وضعیت باغ‌وحش‌های کشور با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری دارد/ ایران یکی از مقاصد اصلی قاچاقچیان حیوان

یکی از فعالان حقوق حیوانات گفت: وضعیت موجود باغ وحش ها به گونه ای است که بحث های اخلاقی و انسانی رعایت نشده است و با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری دارد. قفس و تغذیه نامناسب، دورگه گیری، امکان تماس فیزیکی انسان با حیوان و عدم توجه به زیستگاه و غیره تنها بخشی از آسیب هایی است که به این حیوانات در باغ وحش ها وارد می شود.

به گزارش حکیم مهر به نقل از برنا، حیوانات یکی از مظاهر خلقت هستند که نقشی مهم و درخور توجه در نظام طبیعت و زندگی بشری دارند، اما همگام با تحولات همه‌ جانبه در زمینه‌ های علمی و فناوری و غیره، سوء استفاده از محیط زیست  به ویژه حیوانات سرعت چشمگیری داشته است.

در مورد رفتارهای نامتعارف، باید دقت کرد که برخی مواقع این رفتارها در مقوله رفتارهای استثنائی در یک فرهنگ یا اینکه گاهی در مقوله رفتارهای رایج و متداول آن فرهنگ قرار می گیرند. الگوها و هنجاری های رفتار با حیوانات در جامعه ما، عمیقا در دوره جدید دچار بحران شده و به سمت نوعی آشفتگی و رفتار پرخاشگرانه تمایل  یافته است. البته به طور کلی ما دچار ضعف های فرهنگی بسیاری در چگونگی رفتار با حیوانات هستیم.

به این ترتیب به نظر می رسد لازم است شبکه ای از آموزش ها و قانون گذاری ها در سطوح مختلف فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و اقتصادی باغ وحش ها تنظیم و اعمال شود تا بتوان ریشه های این نوع خشونت را از بین برد.

در این میان  متاسفانه  باغ وحش ها نیز در ایران از کمترین امکانات استاندارد زندگی برای حیوانات برخوردارند و همین موضوع سبب شده تا حیوانات به جبر در محیط هایی با شرایط آب و هوایی نامناسب و یا فاقد رسیدگی کافی نگهداری شوند.

در این راستا با یکی از فعالان حقوق حیوانات به گفت و گو نشستیم که در ادامه می خوانید:

حال حیوانات خوب نیست

«رضا حضرتی» عکاس و فعال احتماعی با اشاره به وضعیت نامناسب حیوانات در باغ وحش ها اظهار کرد: وضعیت نامناسب حیوانات را زمانی فهمیدم که برای عکاسی به باغ وحش رفته بودم و آن زمان متوجه شدم که متاسفانه حیوانات در شرایط مطلوبی قرار ندارند.

وی با بیان اینکه در بسیاری از باغ وحش های ما تخلفات فراوانی شکل می گیرد عنوان کرد: وضعیت موجود باغ وحش ها به گونه ای است که بحث های اخلاقی و انسانی رعایت نشده است و با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری دارد.

وی ادامه داد: قفس و تغذیه نامناسب، دورگه گیری، امکان تماس فیزیکی انسان با حیوان و عدم توجه به زیستگاه و غیره تنها بخشی از آسیب هایی است که به این حیوانات در باغ وحش ها وارد می شود.

باغ وحش هویزه غیرقانونی است

حضرتی به عنوان نمونه به نگهداری خرسی در باغ وحش هویزه اشاره کرد و گفت: این حیوان به مناطق سردسیری تعلق دارد اما در شهری با دمای بالای 56 درجه نگهداری می شود این گفته خود گواه این است که بدانیم تا چه میزان در حق این حیوانات اجحاف می شود.

وی در ادامه با بیان اینکه در حوزه حمایت از حقوق حیوانات دربند کم کاری بسیاری وجود دارد، گفت: به عنوان مثال مجموعه هویزه مجوز فعالیت نداشته و در این رابطه پس از پیگیری هایی متعدد از سازمان حفاظت از محیط زیست هویزه و شهرداری که شخصا انجام شد، پاسخ شهرداری این منطقه این بود که: «باغ وحش را برای یک ماه تعطیل کردیم و انشاالله اصلاح خواهد شد». 

این در حالی است که سازمان حفاظت از محیط زیست بعنوان دستگاه نظارت بر عملکرد این مجموعه‌ها این قدرت را دارد که مجموعه ای را پلمپ یا تعطیل کند و حیوانات را به سایر باغ وحش های استاندارد ارسال کند. 

وی یادآور شد: دستورالعملی در سال 92 از سوی سازمان حفاظت از محیط زیست ابلاغ شد که تنها در دو مورد از باغ وحش های کشور در حال اجرا و عملیاتی شدن است. البته باغ وحش ارم تهران در راستای استانداردسازی  و با افزایش سطح کیفی در تلاش است علاوه بر رعایت این دستورالعمل بعنوان اولین مجموعه داخل کشور به عضویت اتحادیه باغ وحش های اروپا در آید.

این فعال اجتماعی گفت: در حیطه نگهداری حیوانات دربند در باغ وحش های کشور تخلفات و ایرادات متنوعی دیده می شود به عنوان مثال، یکی از موارد که چندی پیش در مشهد به عنوان افتخار از آن یاد شد ایجاد تایگون بود که حاصل جفت گیری شیر نر با ببر ماده است؛ این درحالی است که این کار در کل دنیا ممنوع است و یا در مجموعه صفادشت با افتخار بیان می شود که جگوار خریدیم در صورتی که باغ وحش ها اجازه خرید یا فروش حیوانات را ندارند.

وی ادامه داد:بر اساس دستورالعمل ها با حیوانات وحشی نباید ارتباط فیزیکی داشت چرا که هم موجب انتقال بیماری به انسان و آسیب دوجانبه می شود. این درحالی است که در برخی از این مجموعه‌ها می بینیم که ببر یا پلنگ توسط عوامل مجموعه در آغوش گرفته شده و یا در بابلسر حتی در ازای گرفتن مبلغی اجازه گرفتن عکس با توله شیر داده می شود.

ایران، یکی از مقاصد اصلی قاچاق حیوانات

حضرتی با بیان اینکه در مورد موضوع باغ وحش ها دو موضوع مهم مدنظر است عنوان کرد: خرید و فروش حیوانات وحشی و فرهنگ سازی در نحوه تعامل با حیوانات دو عامل بسیار مهم در زمینه سلامت باغ وحش هاست که نیاز به بررسی دقیق دارد.

وی توضیح داد: تماس فیزیکی با حیوانات از این جهت غلط است که هنگامی که کودکان ما می بینند که می شود حیوانات وحشی چون ببر یا شیر  که حیوانات وحشی هستند را در آغوش گرفت به این باور می رسند که می شود این حیوانات را به عنوان حیوان خانگی در منزل نگهداری کرد؛ این اتفاق منجر شد تا ایران با حجم بالای تقاضای نگهداری از حیوانات وحشی مواجه شود و درنتیجه تبدیل به یکی از مقاصد اصلی وارادات قاچاق حیوانات وحشی شویم. 

وی ادامه داد: از سوی دیگر تماس انسان با حیوانات است. متاسفانه ما در باغ وحش ها ندانسته به کودکان می آموزیم که با حیوانات وحشی ارتباط فیزیکی بگیرند اما نمی دانیم که حتی یک نوبت تماس فیزیکی انسان با توله حیواناتی مانند آهو، مارال ،خرس و غیره موجب می شود تا حیوان بوی انسان را به خود بگیرد و مادرش او را برای همیشه ترک  کند که در این صورت نابودی توله بسیار محتمل است.

وی با اشاره به اینکه فرهنگ نادرست و حیوان آزاری دو عامل مهم در وضعیت نابسامان نگهداری حیوانات در کشور است اظهار کرد: یکی از آسیب هایی که عدم فرهنگ سازی درست به حیوانات می زند را می توانیم در نگهداری حیوانی مانند میمون بیان کنیم؛ چرا که برخی از افراد این حیوان را با عنوان خانگی انتخاب می کنند اما پس از مدتی که نگهداری حیوان به دلیل وحشی بودنش دشوار می شود، حیوان را در جنگل های شمال رها می کنند. این کار موجب می شود تا این حیوان پس از رهاسازی در حیات وحش به دلیل ذات تهاجمی و غیر بومی بودنش آسیبهای جبران ناپذیری به حیات وحش ایران بزند.

تحریم باغ وحش درست نیست

وی در مورد کمپین های حامی حقوق حیوانات گفت: کمپین ها عموما عملکرد ضعیفی دارند. حامی حقوق حیوانات نیز تمرکزشان بر حیوانات اهلی است و توجهی به موضوع نابسامان باغ وحش ها نمی کنند. فعالان محیط زیستی هم از دغدغه های مهم تری در حیاط وحش کشور صحبت می کنند و اولویت بالاتری را در نظر می گیرند. 

البته چندی پیش کمپین هایی با عنوان تحریم باغ وحش صورت گرفت که متاسفانه آن هم ایراداتی دارد چراکه بسیاری از حیوانات که بعضی از آن ها از بیماری رنج می برند در صورت تعطیلی باغ وحش ها دیگر توانایی بازگشت به حیات وحش را ندارند.