از دهه ۶۰ میلادی وزارت کشاورزی کانادا چارچوبی را به منظور مدیریت عرضه و تقاضا تحت عنوان مدیریت زنجیره تامین راه اندازی کرده تا بتواند از دامداران داخلی در برابر تجارت بینالمللی و خطر تولید بیش از حد محافظت کند. کانادا همواره از این سیستم حمایت میکند اما رهبران کشورهای دیگر ازجمله دونالد ترامپ رییسجمهور آمریکا در مذاکرات تجاری آن را هدف قرار دادهاند.
به گزارش حکیم مهر به نقل از ایانا، صنعت دامداری در آمریکا مدتهاست که با مشکلات بسیاری روبهروست. برای چهارمین سال متوالی٬ قیمت شیر از هزینه تولید آن کمتر شده که سالانه منجر به تعطیل شدن هزاران دامداری میشود. پیشرفت علم ژنتیک و تکنولوژی بدان معنی است که میتوان با دام کمتر شیر بیشتری تولید کرد. تولید مازاد شیر در بازار آمریکا باعث شده تا دامداران هزاران لیتر شیر بدون سود را دور بریزند .استرالیا و بعضی از کشورهای اتحادیه اروپا هم مشکلات مشابهی دارند اما این موضوع جهانی نیست.
دامداران ویسکانسین و میشیگان کافی است فقط نگاهی به مزرهای شمالی بیاندازند تا بفهمند چگونه میتوانند زندگی خود را متحول کنند.
تامین آینده شغلی دامداران در کانادا
در دوران جنگ جهانی دوم و با شروع دوران بازسازی اروپا تولید لبنیات افزایش یافت که تا دهه ۵۰ میلادی ادامه داشت. اما این افزایش تولید نتوانست تداوم پیدا کند. در اوایل دهه ۱۹۶۰ در بسیاری از کشورها تولید لبنیات نسبت به میزان تقاضا به چندین برابر رسید. به همین ترتیب بعضی از کشورها برای حل مشکلاتدامداران مبلغی را به عنوانیارانه منظور کردند. تحقیقات نشان میدهد که پرداخت یارانه به دامداران درآمریکا نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار در سال برای مالیاتدهندگان هزینه دارد.
بروس مویرهد٬ استاد تاریخ دانشگاه واترلو در اونتاریو کانادا میگوید:کاناداییها معتقدند که اغلب آمریکاییها دو بار برای شیر پول میدهند. یکبار در فروشگاه و بار دیگر وقتی که مالیات پرداخت میکنند.
اما کانادا از شیوه دیگری برای حمایت از دامداران استفاده میکند.وزارت کشاورزی این کشور با استفاده از سیستم مدیریتی سه مرحلهای عرضه و تقاضا پشتوانه محکمی برای حمایت از صنعت دامداری ایجاد کرده است. عملکرد آنها به این گونه است:
در مرحله اول میزان تولید کنترل میشود. برای هر کدام از دامداران کانادایی که میخواهند محصولات خود را بفروشند سهمیه یا مجوزی تعلق میگیرد که میزان تولید شیر در آن مشخص شده است. در کل٬ سازمانهای بازاریابی ایالتی میزان مصرف یا خرید شیر شهروندان کانادایی را تخمین میزنند و از این تخمین برای مشخص کردن میزان سهمیه استفاده میکنند. دامداران بسته به اینکه میزان تولیدشان چقدر باشد میتوانند سهمیه خود را بفروشند یا سهمیه بیشتری خریداری کنند. پس این سهمیهها از تولید بیش از حد شیر و در مقابل از کاهش قیمت شیر در بازار جلوگیری میکنند.
مرحله دوم تضمین حداقل هزینههاست. مثلا فرض کنید در سال جاری قیمت خوراک دام ۲۰درصد افزایش یابد. در شرایط عادی٬ این موضوع به دامداران ضرر میزند. اما انجمن بازاریابی شیر در هر ایالت با تولیدکنندگان مذاکره میکند تا حداقل قیمت را با توجه به در نظر گرفتن نوسانات قیمتی تخمین بزنند. سپس بسته به میزان هزینه٬ مبلغی به منظور جبران خسارت به کشاورزان پرداخت میشود.
مرحله آخر مدیریت عرضه و تقاضا٬ واردات شیر را هدف قرار میدهد. کانادا سالانه حدود ۱۰درصد از مصرف داخلی شیر خود را با تعرفه بسیار کم یا صفر وارد میکند. اگر میزان واردات از ۱۰درصد بیشتر شود تعرفههای سنگینی منظور خواهد شد که گاهی اوقات به ۳۰۰ درصد هم میرسد. این موضوع از سیل واردات جلوگیری میکند و شهروندان کانادایی را تشویق میکند تا بیشتر محصولات کانادایی بخرند.
پس کانادا با استفاده از این روشها آینده شغلی دامداران را تامین میکند. صنعت کشاورزی پشتوانه بسیاری از مناطق روستایی است که در سال ۲۰۱۵ باعث بوجود آمدن ۲۲۰ هزار شغل شده و نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار در تولید ناخالص داخلی سهم داشتهاند. بعضی از کاناداییها از این سیستم استقبال نمیکنند. آنها معتقدند قیمت شیر نسبت به کشورهای دیگر بالاتر است. بعضی از منتقدان هم میگویند دولت کانادا بیش از حد به دامداران امکانات میدهد که در نتیجه میانگین درآمد دامداران به بیش از ۱۲۳ هزار دلار میرسد.
دادههای تحقیقاتی شرکت نیلسون نشان میدهد که قیمت شیر در کانادا نزدیک به کشورهای توسعهیافته است. اما به گفته مویرهد شیوه زندگی کشاورزان کانادایی ثبات بیشتری نسبت به کشاورزان آمریکایی دارد.
حل بحران تولید مازاد شیر
دعوای آمریکا و کانادا بر سر شیر از اواسط دهه ۱۹۹۰ تا به امروز در سه پیمان تجاری نفتا٬ تیپیپی و توافق تجارت آزاد میان آمریکا-مکزیک- کانادا یا USMCA خلاصه میشود که محور اصلی این سه پیمان بدست آوردن بازار داخلی شیر کانادا بوسیله محصولات آمریکایی و بدون هیچ تعرفهای است.
یکی از کارشناسان وزارت کشاورزی آمریکا به شبکه سیانبیسی گفته که در زمان نفتا یا پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی هیچوقت واردات شیر بدون تعرفه نبوده است. اما بعضی از کارشناسان معتقدند که میزان آن ۱ تا ۳ درصد بوده است. در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما و تحت پیمان تجاری اقیانوس آرام یا تیپیپی آمریکا توانست ۳.۲۵ درصد شیر را بدون تعرفه به کانادا صادر کند.
اما دونالد ترامپ این سیستم را برای کشاورزان آمریکایی در ویسکانسین و دیگر ایالتهای هممرز با کانادا ناعادلانه توصیف کرد و در ژانویه ۲۰۱۷ تصمیم گرفت این پیمان را بر هم زند. او سپس تهدید کرد که اگر کانادا همکاری نکند از این پیمان خارج میشود و تعرفههای سنگینی را بر خودروهای وارداتی وضع میکند.
سرانجام این تهدیدها کارساز شد و تحت پیمان USMCA٬ قرار است ۳.۵۹ درصد از بازار داخلی کانادا را شیرهای وارداتی آمریکایی و بدون هیچ تعرفهای تشکیل دهند. اگر میزان واردات از ۳.۵۹ درصد بیشتر شود، تعرفهها اعمال خواهند شد. این پیمان بسیاری از کاناداییها را خشمگین کرد. بسیاری از کشاورزان درباره آینده محصولات خود ابراز نگرانی کردند و بعضی از مصرفکنندگان خرید محصولات آمریکایی را تحریم کردند. متخصصان میگویند که این پیمان جدید تنها ۷۰ میلیون دلار برای صنعت دامداری آمریکا افزایش درآمد خواهد داشت.
اما باید بدانید که این پیمان هم مشکل تولید مازاد شیر آمریکا را حل نخواهد کرد. چون بازار داخلی کانادا در برابر آمریکا بسیار کوچک است. به عبارت دیگر میزان تولید شیر در ایالت ویسکانسین بیشتر از تولید کل ایالتهای کاناداست. مویرهد معتقد است که نمیتوان با تغییر قوانین صادرات مشکل تولید مازاد را حل کرد.