بسیاری از دانشکده‌های دامپزشکی دانشگاه آزاد به مراکزی برای صدور مدرک در ازای دریافت پول تبدیل شده‌اند!

حکیم مهر: دبیرکل جامعه اسلامی دامپزشکان ایران در نامه ای به وزیر علوم، خواستار برخورد قاطعانه با پذیرش غیرقانونی و بی رویه دانشجوی دامپزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی شد.

به گزارش حکیم مهر، متن این نامه به شرح زیر است:

جناب آقای دکتر منصور غلامی

وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری

با سلام و احترام،

همانطوری که استحضار دارید، مسئولین دانشگاه آزاد اسلامی در آزمون سراسری 1397 با ارتکاب تخلفات گسترده و عدم رعایت ظرفیت های تعیین شده توسط مسئولین آن وزارتخانه، اقدام به پذیرش بی حد و حصر دانشجو برای دکتری عمومی دامپزشکی در واحدهای مختلف و حتی واحدهای  فاقد مجوز نموده اند. پر واضح است که این اقدامات باعث ایجاد اختلال و نابسامانی و بی اعتباری در سیستم آموزش عالی کشور شده و تبعات و آسیب های فراوانی را در فعالیت های آموزشی و فناوری و پیشرفت های علمی در مراکز آموزشی و دستگاههای اجرایی مرتبط را بدنبال خواهد داشت؛ لذا از جنابعالی و دیگر مسوولان آموزش عالی انتظار می رود توجه جدی را به این امر مبذول داشته و با اقدامات و تصمیمات اساسی و عاجل خود مانع از بروز این قانون شکنی ها و خود سری ها در آینده شوید.        

همه ما به خوبی به یاد داریم که دانشگاه آزاد اسلامی با هدف کمک به نظام آموزش عالی دولتی و کمک به توسعه و رشد علم درجامعه راه اندازی شد و با یک نگاه منصفانه می توان قضاوت کرد که در سالهای اولیه تاسیس به دلیل وجود متقاضیان زیاد برای ورود به دانشگاه و کمبود بودجه و امکانات و محدودیت در ظرفیت پذیرش در دانشگاه های دولتی، این دانشگاه توانست بار مهمی را از دوش دولت بردارد. ولی متأسفانه به تدریج این دانشگاه با تبدیل شدن به یک بنگاه اقتصادی و با نفوذ افراد و جریاناتی که انگیزه های غیر آموزشی را در سر می پروراندند، از اهداف اولیه خود دور شده و با اعلام اینکه مسئولیتی در قبال آتیه شغلی دانش آموختگان ندارند، خود تبدیل به معضلی برای آموزش عالی کشور گردیده است. درگیری های جریانات مختلف بر سر تصاحب مدیریت و مالکیت این واحد بزرگ اقتصادی-آموزشی، دلیلی بر دور شدن از اهداف اولیه و تبدیل آن به یک جریان سیاسی- اقتصادی می باشد.

در خصوص رشته دامپزشکی، با توجه به وضعیت رشته و اعتبار اجتماعی و داشتن مدرک دکتری حرفه ای معادل گروه پزشکی، متأسفانه این رشته مورد سوء استفاده گسترده تر مسوولان در واحدهای مختلف دانشگاه آزاد و دیگر متولیان امر در کشور قرار گرفته است. متأسفانه در دو دهه اخیر چه در بخش دولتی و چه در دانشگاه آزاد به خصوص با مصوبات سفرهای استانی آن دولت کذایی، شاهد گسترش بی رویه مراکز آموزش عالی دامپزشکی بویژه دانشکده های دامپزشکی بودیم. به طوری که هم اکنون 12 دانشکده دامپزشکی دولتی و 11 دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد در کشور وجود دارد، در صورتیکه دانشکده دامپزشکی پا در هوای آزاد بافت را هم به این آمار اضافه کنیم، 24 دانشکده دامپزشکی مجری دکتری عمومی دامپزشکی در کشور فعال هستند که در مقایسه با کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، انگلستان، فرانسه و آلمان با  5 الی 6 دانشکده و کشورهائی مانند نیوزیلند، هلند، دانمارک، بلژیک، سوئد، نروژ و ایرلند با 1 تا 2 دانشکده، دارای بیشترین تعداد دانشکده دامپزشکی نسبت به بسیاری از نقاط دنیا هستیم. این در حالی است که درصد زیادی از دانش آموختگان دانشکده های دامپزشکی در کشورهای غربی در حوزه طب حیوانات خانگی اشتغال دارند، اما در کشور ما این بخش از فعالیت های حرفه ای دامپزشکی از رونق چندانی برخوردار نیست.

بررسی های انجام شده نشان می دهد که نیاز واقعی کشور که مورد توافق اکثر کارشناسان و متولیان امور دامپزشکی است تعداد 500 الی 600 دانش آموخته دکتری عمومی دامپزشکی در سال می باشد. بر اساس گزارش گروه تخصصی دامپزشکی وزارت عتف در آزمون سراسری 96، از حدود 850 ظرفیت اعلام شده برای 12 دانشکده دامپزشکی دولتی در آزمون سراسری، فقط تعداد 500 نفر (یعنی حدود 60 درصد) ثبت نام کردند. از طرفی علی رغم دیدگاه عامیانه و بعضاً ناآگاهانه، وظایف رشته دامپزشکی محدود به درمان دام ها نیست، بلکه ارتباط مستقیم با امنیت غذایی و سلامت جامعه دارد. شما به خوبی واقف هستید که متفکرین و کارشناسان بهداشت و سلامت در دنیای پیشرفته کنونی تفکیکی بین بهداشت دام و انسان و حتی بهداشت گیاهان قائل نیستند و اینکه شأن و اهمیت دامپزشکی کمتر از پزشکی است و می توانند از کیفیت، شایستگی و توانمندی کمتری نسبت به پذیرفته شدگان پزشکی برخوردار باشند، نه تنها مبنای علمی ندارد، بلکه از عقلانیت و خرد نیز به دور است. امروزه موضوع «یک بهداشت، یک جهان» امری علمی، عقلانی و پذیرفته شده برای متولیان امر سلامت می باشد. هرچند که بررسی ها و مستندات علمی به خوبی نشان می دهد که در رشته دامپزشکی به لحاظ تنوع موضوعات مرتبط، توانمندی ها، امکانات و تجهیزات پیچیده تر و گسترده تری نسبت به پزشکی مورد نیاز است. با نگاهی اجمالی به هزینه سرانه دانشجویی در دانشکده هایی که از استاندارد لازم برخوردار هستند، صحت این ادعا را ثابت خواهد شد. به جرئت می توان گفت که چنانچه روزی متولیان امور اراده ای برای اعمال حداقل استانداردها در دانشکده های دامپزشکی داشته باشنند، نه تنها بسیاری از دانشکده های دامپزشکی دانشگاه آزاد، بلکه تعدادی از دانشکده دولتی نیز مجبور به توقف فعالیت ها می باشند.   

با این شرایط متاسفانه واحد های دانشگاه آزاد بدون دارا بودن امکانات و رعایت استاندارد های آموزشی به میزان 3 تا 4 برابر دانشگاه های دولتی در سال آن هم افراد با رتبه های بسیار پائین و فاقد حداقل توانمندی را جذب می نمایند. از جمله در آزمون سراسری 1397، واحدهای این دانشگاه، افسار گسیخته اقدام به پذیرش دانشجو برای دکتری عمومی دامپزشکی و به میزان چندین برابر ظرفیت تعیین شده توسط دفتر کل گسترش آموزش عالی (جمعا 385 نفر برای کلیه دانشکده های دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی) نموده اند. متأسفانه بسیاری از این واحد های دانشگاهی تبدیل به مراکزی برای صدور مدرک در ازای دریافت پول شده اند. این روزها واحدهای دامپزشکی دانشگاه آزاد تأمین کننده نیازهای مالی سایر بخش های ورشکسته و به تعطیلی کشیده شده آن دانشگاه شده اند. از طرفی مشکلات مدیریتی در واحد های دانشگاه آزاد و دخالت عناصر محلی و نگاه های منطقه گرایی در گسترش واحد ها و رشته های تحصیلی دانشگاهی، حمایت تعدادی از نمایندگان مجلس و دیگر مسئولین حکومتی و دولتی به دلیل بهره مندی از مزایای این واحدها، و استفاده های تبلیغاتی در ایام انتخابات و وسیله قرار گرفتن این واحدهای دانشگاهی برای رسیدن به پست های دولتی و دانشگاهی، دلایل متعدد دیگری بر گسترش بی رویه واحد های دانشگاه آزاد می باشند.

جناب آقای دکتر غلامی گرامی، بنده مطمئن هستم که جنابعالی با سابقه و تجربه مدیریتی طولانی در آموزش عالی کشور از این نابسامانی ها و بی قانونی ها که کیان آموزش و پیشرفت علم در کشور را به مخاطره انداخته آگاهی دارید، و مطالب ارائه شده شاید تکرار مکررات باشد. اما هدف از نوشتن این نامه نوعی هشدار برای جلوگیری از انحطاطی است که در رشته دامپزشکی از مدت ها قبل شروع شده است. متأسفانه برخوردهای ضعیف و عدم قاطعیت در برابر رفتارهای غیر قانونی، باعث شده که بعضی از مسئولین متخلف دانشگاه آزاد، گستاخانه نهادها و دستگاههای متولی امر در دامپزشکی از جمله سازمان نظام دامپزشکی را به خاطر موضع گیری های به حق و قانونی خود تهدید نمایند. لذا جامعه اسلامی دامپزشکان ضمن حمایت قاطع خود از موضع گیری شجاعانه و قانونی رئیس نظام دامپزشکی کشور، از دیگر متولیان این حرفه، از جمله ریاست محترم سازمان دامپزشکی نیز انتظار داریم بر اساس مسئولیت های حقوقی، قانونی و حرفه ای خود، با موضع گیری صریح و قاطع، مانع از نابسامانی و انحطاط در آموزش دامپزشکی کشور شوند. پرواضح است که موفقیت برنامه های بهداشتی و درمانی و ارائه خدمات مناسب دامپزشکی در جامعه، منوط به داشتن کارشناسان و متخصصین با سواد، توانمند و حرفه ای می باشد.

وزیر محترم جناب آقای دکتر غلامی، در پایان از جنابعالی درخواست موکد داریم با توجه به مسئولیت های قانونی خود و وزارت متبوع و با عنایت به سیاست‌های کلی آمایش آموزش عالی کشور و ظرفیت های قانونی موجود از جمله ماده 21 قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی (مصوب تیرماه 1389 مجلس شورای اسلامی)، در برابر تخلفات و اقدامات افراد و جریاناتی که با پنهان شدن در پشت تابلوهای دانشگاهی، عامل نابسامانی و آسیب رسانی به پیشرفت علم و بروز ناهنجاری های اجتماعی گردیده اند، قاطعانه برخورد نمایید تا بدین وسیله بتوان اندکی از مشکلات عدیده ای که برای متولیان امور در آینده به دلیل وجود جمعیت انبوه دامپزشکان کم توان و بعضاً بیکار بوجود می آید، جلوگیری کرد.

دکتر حسینعلی عرب