دامپزشک و پژوهشگر پرندگان شکاری: جمعیت بالابان و شاهین در کشور رو به کاهش است

دامپزشک و پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران گفت: اطلاعات به دست آمده از پرنده شناسان، تجربیات 2 دهه گذشته و مشاهدات عینی نشان می دهد که جمعیت گونه های شکاری نظیر بالابان و شاهین بومی در کشور رو به کاهش است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، «دکتر رضا کیامرزی» در حاشیه دوره آموزشی پرنده نگری و پایش پرندگان شکاری در همدان، اظهار داشت: یکسری عوامل ابتدا بر روی جمعیت تمامی پرندگان سپس گونه های خاص تاثیر منفی گذاشته است.

وی یکی از این عوامل را تخریب گسترده زیستگاه ها عنوان کرد که این مولفه نه تنها در ایران بلکه در جهان عامل کاهش جمعیت پرندگان شکاری بوده است.

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران افزود: از دیگر عوامل کاهش جمعیت پرندگان می توان برق گرفتگی یا اپیدمی مرگ خاموش را عنوان کرد.

کیامرزی همچنین شکار و زنده گیری گونه های شکاری از جمله شاهین بحری، بالابان و شاهین را در مکاهش جمعیت این گونه های موثر دانست.

وی بیان کرد: این گونه های شکاری بیشتر برای استفاده در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس زنده گیری و قاچاق می شوند.

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران گفت: برخی از پرندگان شکاری شامل بالابان و به تازگی عقاب استپی هم اکنون در معرض انقراض قرار گرفتند.

کیامرزی ادامه داد: اطلاعات جمع شده در کشورهای مختلف جهان و برآورد درصد کاهش پرندگان شکاری در یک دوره چند ساله، این پرندگان را در لیست قرمز 'آی یو سی ان' قرار داه است.

پژوهشگر پرندگان شکاری تاکید کرد: تغییرات اقلیمی نظیر خشکسالی های اخیر نیز در کاهش شمار پرندگان تاثیر داشته و موجب کاهش نرخ زادآوری و مهاجرت پرندگان شکاری از یک منطقه به مناطق دیگر شده است.

او اظهار داشت: تمامی پرندگان شکاری کشور حمایت شده و تحت حفاظت هستند بنابراین شکار، صید، زنده گیری و نگهداری از پرندگان شکاری بدون دریافت مجوز از محیط زیست ممنوع و دارای جرائم سنگین است.

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران درباره آمار جمعیت پرندگان شکاری گفت: روش های نوینی برای بررسی جمعیت پرندگان نظیر حلقه گذاری در لانه و بررسی ماهواره ای مسیرهای مهاجرتی استفاده می شود که امید می رود این روش ها آینده نزدیک در ایران نیز شروع و تداوم یابد.

شناسایی 548 گونه پرنده شکاری در ایران

کیامرزی اضافه کرد: در حال حاضر در جهان 10 هزار و 518 گونه پرنده شناخته شده وجود دارد که سهم ایران 548 گونه است و از این تعداد 240 گونه مهاجر هستند.

وی با بیان اینکه 12 گونه جغد در ایران زندگی می کنند افزود: 490 گونه از پرندگان شناسایی شده این کشور در روز فعالیت دارند.

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران بیان کرد: پرندگان شکاری شناسایی شده در کشور به 2 گروه بومی و مهاجر تقسیم بندی می شوند و پرندگان مهاجر دارای سه بخش مهاجران عبوری، زمستان گذران و زادآور هستند.

کیامرزی گفت: پرندگان بومی و زادآور ایران در فصل زمستان و زادآوری ممکن است مهاجرت ارتفاعی داشته باشند و از کوهستان به دشت ها، برخی کوهپایه ها یا مزارع اطراف روستاها و شهرها مهاجرت کنند.

وی ادامه داد: برخی گونه های پرندگان شکاری دارای 2 نوع مهاجر و زادآور هستند که از نظر اکولوژی و ذخیره ژنتیک برای کشورمان بسیار با اهمیت هستند در این بین پرندگانی در فصل مهاجرت برای ماندن یا عبور از کشورمان از سایر کشورها وارد مرزهای ایران می شوند.

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران تاکید کرد: بنابراین برآورد جمعیت در فصل های مختلف در مناطق مختلف کشور و به حساب آوردن آمار جمعیت حتی به صورت نفری کاری دشوار است.

کیامرزی یادآوری کرد: در مقابل کاهش جمعیت برخی از گونه ها اما شاهد ثابت ماندن جمعیت گونه های مانند دلیجه، سارگپه پا بلند، عقاب طلایی و قرقی هستیم.

نیازمند گونه های پرورشی و دارای مجوز هستیم

وی گفت: به علت نبود گونه های پرورشی و دارای مجوز در ایران، شماری از علاقه مندان به پرندگان شکاری همه ساله به دنبال برداشتن پرندگان این گونه ها از لانه می روند.

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران ادامه داد: این طیف از علاقمندان به پرندگان شکاری همچنین دنبال خرید پرندگان از صیادان و دلالان پرندگان شکاری هستند.

وی بیان کرد: برای پیشگیری از شکار بی رویه پرندگان بهتر است راه های مجاز برای پرورش و تکثیر پرندگان شکاری در کشور مورد مطالعه، بررسی و بازبینی قرار گیرد.

کیامرزی اظهار داشت: شکار برخی از پرندگان با استفاده از اسلحه، مسموم کردن و تخریب زیستگاه صورت می گیرد.

وی افزود: همچنین دوستداران و علاقه مندان به کبوترهای خانگی برای به دست آوردن این گونه آشیانه آن را تخریب می کنند.

جریمه شکارچیان متخلف نیازمند بازنگری است

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران گفت: نرخ جریمه های پیش بینی شده برای متخلفان صید و شکار باید با توجه به خصوصیاتی نظیر پرنده بومی یا مهاجر، زاداور یا بالغ، جنسیت و فصل صید در نظر گرفته شود.

کیامرزی ادامه داد: نحوه اجرای مجازات های پیش بینی شده برای شکارچیان باید مورد بازنگری قرار گیرد با این وجود افزایش نرخ جریمه در صورت نداشتن ضمانت اجرایی، بازدارندگی ندارد.

وی تاکید کرد: باید دوره هایی برای آگاه کردن قضات با اهمیت پرندگان شکاری و غیرقابل برگشت بودن بسیاری از این پرندگان به طبیعت در صورت زنده گیری و برداشتن آنها از آشیانه برگزار شود.

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران پیشنهاد داد: کارگاه های آموزشی تخصصی برای تمامی اقشار جامعه به ویژه محیط بانان برگزار کرده در عین حال کودکان را از سنین پایه با همیت محیط زیست و گونه های جانوری آشنا کرد.

زباله ها عامل مرگ پرندگان

کیامرزی گفت: پسماندهای شهری، بیمارستانی و پسماندهای مرغداری ها و کشتارگاه ها در صورت دفن و معدوم سازی غیر اصولی می توانند باعث مسمومیت های میکروبی و در ادامه مرگ و کاهش جمعیت پرندگان شکاری لاشه خوار شوند.

وی افزود: همچنین دفن نادرست پسماندها می تواند زمینه ای برای انتقال بیماری های ویروسی و باکتری ها نظیر آنفلوانزای فوق حاد پرندگان شود.

کیامرزی اضافه کرد: برای پیشگیری از بروز چنین معضلاتی باید در نشست های مشترک بین کارشناسان شهرداری و محیط زست راهکارهای اصولی دفن پسماند بررسی شود.

پژوهشگر پرندگان شکاری در ایران بیان کرد: سموم دفع آفات نباتی در صورتی که به صورت استاندارد و در اندازه های تعیین شده مصرف نشود نیز با ذخیره شدن در بدن پرندگان حشره خوار و دانه خوار و انتقال به بدن پرندگان شکاری باعث ایجاد مسمومیت و و مرگ این پرندگان می شوند.

کیامرزی مثال زد: استفاده از سم 'ددت' در آمریکا موجب به انقراض کشیده شدن گونه شاهین بحری در دهه 60 میلادی شد.

وی اظهار داشت: شاهین بحری سریعترین جانور روی کره زمین با سرعت 389 کیلومتر در ساعت در حالت شیرجه و شکار است.

دوره آموزشی پرنده نگری و پایش پرندگان شکاری به مدت 2 روز در همدان در حال برگزاری است.