حکیم مهر - گرایش جامعه به سمت مصرف غذاهای آماده در سالهای اخیر به شدت افزایش پیدا کرده و همین مسئله باعث شده که بروز بیماریهای غیرواگیر نیز تشدید شود. این در حالی است که برخی تولید کنندگان غذاهای آماده از علاقه و میل مردم به مصرف این قبیل غذاها سوءاستفاده کرده و بعضا محصولاتی را تولید و عرضه می کنند که نه تنها خاصیتهای یک غذای سالم را ندارد بلکه مصرف آنها با عوارض گوناگونی همراه است. بطوریکه کارشناسان حوزه سلامت همواره نسبت به سرطانزا بودن گوشتهای فرایندی مانند سوسیس و کالباس که دارای ترکیبات نیتراتی نگهدارنده هستند، هشدار داده اند.
به گفته پزشکان، عوامل متعددی از جمله مصرف سوسیس و کالباس موجب فقر آهن می شود. زیرا غذاهایی که در فست فودها طبخ می‌شود دارای ارزش غذایی پایینی از نظر ویتامین و املاح مورد نیاز بدن بوده و کودکان و نوجوانانی که زیاد از این غذاها استفاده می‌کنند دچار کمبود آهن، کلسیم و ویتامین "د" هستند.
کم خونی در دو سال اول زندگی، اثرات غیر قابل جبرانی بر رشد و تکامل مغزی کودک دارد و موجب کاهش ضریب هوشی کودک می شود و همچنین ضعف و خستگی، کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی در نوجوانان از جمله مهمترین عوارض فقرآهن است.
حامد پورآرام، کارشناس ارشد اداره تغذیه وزارت بهداشت نسبت به استفاده از ماده رنگی خطرناک در تهیه سوسیس و کالباسهای غیر مجاز هشدار می دهد و می گوید: تولیدکنندگان غیر مجاز این ترفند را برای بیشتر شدن قرمزی این فرآورده ها و نشان دادن استفاده بیشتر از گوشت بکار می برند. کیفیت سوسیس و کالباس بستگی به میزان استفاده از گوشت قرمز و مرغ در تهیه آن دارد هر چقدر این درصد بیشتر باشد قیمت آن هم گرانتر است. اما متاسفانه در تهیه سوسیس و کالباسهای غیرمجاز از درصدهای تقلبی استفاده می شود.
نتایج بررسیهای وزارت بهداشت در مورد سوسیس و کالباس حاکی از آن است که این محصولات آلوده نبوده اند اما از برخی مواد در تولید آنها استفاده می شود که کیفیت لازم را ندارند.
پورآرام با عنوان این مطلب که اثرات سوء و مضر بودن استفاده بی رویه از سوسیس و کالباس اثبات شده، افزود: بررسیها نشان می دهد مصرف بی رویه و طولانی مدت این قبیل مواد غذایی برای سلامت افراد مضر است.
بررسی پژوهشگران نشان می دهد خوردن روزانه 50 گرم سوسیس و کالباس، احتمال ابتلا به سرطان روده را که یکی از خطرناکترین انواع سرطان است 20 درصد افزایش می دهد.
کارشناس ارشد اداره تغذیه وزارت بهداشت با اشاره به ارزان بودن قیمت این فرآورده های غذایی در مقایسه با نرخ گوشت و مرغ، گفت: این موضوع باعث شده افراد کم درآمد جامعه این قبیل غذاهای آماده را در برنامه غذایی خود جایگزین کنند.
وی در عین حال مشکل اساسی در استفاده از این قبیل غذاهای آماده را تولید غیرمجاز این محصولات دانست و افزود: با توجه به اینکه گرایش به سمت فست فودها و غذاهای آماده در جامعه بیشتر شده است، تولید سوسیس و کالباسهای ناسالم و غیراستاندارد نیز افزایش یافته و به دلیل اینکه قیمت پایین تری دارند از بازار مصرف بالایی برخوردارند.
پورآرام با اشاره به استفاده از مواد نگهدارنده در تهیه سوسیس و کالباس، گفت: در حال حاضر وزارت بهداشت سعی کرده با افزودن ویتامین به این قبیل غذاهای آماده مجاز از عوارض آنها بکاهد اما مشکل این است که در تهیه سوسیس و کالباس غیرمجاز این موارد رعایت نمی شود.
کارشناس ارشد اداره تغذیه وزارت بهداشت ادامه داد: با استفاده از نگهدارنده ها در سوسیس و کالباسها که مانع رشد باکتریهای خطرناک می شود، ماده ای سرطان زا به نام "نیتروز آمین" در بدن ساخته می شود. اما نگرانی ما بیشتر در تهیه سوسیس و کالباسهای غیرمجاز و زیر پله ای است که دور از چشم بازرسان وزارت بهداشت اتفاق می افتد.
این در حالی است که دکتر نسرین امیدوار، کارشناس اداره تغذیه وزارت بهداشت، از غذاهای آماده به عنوان یکی از تهدیدهای سلامت شهرنشینان نام می برد و می افزاید: اغلب مشتریان سوسیس و کالباس ارزان قیمت، افراد کم درآمد جامعه هستند و غذاهای آماده دارای کیفیت را طبقه متوسط به بالا مصرف می کنند.
عضو هیئت مدیره انجمن تغذیه ایران با اشاره به محدودیت وقت شهرنشینان و محدود شدن فعالیت بدنی در شهرها، می گوید: این وضعیت باعث شده که شهرنشینان به سمت غذاهای آماده بروند و الگوها و مدهایی وارد جامعه شود که لزوما مختص ما نیست.
این کارشناس اداره تغذیه وزارت بهداشت با اعلام اینکه در حوزه صنایع غذایی هنوز خیلی از غذاهای سالم تولید نمی شود، می افزاید: چربی و نمک بالا در برخی از غذاهای آماده و همچنین استفاده از کودهای شیمیایی در تولید مواد غذایی، منجر به بروز برخی بیماریها شده که مختص شهرها است. هنوز خیلی از فست فودها و غذاهای آماده فاقد کیفیت لازم هستند. به طوری که سوسیس و کالباسهای ارزان قیمت را افراد کم درآمد جامعه مصرف می کنند.
