۲۷ اردیبهشت ماه روزی که در سطح جهانی به عنوان روز ارتباطات و جامعه اطلاعاتی نامگذاری شده است، در ایران هم به عنوان روز روابط عمومی و ارتباطات تعیین گردید؛ این روز فرصتی است تا نقش و جایگاه روابط عمومی را مرور کنیم.
به گزارش حکیم مهر به نقل از شاخص، «محمد فرحی» مسئول روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان قزوین یکی از مسوولین روابط عمومی‌های نمونه در استان است که قریب به ۱۰ سال در این حرفه مشغول فعالیت بوده و برای ۸ سال پیاپی موفق به کسب رتبه برتر کشوری در بین ادارات دامپزشکی سراسر کشور شده است.
وی به مدت ۲ سال طی ارزیابی که میان روابط عمومی‌های استان قزوین صورت گرفت به عنوان روابط عمومی برتر در میان دستگاه های اجرایی معرفی شد.
فرحی همچنین به عنوان مسئول روابط عمومی هیئت‌های شنا و نجات غریق استان قزوین و مدرس درجه یک فدراسیون نجات غریق و مربی درجه یک شنا مشغول به کار است که قهرمانی مسابقات شنای وزارت جهاد، قهرمانی مسابقات شنای کارمندان دولت در کشور و عنوان دومی مسابقات نجات غریق کشوری را در کارنامه خود دارد.
وی با مدرک فوق لیسانس دامپزشکی از دانشگاه فارغ‌التحصل و از سال ۱۳۷۹ در اداره کل دامپزشکی استان قزوین مشغول به کار شده و فعالیت در حوزه روابط عمومی را از سال ۱۳۸۸ در این سازمان آغاز کرده است.
خبرنگار شاخص، این روز را فرصتی برای یک گفت‌وگو با روابط عمومی نمونه استان قزوین قرار داده است که در مطلب زیر ارائه می‌شود؛
چه شد که وارد حوزه روابط عمومی شدید؟
آغاز فعالیتم در دامپزشکی در واحد بهداشت بیماری‌های طیور و آموزش بود که با توجه به ارتباط واحد آموزش با روابط عمومی و انجام کارهای این حوزه، در سال ۸۸ از سوی آقای امیدواریان مدیرکل وقت به عنوان روابط عمومی سازمان انتخاب شدم اما باید بگویم که پیش از این مسئولیت، از سال ۱۳۷۴ روابط عمومی نجات غریق استان را برعهده داشتم.
آیا به شغل روابط عمومی علاقه‌مند بودید؟
اگر به شغل خود علاقه‌مند نباشی قطعا موفق نخواهی شد؛ واقعا به کارم علاقه دارم.
از طرفی خصوصیت برون‌گرا بودن و اینکه دوست دارم با افراد ارتباط داشته باشم شاید در گرایش به این حرفه موثر بوده است.
چه ویژگی‌هایی برای یک روابط عمومی لازم است؟
روابط عمومی بحث خیلی مهمی در هر مجموعه‌ای است که البته متاسفانه برخی از مدیران نگاه مناسبی به روابط عمومی‌ها ندارند و این یک واقعیت است.
پاسخگویی یکی از مهمترین ویژگی‌های روابط عمومی است و برای پیشرفت در یک مجموعه ابتدا باید به افکار عمومی اهمیت داد.
درواقع اگر یک روابط عمومی و دستگاه اجرایی به پاسخگو بودن در قبال مردم و رسانه‌ها معتقد باشد بدون شک موفق خواهد بود در غیر این صورت آسیب جدی می‌بیند.
روابط عمومی یک شاخه تبلیغاتی دارد اما اگر قرار باشد روابط عمومی یک دستگاه اجرایی به تبلیغاتچی آن سازمان تبدیل شود، اثرات منفی آن متوجه دستگاه و مردم خواهد شد.
اولین روز کاری خود را به خاطر دارید؟
اولین روز کاری من در مهرماه سال ۸۸ مصادف با سفر وزیر وقت کشاورزی و رئیس وقت سازمان دامپزشکی کشور به استان قزوین شد.
با توجه به اینکه سفر مقامات کشوری به استان یک رویداد مهم برای مسئول روابط عمومی در هر دستگاهی محسوب می‌شود، اولین هفته کاری‌ام مصادف با این اتفاق شد که در همان ابتدا با فشار کاری زیاد مواجه بودم.
آیا تجربه‌ای در کار خبری داشتید؟
خیر. خبرنویسی را براساس تجربه و دوره‌های آکادمیک آموختم که از همان سال اول ورود به حوزه روابط عمومی تمام دروه‌های آموزش خبرنویسی و روابط عمومی و ارتباطات را در استانداری قزوین و سازمان دامپزشکی کشور گذراندم که این امر در طول خدمتم مستمر بوده است.
ورزش چه تاثیری در کار شما دارد؟
تاثیر مثبت ورزش را در زندگی شخصی و کاری خود موثر می‌دانم چراکه علاوه بر سلامت روح و جسم نیز بازدهی در کارها را هم افزایش می‌دهد؛ معمولا بخشی از ساعات روز را به ورزش اختصاص می‌دهم.
تا یک مقطعی به ورزش کارکنان ادارات اهمیت داده می‌شد که در سال‌های اخیر کم رنگ‌تر شده است و اگر گاهی شاهد رخوت اداری هستیم به جهت عدم نشاط و شادابی کارمندان بر اثر ورزش نکردن است.
چه سالی ازدواج کردید؟
سال ۱۳۸۳ با همسرم ازدواج کردم و صاحب دو دختر هستیم؛ ما نسبت دور فامیلی با هم داریم و همسرم هم مربی شنا و مدرس نجات غریق هستند.
ازدواج ما به صورت سنتی بود و تا روز خواستگاری آشنایی قبلی از هم نداشتیم اما خیلی برایمان جالب بود که من و همسرم هر دو در یک مجموعه ورزشی مشغول به کار بودیم و تا آن روز از این موضوع اطلاع نداشتیم.
آیا همسرتان مخالفتی با شغل روابط عمومی نداشتند؟
روابط عمومی یکی از مشاغلی است که باید وقت زیادی را برای آن صرف کنی و این موضوع به هر حال تاثیرات خود را بر زندگی شخصی هم می‌گذارد.
بنا به مشغله‌های زیادی که در کار و ورزش دارم گاهی نمی‌توانم وقت زیادی را با خانواده‌ام بگذرانم اما همسر و فرزندانم با این سختی‌ها کنار می‌آیند و من را همراهی می‌کنند.
من اهل مسافرت هستم البته آن هم فقط خانوادگی اما با توجه به مشغله‌های زیادی که در سال‌های اخیر دارم، احساس می کنم وقت کمتری برای خانواده‌ام می‌گذارم.
آیا اهل کار در منزل هستید؟ آشپزیتان چطور است؟
معتقدم که باید در کارهای منزل کمک کرد اما فرصت زیادی برای این کار ندارم.
آشپزی بلد نیستم و اصلا تا بحال آشپزی نکرده‌ام.
تا چه اندازه به بحث بهداشت فرآورده‌های دامی در زندگی شخصی اهمیت می‌دهید؟
این بحث فوق‌العاده برای من اهمیت دارد و به رعایت بهداشت در مصرف فرآورده‌های دامی توجه می‌کنم چون به نظر من سلامتی انسان همه مسائل زندگی را تحت شعاع قرار می‌دهد.
اطرافیان و آشنایان هم در موضوعات بهداشت فرآورده‌های خام دامی و سوالاتی را از من می‌پرسند که آن‌ها را راهنمایی می‌کنم.
دامپزشکی در زمینه بهداشت فرآورده‌های خام دامی به صورت پیشگیرانه عمل می‌کند و اگر به این حوزه توجه شود دیگر کار به درمان و هزینه‌های سنگین نخواهد رسید.
آیا فکر می کردید که روزی مسوول روابط عمومی شوید؟
به این موضوع فکر نکرده بودم اما با توجه به علاقه و ویژگی‌های شخصیتی که دارم، ورود به این حوزه اتفاق عجیبی برایم نبود.
روابط عمومی‌ها چه نقشی در توسعه یک دستگاه دارند؟
نقش بسیار موثری دارند؛ وظیفه اصلی یک روابط عمومی کار کردن برای مردم است و این یک شعار نیست چون ما اینجا هستیم تا برای جامعه کار کنیم.
مردم باید خروجی کار را به طور ملموس ببینند چون آن‌ها هستند که قضاوت می‌کنند که آیا یک کارمند صادقانه خدمات ارائه می‌کند و یا اینکه فقط به دنبال منافع شخصی خود است.
اگر هر روز بخواهیم آمارها و پیشرفت‌های صعودی ارائه کنیم و اما در عمل نتیجه ملموسی برای مردم نداشته باشد به نظر من فایده‌ای نداشته و این می‌شود همان تبلیغاتچی یک دستگاه.
فردی که می خواهد وارد شغل روابط عمومی شود باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
ابتدا باید خصوصیات فردی و شخصیتی او با این شغل همخوانی داشته باشد اما عامل مهمی که از نظر من وجود دارد تخصص و تحصیلات عالی مربوط به آن دستگاه است و اگر امروز موفقیتی در شغلم دارم، علت اصلی را در تحصیلات عالی در حوزه دامپزشکی و تخصص در آن می‌دانم چراکه یک روابط عمومی علاوه بر بحث اطلاع رسانی باید بتواند در مورد دستگاه خود آگاهی لازم را به جامعه بدهد.
مهمترین ویژگی یک روابط عمومی خوب از نظر شما چه چیزی است؟
ارتباط موثر با رسانه‌ها از مهمترین مواردی است که یک روابط عمومی خوب باید داشته باشد؛ رسانه‌ها را باید شناخت و آن‌ها را درک کرد.
یک روابط عمومی خوب در یک کلام باید اعتقاد قلبی به کاری که انجام می‌دهد داشته باشد.
پیشنهاد شما برای داشتن یک روابط عموی پویا و کاربردی چیست؟
از نظر من این مدیران دستگاه‌ها و شرکت‌ها هستند که باید اهمیت روابط عمومی را درک کرده و برای جایگاه آن ارزش قائل شوند.
در این صورت است که روابط عمومی جایگاه خود را پیدا کرده و عملکرد مطلوب‌تری خواهد داشت.
به نظر شما شفاف سازی در اطلاع رسانی ها تا چه اندازه اهمیت دارد؟
روابط عمومی در واقع وکیل مدافع دستگاه اجرایی در جامعه و مدعی العموم مردم در دستگاه است.
این دو وظیفه را اگر روابط عمومی بتواند به درستی انجام دهد بدون شک موفق خواهد بود و در همین راستا اطلاع رسانی شفاف یکی از رسالت‌های روابط عمومی به شمار می‌رود.
اطلاعات شفاف حق مردم است؛ آمارهای ساختگی و دروغ نه برای جامعه قابل قبول است و نه کمکی به دستگاه مربوطه می‌کند بلکه ضربه بیشتری را به هر دو حوزه وارد می‌سازد.
باید پاسخگوی مطالبات مردم باشیم و اگر یک سازمان یا دستگاهی در مسیر درست حرکت کند، پاسخگویی دشوار نخواهد بود اما در غیر این صورت مجبور است که اطلاعات دروغ ارائه دهد.
اگر بخواهید تعریف کوتاهی از شغل روابط عمومی داشته باشید چه می گویید؟
درواقع همان تعریف وکیل مدافع دستگاه اجرایی در جامعه و مدعی العموم مردم در دستگاه است یعنی روابط عمومی موظف است تا نارضایتی‌های مردم را به گوش مسئولین برساند و از طرفی در صورت بروز بی‌انصافی درمورد دستگاه، به شفاف سازی و اطلاع رسانی از عملکرد بپردازد.
سال گذشته چه میزان خبر تولیدی در سازمان داشتید؟ در روز چه تعداد خبر کار می‌کنید؟
سال گذشته ۶۸۶ خبر تولیدی در اداره کل دامپزشکی داشتیم که سالانه رشد ۲۰ درصدی در تولید اخبار داریم و به طور متوسط در روز ۳ خبر تولیدی در سایت سازمان منتشر می‌شود.
یکی از سیاست‌های خبری سازمان دامپزشکی قزوین در خصوص محتوای اخبار، علاوه بر اطلاع رسانی از عملکرد نیز ارائه پیام‌های آموزشی است چراکه مهمترین هدف ما ارتقاء سطح بهداشت در جامعه است.
اطلاع رسانی و دنیای خبر امروزه چه تغییری نسبت به گذشته کرده است؟
امروز هر شهروند یک خبرنگار است و در عصر انفجار اطلاعات و ارتباطات قرار داریم که به همین جهت باید اطلاع رسانی دقیق و شفافی داشته باشیم.
با توجه به گسترش دامنه شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی دیگر زمان پنهان کردن اطلاعات نیست و عدم ارائه اطلاعات دقیق فقط به شایعات در جامعه دامن می‌زند.
وظیفه روابط عمومی‌ها در قبال مردم چیست؟
پیگیری مطالبات مردم اصلی‌ترین وظیفه روابط عمومی است؛ اگر روابط عمومی فقط به دنبال منافع خود باشد و فقط مجیزگوی مدیر و دستگاه خود باشد به مردم خیانت کرده است.
گاهی در جلساتی شرکت می‌کنیم که روابط عمومی‌ها نظرهای واقعی خود را فقط به جهت خوشایند مدیران بیان می‌کنند و یا هیچ مخالفتی با نظر مدیران ندارند و این برای من قابل قبول نیست چون مطرح نکردن مشکلات و عقاید در نهایت به همان سازمان ضربه می‌زند.
بیان واقعیت‌ها و مسائل است که به رفع آن‌ها و پیشرفت دستگاه‌ها کمک می‌کند.
به نظر شما انتقادپذیری تا چه اندازه در ادارات وجود دارد؟
عدم انتقادپذیری نه تنها به دستگاه و یا استان بلکه به کشور ضربه می‌زند؛ اگر نقد سالم وجود نداشته باشد هزینه‌های سنگینی را به دنبال دارد.
من از این زجر می‌کشم که افراد در جلسات و یا در زمینه مسائل مهمی که برای آن جلسه تشکیل می‌شود، حرف خود را به طور شفاف نمی‌زنند.
این عدم انتقادپذیری مربوط به خصوصیات فردی و تا حدی هم قوانین اداری بستگی دارد.
ما نباید مدیران را به عنوان ولی‌نعمت بپنداریم بلکه باید تابع دستوراتشان باشیم اما دلیلی ندارد که عقایدمان را بیان نکنیم.
مهمترین الویتهایی که در شغلتان در نظر می‌گیرید چیست؟
دغدغه من این است که اهمیت دامپزشکی را در جامعه نهادینه کنم و مردم به اهمیت خدمات دامپزشکی توجه کنند.
مهمترین چالشی که بین روابط عمومی‌ها و رسانه‌ها وجود دارد چیست؟
بحثهای اقتصادی گاهی ممکن است موجب شود تا ارتباطات ناسالمی میان رسانه و روابط عمومی ایجاد شود.
خوشبختانه تا کنون مشکلی با رسانه‌ها نداشته‌ام؛ روابط عمومی‌ها نباید وارد خط و خطوط سیاسی شوند چون باید به مردم خدمت کنند.
از رسانه‌ها هم انتظار می‌رود موارد بهداشتی و سلامت را وارد خط و خطوط سیاسی نکنند.
از مشکلاتی که روابط عمومی‌ها با آن مواجه هستند بفرمایید.
متاسفانه اهمیتی به شغل روابط عمومی داده نمی‌شود؛ طبق چارت سازمانی روابط عمومی مستقیما زیر نظر رئیس دستگاه کار می‌کند که اهمیت آن را می رساند اما در اجرا اینگونه نیست.
روابط عمومی باید در تصمیم گیری‌های دستگاه عضو اصلی باشد چراکه اشراف کامل بر مسائل سازمان و مشکلات موجود دارد که مدیران باید به این مسئله اهمیت دهند.
از خاطرات خوب و بدی که در سال‌های فعالیت خود داشتید برایمان بگویید.
یکی از خاطران بد من مربوط به سقوط هواپیما در سال ۱۳۸۸ است که دراطراف قزوین اتفاق افتاد و در آن حادثه ۲۹۰ نفر مسافر جان خود را از دست داده بودند.
برحسب دستورالعملی که بود در محل حادثه حاضر شدیم و صحنه‌های دلخراش از اجساد مسافران مدت‌ها همراه من بود.
علی رغم مشغله‌های زیاد اما عاشق کارم هستم و خاطرات خوب زیادی هم در طول فعالیتم دارم که یکی از آن‌ها مربوط به اولین تقدیری است که از سوی سازمان دامپزشکی کشور از من شد و به عنوان روابط عمومی برتر معرفی شدم.
سخن پایانی؛
مدیران باید توجه داشته باشند که تقویت جایگاه روابط عمومی‌ها موجب دلگرمی آن‌ها می‌شود و پیشرفت آن سازمان را به دنبال دارد.
امیدوارم بتوانیم به شعار پاسخگویی و شفافیت در ارائه اطلاعات جامه عمل بپوشانیم و در نهایت از تمام رسانه‌های استان که برای انعکاس اخبار تلاش می‌کنند و برای جامعه دغدغه دارند قدردانی می‌کنم.
خسته نباشی دلاور،خدا قوت پهلوان 
