ماجرای از حال رفتن یک اسب در میدان نقش‌جهان اصفهان/ تصویری که تلنگر زد

انتشار تصویری از نقش بر زمین شدن یک اسب در میدان نقش جهان اصفهان در روز پنجشنبه، انعکاس فراوانی در شبکه های اجتماعی داشت و در حالی که عده ای، گرمای شدید هوا را دلیل این اتفاق می دانستند، مباحثی درباره حقوق حیوانات مطرح شد که جای تامل است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، با پیگیری های خبرنگار ایرنا مشخص شد که این تصویر، توسط یکی از فعالان محیط زیست  اصفهان و ظهر امروز پنجشنبه در میدان امام اصفهان گرفته شده است.

 «محمد کوشافر» در مطلب اینستاگرام خود با انتشار این تصویر نوشت: «۱۰ مرداد ۹۸ میدان نقش جهان اصفهان، اسب کالسکه ناگهان افتاد. انتظار است شهرداری اصفهان در این گرمای هوا چاره ای اندیشد.»

در فاصله کوتاهی پس از ارسال این مطلب، عکس مذکور در بسیاری از شبکه های اجتماعی، منتشر و در کنار آن، وضعیت آب و هوای امروز اصفهان در آن ساعت که دمای ۴۳ درجه سانتی گراد را نشان می دهد، درج و عنوان شد که این اسب از شدت گرما از حال رفت و نقش بر زمین شد.

کوشافر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه حدود ساعت ۱۲ ظهر امروز این تصویر را ثبت کرده است، اظهار داشت: به گفته بسیاری از کسبه میدان این اتفاق هر از چند گاهی می افتد و ممکن است دلایل مختلفی از جمله گرمای هوا داشته باشد.

وی با بیان اینکه چیزی به عنوان سایه بان بالای سر این اسب ها بر روی درشکه ها یا در جایگاه سوار شدن بر روی آنها در میدان مشاهده نکردم، افزود: لازم است که حقوق حیوانات درباره این اسب ها رعایت شود.

درشکه سواری از بیش از ۵۰ ساله گذشته در میدان امام (نقش جهان) اصفهان برقرار بوده است و تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی بر این درشکه ها سوار شده اند و از آنها خاطراتی دارند اما در چند سال گذشته، مباحثی مانند رعایت حقوق حیوانات در این کار از سوی انجمن ها، دوستداران و فعالان زیست محیطی مطرح شد و حتی تعدادی از آنها خواهان برچیده شدن این کار شدند.

برخی از فعالان زیست محیطی با درخواست از شهرداری برای جمع‌آوری درشکه‌های اسب میدان نقش جهان اصفهان تاکید داشتند که ساعت کار این اسب ها زیاد است و  گاهی با پای آسیب دیده و در تابستان زیر آفتاب سوزان و بدون سایه‌بان در میدان هستند و آیا کسی بر رعایت حقوق این حیوانات نظارت می‌کند.

آنها با تاکید بر اینکه اسب ها برای کار در شهرها مناسب نیستند، از مسئولان خواستند تا حیوانات در زمان استراحت سایه‌بان داشته باشند، ساعات کاری هر حیوان محدود و بیشتر از هشت ساعت در روز نباشد، حیوانات آسیب دیده در اسرع وقت مداوا شوند و استفاده از دهن‌بند برای حیوانات ممنوع شود.

یک فعال و مدافع حقوق حیوانات درباره این موضوع به خبرنگار ایرنا گفت: برخی از اسب های میدان نقش جهان تا ۱۵ ساعت در روز کار می کنند و سایه بان و جایگاه ویژه ندارند و این موضوع مصداق بارز حیوان آزاری است.

 «سپهر سلیمی» با بیان اینکه اتفاق های مشابه امروز نیز پیش از این در میدان افتاده است، افزود: در برخی موارد، به گفته شاهدان عینی و کسبه میدان، امنیت گردشگران نیز به دلیل تردد این اسب ها در وسط میدان به خطر می افتد و همچنین از نظر بهداشتی، بوی نامطبوعی در جایگاه آنها وجود دارد.

وی، استفاده از حیوانات در صنعت گردشگری را نادرست و مصداق حیوان آزاری دانست و خاطرنشان کرد: استفاده از اسب در اماکن گردشگری در برخی کشورها در حال حذف شدن است.

سلیمی اضافه کرد: فعالان و مدافعان حقوق حیوانات در درجه نخست، خواهان حذف این حیوانات از میدان امام هستند و اگر قرار به ماندن آنهاست باید حداقل حقوقشان مانند کم کردن ساعت کاری و ایجاد شرایط مناسب مانند سایه بان، فراهم شود.

مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه کنترل و نظارت امور مرکز میدان امام مانند تردد دوچرخه ها و درشکه ها و فضای سبز آن به عهده شهرداری اصفهان است، اظهار داشت: میراث فرهنگی اصفهان برای فعالیت درشکه ها در این مکان تاریخی، مخالفتی ندارد اما تاکید می کند که این کار باید ساماندهی و به درستی انجام شود.

 «شهرام امیری» افزود: درشکه ها در میدان امام برای ایجاد فضای تاریخی و گردشگری آن کمک بسیاری می کنند اما لازم است استفاده از آنها بستگی به شرایط مختلف مانند فصل تابستان و زمستان و همچنین با رعایت مسال بهداشتی، صحیح باشد.

وی با اشاره به اینکه عده ای استفاده از ماشین های برقی را برای جایگزینی اسب ها و درشکه ها پیشنهاد کردند، تصریح کرد: به نظر می آید این وسائل چندان با محیط تاریخی و میراثی میدان، سازگار نیستند هرچند برای این موضوع باید با تعامل با بخش های مختلف، تصمیم گیری کرد.

امیری با تاکید بر اینکه رعایت حقوق گردشگران نیز در استفاده از درشکه ها، ضروری است، تصریح کرد: در بسیاری از موارد آنها در سرما یا گرما در صف طولانی برای سوار شدن می ایستند همچنین درشکه ها از نظر ایمنی و فرسوده نبودن باید کنترل شوند.

وی با اشاره به اینکه بیشتر گردشگران خارجی که به اصفهان و میدان امام می آیند، فرهنگی هستند و مسائلی مانند حقوق حیوانات برای آنها مهم است، خاطرنشان کرد: ما به عنوان مردمی که میراث دار تمدن چند هزار ساله و همچنین به عنوان پیروان دین اسلام که در آن بر رعایت حقوق حیوانات تاکید شده است باید این موارد را در اولویت قرار دهیم زیرا بازخورد زیادی در بخش گردشگری دارد.

امیری با بیان اینکه دیدگاه میراث فرهنگی اصفهان، حذف درشکه ها نیز بلکه بهبود و ساماندهی آن از جمله ایجاد جایگاه مناسب با رعایت حقوق حیوانات مورد تاکید است، گفت: ما آماده همکاری با شهرداری و درشکه چیان برای این موضوع هستیم.

مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل شهرداری اصفهان نیز به ایرنا گفت: در زمان حاضر شهرداری به ویژه بخش خدمات شهری آن، زحمت بسیاری برای نظافت جایگاه درشکه ها و اسب ها و به حداقل رساندن آثار سوء آنها متحمل می شود.

 «ایمان حجتی» با تاکید بر اینکه نظرهای متعدد و مختلفی درباره حضور یا عدم حضور درشکه ها در میدان امام اصفهان وجود دارد، افزود: سال گذشته برخی از تشکل های مردم نهاد زیست محیطی از شهرداری خواستند تا درشکه ها جمع آوری شود اما عده ای دیگر تاکید داشتند که درشکه ها به عنوان یکی از نمادهای گردشگری اصفهان باید در این مکان تاریخی، مستقر باشند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از حیوانات استفاده شده در این درشکه ها، سن بالا دارند، تصریح کرد: لازم است درباره حضور یا عدم حضور درشکه ها و اسب ها، اجماع نظر صورت گیرد و در صورتیکه بنا بر حضور آنها شد، درباره ساماندهی آنها و ایجاد جایگاه مناسب و سایه بان بین شهرداری، میراث فرهنگی و درشکه چیان، مشارکت باشد.

حجتی، میدان امام را مهمترین نقطه تاریخی و گردشگری اصفهان خواند و تاکید کرد: هر تصمیمی که در این باره گرفته شود، بسیار مهم است و باید همه ابعاد آن از جمله مسائل گردشگری، زیست محیطی و فرهنگی و حریم میدان  در نظر گرفته شود و شهرداری اصفهان حاضر به تعامل در این زمینه است.

میدان امام (ره) در زمان صفویه وحدود ۴۰۰ سال قبل بنا شد. معماری و مهندسی این مجموعه تاریخی که زنجیره ای از نیاز های اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی شامل بازار مسجد ، مدرسه ،امکانان تفریحی و ورزشی را در خود جای داده پس از گذشت ۴۰۰ سال نه تنها همچنان کاربردهای و نقش خود را حفظ کرده بلکه به کانون جذب گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است  .

بناهای تاریخی موجود در چهار طرف این میدان شامل عالی قاپو، مسجد شاه (اصفهان)، مسجد شیخ لطف الله و سردر قیصریه است. علاوه بر این بناها ۲۰۰ حجره دو طبقه در اطراف میدان واقع شده که بیشتر جایگاه عرضهٔ صنایع دستی اصفهان است .

در گذشته این میدان جایگاه برگزاری آیین های گوناگون و بازی چوگان بود که امروزه بصورت یک گردشگاه همگانی و جایگاهی برای برگزاری آیین های مختلف تبدیل شده است و سالانه میلیون ها گردشگر داخلی و خارجی از آن بازدید می کنند .

میدان امام در بهمن ۱۳۱۳ به شماره ۱۰۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در اردیبهشت ۱۳۵۸ جزو نخستین آثار ایرانی بود که به عنوان میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت جهانی رسید .