگر بخواهیم از بیرون دانشگاه و سازمان دامپزشکی بگوییم، واقعیت امر این است چون بهداشت دام با بهداشت انسان کاملا گره خورده است، در وزارت بهداشت بهتر می‌توان این مسائل را مدیریت کرد. سنخیت سازمان دامپزشکی با یک سازمان بهداشتی بیشتر است تا با وزارت جهاد کشاورزی. ویروس آنفلوانزای پرندگان هم انسان را مبتلا می‌کند. اگر پزشکی و دامپزشکی در ۲ وزارتخانه جدا باشند، همین معضلاتی پیش می‌آید که الان پیش آمده است.
حکیم مهر: اخیراً طرحی در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران در حال اجراست که دانشجویان دامپزشکی می‌توانند ۲ سال آخر تحصیل را تعدادی واحد اختیاری پاس کنند. شما با این طرح موافق هستید؟
یک گروه تخصصی در دانشکده دامپزشکی تهران روی این طرح کار کرده و معاون آموزشی دانشکده هم به جد این طرح را پیگیری کرده‌اند. به نظر من باید صبر کرد تا نتیجه آن بیرون بیاید تا ببینیم کارایی آن چقدر است. الان با محفوظات تئوری به نظر می‌رسد که می‌تواند موثر باشد.
یکی دیگر از معضلات ما این است که یک دامپزشک عمومی می‌تواند آزمایشگاه، داروخانه، طیور و ... داشته باشد و در حوزه اسب و آبزیان کار کند. به نظر می‌رسد وقتی تعداد دانشجو زیاد شد، این افراد باید کانالیزه شوند. من فکر می‌کنم اگر این طرح درست اجرا شود، فارغ‌التحصیلان با علم بیشتری به جامعه می‌آیند و هم اینکه وقت آنها برای کارهای دیگری که بعداً ممکن است اصلا به سراغ آن نروند، تلف نمیشود.
حکیم مهر: ممنون از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.
با انتقال چی این رشته موافقید چرا نمیخوای قبول کنید الان حتی سه تا دانشکده هم زیادیه.. من فارغ التحصیل چهار سال قبل این رشته هستم که با معدل الف از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شدم هنوز نتوانسته ام توی این رشته کار گیر بیارم.. اینقدر دانشکده زدید که همه رو بیچاره کردید.. به خدا استاد دوست دارم بمیرم.. این چه سرنوشتی بود که ما گرفتار شدیم چه اشتباهی کردیم این رشته رو خواندیم.. تاسفم از اینه من میتونستم رشته دیگر ی غیر از این رشته بخوانم اما این رشته رو انتخاب کردم.. چرا وقتی فارغ‌التحصیلان چندین سال قبل این رشته بیکارن این همه دانشجو میگیرید..تنها مرگه به این رنج بزرگ یعنی بیکاری اونم بعد از این همه تلاش و جون کردن بیفایده بایان میده 
| بدتان نیاید ولی خودتان هم کمی باید فعالتر عمل میکردید که چهار سال بیکار نمی ماندید. الان وضعیت طوری هست که برای پیدا کردن کار ثابت و خوب، بایستی تلاش زیادی انجام بشه. انشالله که وضعیت شما و همه مان درست بشود. احسنت!
بارها و بارها و بارها راجب انتقال سازمان و تشکیلات دامپزشکی به وزارت بهداشت نظرات اساتید و نمایندگان مجلس و صاحب نظران مثبت بوده و عدم سنخیت شرح وظایف دامپزشکی با وزارت کشاورزی گوشزد شده به گونه ای که چندی پیش رییس نظام دکتر صفری هم از اجبار به پاسخگو بودن دامپزشکی به غیرکارشناسان در وزارت جهاد انتقاد کرده بود . اگر میخواهیم از بودجه سلامت بهره ای داشته باشیم تا بتوانیم در مبارزه و پیشگیری موفق تر عمل کنیم باید در وزارتی باشیم که دامپزشکی را به مثابه بازوی خود میبیند و نه وزارتی که ذات وظایفش رونق کمی تولیدات است و تولید محور است تا بهداشت محور. ریشه خیلی از مشکلات جامعه دامپزشکی در جایگاه غلط این تشکیلات است و در صورت تغییر جایگاه خیلی از مسایل راحت تر قابل حل است. امید است که اساتید و نخبگان و دلسوزان این کشور بتوانند با اقدام به موقع نسلهای اینده دامپزشکی را سرافرازنمایند چرا فقط حرف میزنن؟چرا دست به کار نمیشن؟چرا هیچکس حمایت نمیکنه؟بابا بقرآن قسم تا وقتی زیر نظز جهاد کشاورزی باشه همین آش و همین کاسس......بخدا مظلوم تر از رشته دامپزشکی و کسایی که این رشته رو خوندن نیس....جالب تر اینه که جزو مشاغل سختم نیس این همه بیماری تب مالت که واکسیناتورا دچارش میشن و خطراتی که براشون داره نادیده گرفته میشه.....واقعا متاسفم حکیم مهر جان لطفا به اقای نادر قاضی پور زنگ بزنین همه و همه من شمارشو پایین میگذارم، تو گوگل هم سرچ کنین شما هم می تونین همین شماره رو پیدا کنین. ایشون میتونن کاذهای بسیار لساسی انجام بدن. تو کمسیون کشاورزی مجلس هستند و هم دسترسی به وزارت بهداشت و هم وزارت کشاورزی دارند و اگه حرف بزنین میفهمین چقدر و چقدر کار انجام بده هست ما اینجا از آقای دکتر محمدرضا صفری رئیس محترم سازمان نظام دامپزشکی خواهش می کنیم حال که از آقای دکتر رفیعی پور کاری در زمینه نجات دامپزشکی از اسارت وزارت جهادکشاورزی و الحاق به وزارت بهداشت بر نمی آید به عنوان صدای دامپزشکان مظلوم با ریاست محترم محلس مذاکرات خود را شروع کنند! صنعت مرغداری بدلیل مشکلات داره ورشکست میشه.. حاشیه جنوبی ایران بدلیل بی آبی داره خالی از سکنه میشه.. بدلیل مشکلات اقتصادی خیلی از مردم حیوانات خانگی بخاطر هزینه نگهداری رها میکنند.. بعد در حالی که روز به روز نیاز به این رشته بخاطر مشکلاتی نظیر خشکسالی و غیره داره کمتر میشه.. تعداد دانشجویان این رشته تقریبا ده برابر شده.. واقعا تاسف باره این رشته که زیر نظر جهاد نابود شد حداقل بگزارید بره زیر نظر وزارت بهداشت شاید یک درصد فرجی شد بعضی ها که مخالفت میکنن من یک سوال دارم دیگه بالاتر سیاهی هم رنگی هست.. کم دام بزشک مسافر کش نداریم.. الان بالاترین رکورد بیکاری براساس آمار دولتی این رشته داره.. من یک سؤال دارم از این بدتر چی میخواد بشه بگزارید حداقل بره این رشته زیر نظر وزارت بهداشت شاید حداقل یه فرجی شد.. این کشتی که در حال غرق شدنه حداقل بگذارید آقایون همه راه ها امتحان شه.. باور کنید دیگه از این بدتر چی میخواد بشه.. دیگه بدتر از احداث دانشگاه آزاد بافت که نمیشه برید لیست رشته های این دانشگاه نگاه کنید.. با رتبه بالای شصت هزار قبول میشن.. حکیم مهر عزیز، اگه واقعا دلتون به حال دامپزشکی می سوزه، لطفا در یک‌اطلاعیه یا خبر مجزا از تمامی دامپزشکها، اساتید دامپزشکی و .... خواهش کنین که روز ۵ اردیبهشت جلوی مجلس تجمع کنن. لطفا گام بعدی رو بردارید وقتی همه موافق الحاق هستن پس چرا باید در جهاد کشاورزی باقی بمونیم. حکیم مهر شما پیشگام باش. یک حرکت .یک قدم نو بردارید. بگذارید سال جدید برای دامپزشکی سال رهایی از بی توجهی ها، نادیده گرفته شدن ها، رهایی از بیکاری و بی انگیزگی باشه. راه نجات پیوستن به وزارت بهداشت است. مانع اصلی در مسیر الحاق دو چیز است: رفتن یا نرفتن زیر نظر جهاد تصمیمی است که نه در خوانواده ی دامپزشکی و نه توسط دامپزشکان گرفته نمیشود, بلکه باید بین مدیران تراز اول جهاد و بهداشت و مجلس انجام گیرد, که در عمل هیچ کدام همچین چیزی را در اجرا نمیخواهند. آقای که میای مینویسید خودتون باید برای بیدا کردن کار تلاش میکردی اولا زدن کلنیک یا هر چیزی سرمایه اولیه میخواد.. دوما خیلی وقته که مجوز به سختی داده میشه یا اصلا داده نمیشه. سوما جهت بیدا کردن یک مسئول فنی ساده ده بار رفتم به نطام مراجعه کردم اسم و داخل یه دفتر و یک لیست بلند بالا نوشتم که هیچ خبری نشد.. خیلی از آگهی استخدام فروش و ویزیتور هم فقط خانم میخواهند..تازه خیلی از دوستان هم که کار گیر آوردن با حقوق کاگریه که مسافر کشی درامدش بیشتر.. قصاوت کار ساده ایست قبول کنید بازار کار این رشته اشباع ست بعدا اینقدر غیرت دارم که دارم مجداد برای کنکور میخوانم اگر کامنتی نوشته میشه صرفا جهت راهنمایی که یک جوان بدبخت نیاید عمرش و توی این رشته که کار نداره تلف کنه مخصوصا بچه های دانشگاه سراسری روزانه دانشگاه تهران چون آنها رتبه شون به رشته های دیگر میخوره.. من حماقت کردم با رتبه خوب این رشته رو انتخاب کردم آینده مو نابود کردم یه شعر دامی جهت تالیف القلوب:
بروید زیر نظر وزارت بهداشت تا داروخانه هارو ازتون بگیرند بدن به داروسازاشون. مسول فنی ها روهم بدن به لیسانس های تغذیه. از وزارت بهداشت ابی واستون گرم نخواهد شد با تشکر از نظرات کارشناسانه استاد ارجمند جناب اقای دگتر مروتی. فکر کنم در چندین کشور در جهان این اقدام صورت گرفته و تونستند موفق هم عمل کنند. دکتر داروساز بایستی خیلی مشکل عقلی داشته باشد که بخواهد داروخانه دامپزشکی را با این وضعیت خراب؟!! فروش داروهای دامپزشکی، تاسیس کند.
