حکیم مهر - محققان اخطار دادند جمعیت موثر گونه به شدت در معرض انقراض ببرهای سیبری یا آمور در سراسر جهان به 14 عدد رسیده است.
ببر سیبری یا ببر آمور یکی از زیرگونه‌های ببر است که در گذشته در بخشهای وسیعی از شمال چین، کره و بخشهای جنوبی شرق روسیه می‌زیست اما امروزه تنها در منطقهٔ حفاظت شده‌ای در شرق سیبری زندگی می‌کند. ببر سیبری با ۳۰۰ کیلوگرم وزن بزرگترین گونهٔ ببری و بزرگترین گربه‌سان زندهٔ جهان به شمار می رود، در حالی که امروز تنها 14 نمونه از "جمعیت موثر" این جانداران با شکوه در جهان باقی مانده است.
در حقیقت تعداد واقعی این ببرها در طبیعت 500 است اما جمعیت موثر، میزان تنوع ژنتیکی بزرگترین گربه سان جهان است که عدد آن به شکلی غم انگیز به 14 رسیده است.
پایین بودن شدید تنوع ژنتیکی به این معنی است که احتمال انتقال آسیب پذیری های شدید در برابر بیماری ها و یا اختلالات نادر ژنتیکی به نسلهای جدید ببرهای سیبری به بالاترین حد خود رسیده و نتیجه انتقال این خصوصیات سرنوشتی ترسناک را برای شانس بقای این ببرهای زیبا رقم خواهد زد.
در اوایل قرن بیستم ببرهای سیبری به واسطه توسعه شهرنشینی، از بین رفتن زیستگاه ها و شکارهای بی دلیل طعم انقراض را از فاصله ای بسیار نزدیک چشیدند و تعداد آنها تا 90 درصد کاهش پیدا کرد. در دهه 1940 تنها 20 تا 30 ببر در طبیعت وجود داشتند.
مطالعات جدید نشان می دهد که این تنگنای ژنتیکی که به واسطه کاهش پیدا کردن جمعیت زایای ببرها به وجود آمده، از میزان تنوع ژنتیکی ببرهای سیبری به شدت کاسته است.
تنوع بالای ژنتیکی در میان گونه های جانوری شانس بقای بیشتری در اختیار آنها قرار خواهد داد زیرا می تواند پایداری حیوانات را در برابر بیماری ها افزایش داده و احتمال ایجاد اختلالات و یا جهشهای خطرساز ژنتیکی را به واسطه غلبه ژنهای سالم در میان گونه ها کاهش دهد.
دانشمندان روسی، اسپانیایی و آلمانی به بررسی نمونه DNA پانزده ببر سیبری در بخشهای شرقی سیبری پرداختند. این دانشمندان نمونه خون ببرها را برای یافتن نشانه هایی خاص، نشانه هایی در DNA که نشاندهنده میزان تفاوت ژنتیکی والدین جاندار از یکدیگر است، مورد آزمایش قرار دادند.
نتایج این آزمایشها نشانگر بزرگترین تنگنای ژنتیکی در تاریخ اخیر حیات ببرهای سیبری بود زیرا بر اساس این نتایج میزان انتقال ژنهای متنوع از والدین به فرزندان به اندازه ای قابل توجه کاسته شده است.
این اولین باری است که چنین تنگنای ژنتیکی جدیدی در میان ببرهای سیبری مشاهده شده است. محققان معتقدند کاهش نگران کننده جمعیت موثر ببرهای سیبری هرگونه خوش بینی برای نجات و ادامه بقای این گربه های بزرگ سیبریایی را از بین می برد.
