حکیم مهر - ماهی قرمز یا ماهی حوض از خانواده کپور ماهیان است که به دست انسان اهلی شده است و قدمت پرورش آن در جهان به بیش از هزار و 600 سال می‌رسد. این گونه را برای نخستین بار چینی‌ها تکثیر و پرورش دادند و و پس از آن وارد ژاپن و سپس وارد کشورهای اروپایی و حدود 80 سال پیش نیز هم‌زمان با ورود صنعت چای به ایران وارد شد و به دلیل زیبایی و رغبت مردم برای خرید، صنعت تکثیر و پرورش آن در کشور توسعه یافت.
ماهی قرمز جزو آبزیان زینتی است که مردم به دلیل زیبایی ظاهری آبزیان زینتی را نگهداری می‌کنند؛ به طوریکه بر اساس تحقیقات علمی انجام شده 15 دقیقه نگاه کردن به آکواریوم ماهی 48 ساعت استرس‌های روحی و روانی انسان‌ها را می‌کاهد. لذا آبزیان زینتی در جهان طرفداران زیادی دارد و 180 کشور دنیا صادرات و واردات ماهیان زینتی دارند؛ به طوریکه میزان حجم مبادلات آبزیان زینتی سالانه بیش از 15 میلیارد دلار است.
هم‌اکنون 100شکل مختلف از این گونه ماهی وجود دارد که بیش از 30 مدل آن در کشورمان موجود است.
در حال حاضر در کشورمان بیش از 380 مرکز مجاز تکثیر و پرورش آبزیان زینتی وجود دارد که عمدتا این مراکز در اصفهان با مرکزیت کاشان، استان مرکزی با مرکزیت محلات، قزوین و مازندران است.
با توجه به اینکه صنعت تکثیر و پرورش ماهیان زینتی اشتغالزایی بالایی دارد و هر 50 هزار قطعه ماهی زینتی 15 شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد می‌کند و همچنین بازگشت سرمایه بسیار کوتاهی دارد که از چند روز و نهایتا یک ماه است و تکثیر و پرورش آن امری آسان است، از این صنعت استقبال بالایی شده است به طوریکه کشورمان هم جزو تولیدکنندگان بزرگ و هم جزو واردکنندگان بزرگ آبزیان زینتی است؛ گونه‌هایی که علم تکثیر آن در کشورمان وجود ندارد، وارد می‌شود.
گفتنی است؛ طی 10 ماهه ابتدای امسال بیش از 105 میلیون قطعه آبزی زینتی از جمله ماهی قرمز در کشورمان تکثیر و پرورش یافته و 12 میلیون قطعه انواع آبزیان زینتی وارد کشور شده است و با توجه به اینکه هر ساله در نزدیکی ایام عید تقاضا و استقبال خرید این گونه از آبزیان در کشورمان افزایش می‌یابد، سازمان دامپزشکی به عنوان متولی بهداشت بیماری‌های آبزیان و در راستای رعایت مسایل بهداشتی و انسانی در خرید و نگهداری مواردی را اطلاع رسانی می‌کند که در این زمینه دکتر کاظم عبدی - مدیرکل دفتر بهداشت و مبارزه با بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی اعلام کرد: سازمان دامپزشکی به عنوان مرجع بهداشتی موافق عرضه ماهیان زینتی و مخالف عرضه و نگهداری لاک پشت، حلزون، سمندر و دیگر خزندگان و دوزیستان است.
وی تاکید کرد: مردم باید ماهی قرمز را باید از اماکن مجاز همچون آکواریوم فروشی‌ها، میادین میوه و تره بار، مراکزی که توسط ادارات کل دامپزشکی در هر استان مشخص شده خریداری کنند. همچنین هنگام خرید ماهی قرمز و دیگر ماهیان زینتی از خرید ماهیانی که روی بدنشان لکه‌های قرمز، سفید و سیاه وجود دارد، فلس‌هایشان ریخته، باله‌هایشان پوسیده شده، زخم و برآمدگی روی بدنشان دارند، خودداری کنند.
عبدی اظهار کرد: این نوع ماهیان نباید در منزل کنار نور آفتاب، آشپزخانه و کنار شومینه قرار گیرند و پس از دوره نگهداری نباید وارد منبع آبی همچون رودخانه‌ها شوند.
به گفته مدیرکل دفتر بهداشت و مبارزه با بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی به‌ازای هر یک ماهی یک تا دو لیتر آب لازم است و از آب شهر که دارای کلر است به هیچ وجه نباید استفاده شود؛ دو روز آب شهر را بیرون قرار داده تا کلر آن از بین رود و سپس استفاده کنند. همچنین در هفته دو تا سه بار آب ماهیان قرمز باید تعویض شود که هر بار یک سوم آب ماهی‌ها عوض شود، کافی است.
وی تاکید کرد: کودکان به هیچ وجه نباید به آب ماهی یا بدن آنها دست بزنند و در صورت دست زدن سریعا دستشان را با آب و صابون بشویند.
عبدی اظهار کرد: سازمان دامپزشکی کشور هر ساله با نزدیک شدن به ایام عید، سیستم مراقبت فعال و غیر فعال در کلیه مراکز تکثیر و پرورش آبزیان زینتی اعمال و از همه مراکز مجاز تکثیر و پرورش استان‌ها بازدید می‌کند.
وی افزود: با انجام نمونه‌برداری، آزمایشات ویروسی، قارچی و باکتریایی در صورت بیماری اقدام به درمان و معدوم‌سازی و قرنطینه می‌کند. همچنین گواهی‌های حمل مجاز بهداشتی صادر می‌شود.
به گفته مدیرکل دفتر بهداشت و مبارزه با بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی طی سالهای اخیر با اقدامات بهداشتی سازمان دامپزشکی و مراقبت‌ها، هیچ گونه بیماری خطرناکی در آبزیان زینتی مشاهده نشده است و امسال هم در صورت رعایت مسایل بهداشتی هیچ گونه مشکلی نخواهد بود.
