کمتر ملتی در دنیا وجود دارد که نان را برکت و عامل اصلی حیات نداند. احترام گذاشتن به نان نشانه بارز اهمیت دادن ایرانیان به نان است. امروزه در کشور ما به علت گوناگونی فرهنگ اقوام، نان‌های متفاوتی مورد مصرف قرار می‌گیرند که مرسوم‌ترین این نان‌ها را می‌توان به سنگک، بربری، تافتون و لواش که به روش سنتی پخته می‌شوند، تقسیم کرد.
نان سنگک: نانی سبوسدار با ضخامت 5 4 میلی‌متر بوده که در 100 گرم آن 258 کالری انرژی نهفته است و از نظر میزان مواد مغذی و برخورداری از ویتامین‌ها خصوصا ویتامین‌های گروهB و اسید فولیک، املاح معدنی و پروتئین‌های ضروری بدن، بهترین نان تولیدی محسوب می‌شود. خمیر سنگک از آرد کامل بدون کسر مواد آلی، فیبر و سبوس به دست میآید بدین سبب رنگ آن تیره‌تر و هضم آن کمی سخت‌تر است. خمیر آن به صورت طبیعی و بدون استفاده از افزودنی‌ها تهیه می‌شود و مصرف جوش شیرین در نان سنگک نادر است. آرد سنگک حاوی بیشترین سبوس بوده در نتیجه از بسیاری از امراض و عوارض عروقی، گوارشی و سرطان جلوگیری می‌‌کند و تنها نان سنتی مطلوب بیماران دیابتی به حساب میآید. تخمیر در آن کامل و طولانی است و با حرارت نیمه مستقیم و نسبت به ضخامت آن آرام و طولانی پخت می‌شود. همچنین ماندگاری نان سنگک مشروط به نگهداری مناسب، بهتر خواهد بود.
نان بربری: برای تهیه این نان از آرد سفید استفاده می‌کنند البته هنگام پخت به سطح خمیر آن مقداری سبوس می‌زنند تا کمبود سبوس نان تا حدودی جبران شود. در 100 گرم آن 265 کالری انرژی نهفته است و به علت فقدان مصرف جوش‌شیرین در این نان ارزش غذایی بالاتری نسبت به بقیه نان‌هایی که از آرد سفید تولید می‌شوند، دارد. نان بربری نانی است که تخمیر آن طولانی بوده و با حرارت ملایم، در مدت زمانی طولانی پخت می‌شود.
نکته: در اثر تخمیر طولانی و کامل به وسیله مخمر در نان‌های سنگک و بربری ترکیبی به نام اسید فیتیک که در آرد گندم به صورت معمول وجود داشته و مانع از جذب مطلوب آهن و کلسیم در بدن می‌شود، تجزیه شده و از اثر مخرب آن در بدن جلوگیری می‌شود.
نان تافتون: آرد این نان نسبت به سنگک از سبوس پایین‌تری برخوردار بوده و در 100 گرم آن 283 کالری انرژی نهفته است. تخمیر آن کوتاه بوده و با حرارت مستقیم و سریع پخته می‌شود و مصرف جوش شیرین در آن تقریبا فراگیر است.
نان لواش: آرد این نان در مقایسه با تافتون از درجه سبوس پایین‌تری برخوردار بوده و در 100 گرم آن 293 کالری انرژی نهفته است. دارای کوتاه‌ترین زمان تخمیر بوده و پخت آن سریع‌تر است و استفاده از جوش شیرین در آن معمول است.
نکته: فقدان تخمیر کامل و طولانی در برخی از نان‌های لواش و تافتون و استفاده از جوش شیرین که به شدت قلیایی بوده و سبب تخمیر سریع می‌شود منجر به بروز عوارضی نظیر کم‌خونی، پوکی استخوان، سوءهاضمه، افسردگی، بی‌حالی، افزایش فشار خون، سوزش جدار داخلی معده و سوء جذب آهن و کلسیم در بدن می‌شود. البته هم‌اکنون مصرف جوش‌شیرین ممنوع شده است.
