حکیم مهر: خبر بدحالی «ارس» پلنگ شش ساله باغ وحش مشهد هنوز هم یکی از موضوعات پرمخاطب در رسانه های مجازی است و فیلمها و تصاویرش با زیرنویس های غیرکارشناسانه و اغراق آمیز دست به دست می چرخد.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، ۱۵ مرداد ماه جاری در پی تشکیل تیم تخصصی حیات وحش در خراسان رضوی برای نخستین بار با حضور مشترک اساتید دانشکده دامپزشکی دانشگاه فردوسی مشهد و اداره کل محیط زیست خراسان رضوی وضعیت ارس مورد بررسی قرار گرفت و با بیهوشی و گرفتن نمونه‌ها گام نخست تشخیص بیماری این گونه ارزشمند برداشته شد.
ابهام در پرونده پزشکی این پلنگ جوان در باغ وحش مشهد، شرایط، محیط نگهداری و فضای زندگی گونه‌های جانوری در این مجموعه، مشکلات و ضعف‌های تغذیه و بهداشت محیط زیست جانواران در کنار غیراستاندارد بودن فضا و ضعف جدی مدیریت و کنترل سلامت گونه‌های مختلف، تنها بخشی از مشکلات مورد تاکید اساتید صاحبنظر و متخصصان حیات وحش است.
آزمایش‌های اولیه با موفقیت انجام شد
سرپرست گروه تخصصی حیات وحش خراسان رضوی گفت: مطالب منتشره در فضای مجازی پیرامون وضعیت ارس به هیچوجه علمی نیست.
«دکتر جواد خوش نگاه» افزود: پاسخ اولیه آزمایشات نشانگر وضعیت تقریباً مناسب بود اما روند اخذ نمونه آزمایش موجب تشخیص عفونت‌های جلدی در ارس شد. جراحات جلدی اطراف لب و دهان وجود داشت که یا ناشی از آسیب‌های فنس قفس است و یا علت آن بیماری‌های عفونی جدی میباشد. آزمایش مولکولی روشن کننده علت ایجاد این عفونت‌ها، طی دو هفته آینده به دست ما خواهد رسید.
وی به عفونت شدید پنجه های پلنگ باغ وحش مشهد نیز اشاره و بیان کرد: راه درمان این عفونت‌ها شستشوی دائمی است اما در مورد حیات وحش این درمان شدنی نیست، بنابراین در زمان محدود بیهوشی برای اخذ نمونه جهت آزمایش‌ها، شستشوی محل عفونت انجام و موضع پماد مالی شد.
خوابگاه آلوده پلنگ
این دامپزشک متخصص حیات وحش همچنین گفت: حیوانات باغ وحش دو بخش زندگی دارند؛ یک بخش فضای بیرونی است که مورد بازدید عموم قرار می‌گیرد و در معرض دید است. بخش دوم خوابگاهی است که حیوان در زمان ناراحتی، خستگی و خواب به آنجا می‌رود.
وی افزود: تاکنون هیچکس خوابگاه گونه ارزشمند پلنگ را در باغ وحش مشهد زدید نکرده بود. در بازدید انجام شده با صحنه بسیار بد و ناراحت کننده ای از فضای خواب برای یک حیوان ارزشمند در باغ وحش مشهد مواجه شدیم. روشن شد که علت عفونت پنجه‌های حیوان همین آلودگی محل خواب بوده است، بنابراین با تمیز شدن محل و نصب کفپوش جدید تلاش شد تا محیط بهداشتی برای طی دوره درمانی ارس ایجاد شود.
دکتر خوش نگاه ادامه داد: به همین دلیل با هدف کنترل حال ارس مجموعه باغ وحش مشهد مکلف به فیلمبرداری با دوربین‌های مدار بسته و فیلمبرداری مستقیم مداوم از وضعیت این پلنگ و ارائه گزارش روزانه شد.
MRI، تنها راه باقی مانده
وی گفت: برای انجام دو تشخیص از بیماری و حال ارس منتظر آزمایش هستیم. در وهله نخست تشخیص بیماری‌های عفونی شایع در بین گربه سانان است که با دریافت جواب آزمایشات مولکولی طی دو هفته آینده انجام می‌شود.
سرپرست گروه تخصصی حیات وحش خراسان رضوی افزود: انجام ام.آر.آی برای تشخیص بیماری مغزی و غیره از ارس ضروری است، اما باید حداقل یک ماه زمان از بیهوشی اول این پلنگ بگذرد زیرا بیهوشی‌های متعدد عوارض دارد.
وی ادامه داد: جا به جایی ارس برای آزمایش ام.آر.آی در تهران قطعا منجر به مرگ این حیوان می‌شود؛ قطعا این ام.آر.آی باید در مشهد و یکی از بیمارستان‌ها انجام شود.
این دامپزشک گفت: باید منتظر بمانیم تا اثر داروهای گروه اول را در بهبود حال ارس مشاهده کنیم زیرا در شرایط موجود فشار مضاعف بر این حیوان صحیح نیست. سختی انجام آزمایش ام.آر.آی و ضرورت بیهوشی دوباره ممکن است آثار خوبی نداشته باشد.
وی به دو حمله تشنجی این پلنگ شش ساله طی چند روز اخیر اشاره و بیان کرد: علت این حملات با توجه به ابهام در پرونده پزشکی روشن نیست اما هم اکنون با داروهای کاهنده تشنج سعی در کنترل وضعیت ارس داریم. دعا می‌کنیم ارس در این حملات تلف نشود و اگر دوام بیاورد با انجام ام.آر.آی دقیقاً مشخص می‌شود مشکل وی تومور مغزی، خونریزی مغزی یا مورد دیگری است.
خوش نگاه افزود: در درمان حیوانات باغ و حیات وحش با توجه به اینکه بیمار امکان بیان درد را ندارد نمی توان هیجانی عمل کرد ضمن اینکه هرگونه اظهار نظر در مورد احتمال زنده ماندن یا مرگ ارس هیچگونه پشتوانه علمی ندارد. هم اکنون همه تلاشها متمرکز بر کنترل وضعیت سلامتی این پلنگ و جلوگیری از وخامت حالش است.
بیمارستان‌ها همکاری کنند
نماینده تام الاختیار مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در امور تخصصی حیات وحش نیز گفت: هم اکنون به شدت در پی رایزنی برای انجام آزمایش ام.آر.آی پلنگ باغ وحش مشهد در همین شهر هستیم.
«دکتر فرید هومن» افزود: مذاکره با چند بیمارستان برای این اقدام در حال انجام است و امیدواریم با همکاری بیمارستان‌های مشهد بتوان این آزمایش حیاتی را برای ارس انجام داد. با توجه به وضعیت کنونی این پلنگ امکان جا به جایی آن به هیچ وجه وجود ندارد و برای تشخیص مشکل مغزی احتمالی نیز صرفا آزمایش ام.آر.آی جوابگو میباشد.
وی ادامه داد: تشکل‌های محیط زیستی خراسان رضوی به شدت در حال پیگیری موضوع و رایزنی با مسئولان و دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستند. تاکنون تجربه چنین اقدامی در مشهد وجود نداشته است. خوشبختانه ارس دچار عفونت عمومی نیست و با انجام ام.آر.آی می‌توان تشخیص قطعی در مورد چرایی حملات تشنجی داد.
نجات ارس هدف اصلی
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز گفت: نجات جان این پلنگ هدف اصلی است. کنترل و پایش کامل وضعیت ارس هم اکنون در حال انجام است و باغ وحش مشهد موظف به ارائه گزارش روزانه از حالش شده است.
تورج همتی افزود: فعالیت‌های باغ وحش بطور کامل تحت نظارت و کنترل است و از هیچ کوتاهی و نابسامانی در این مجموعه نخواهیم گذشت. دیگر گونه‌های موجود در باغ وحش مشهد نیز تحت نظر پزشکی قرار دارند. تلف شدن هشت ببر و دو قلاده پلنگ در باغ وحش مشهد طی سال‌های گذشته نیز به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تخصص حیات وحش رشته ای مهم از علم بزرگ و وسیع دامپزشکی میباشد که مثل سایر بخشهای این علم در مملکت ما مورد بی مهری واقع شده است. ما متخصص حیات وحش نداریم و حیوانات وحش به امید خدا زندگی را ادامه میدهند و وقتی بیمار میشوند بر حسب اما و اگر درمان می شوند. لطفا برای این پلنگ هم دعا کنید. 
