حکیم مهر - راپی اسم اولین سگ تراریختهای است که به لطف دانشمندان ژنتیک متولد شده است. راپی از نژاد سگهای تازی و ماده است. او و 4 سگ تازی کوچولوی دیگر، میتوانند پروتئین فلورسانتی تولید کنند که زیر نور فرابنفش به رنگ قرمز میدرخشد.
به گزارش نیوساینتیست، بیانگ چونلی از دانشگاه ملی سئول در کره جنوبی سرپرست گروهی است که با سلولهای فیبروبلاست، سگهایی را تولید کرده اند که در آنها ژن فلورسانت قرمز شقایقهای دریایی ظهور میکند. لی و وو سوک هوآنگ، محقق سلولهای بنیادی، قبلا در گروهی بودند که در سال 2005 اولین سگ تراریخته را با نام اسناپی تولید کردند. اما بعد اعلام شد که بسیاری از تحقیقات هوآنگ تقلبی بوده است، البته اسنوپی تقلبی نبود! با این حال آن مطالعه مردود اعلام شد و به عنوان یک مطالعه علمی پذیرفته نشد.
این بار، در آزمایشی که شواهد لازم برای علمی بودن را دارد، دانشمندان میخواهند با تولید سگهای تراریخته و دستکاری ژنتیکی آنها، روی بیماریهای انسان مطالعه کنند. با این حال بسیاری از محققین بر این باورند که این زمینه چندان دوام نمیآورد.
پیش از این هم از سگها به عنوان مدل برای مطالعه بیماریهایی مثل نارکولپسی، انواعی از سرطان و نابینایی هم استفاده شده بود. وقتی توالی ژنوم سگها به دست آمد، این حیوانات بیشتر از پیش برای مطالعات مختلف نظر دانشمندان را به خود جلب کردند.
اما چهطور یک سگ درخشان به دست آمد؟
گروه لی اول سلولهای فیبروبلاست سگی را با ویروسی آلوده کردند که میتوانست ژن فلورسانت را به هسته سلولها وارد کند. سپس هسته این سلولها را به سلول تخم سگ دیگری منتقل کردند، البته هسته اصلی این سلولها را بیرون آوردند. بعد از چند ساعت تقسیم سلولی در ظرف پتری آزمایشگاه، دانشمندان توده جنین حاصل را درون بدن مادر جانشین قرار دادند.
بعد از 344 کاشت جنین در بدن 20 سگ، به 7 بارداری رسیدند. یکی از جنینها در نیمه بارداری جان باخت و یکی از تولهسگها در 11 هفتگی بر اثر ذاتالریه ،بعد از این که مادرش تصادفی قفسه سینهاش را گاز گرفت، مرد. در نهایت 5 توله زنده و سالم باقی ماندند.
علیرغم راندمان بسیار پایین این روش (فقط 1.7 درصد به نتیجه رسید)، این مطالعه مشکلات دیگری هم دارد. یک چالش مهم این است که دانشمندان بتوانند کنترل کنند ژنی که توسط ویروس به درون ژنوم سگ میفرستند، دقیقا کجا بنشیند. در حالی که در موشها و جوندهها این مشکل برطرف شده است. همین عامل میتواند مانعی بر سر راه دانشمندان برای مطالعه روی سگها باشد.
البته محققین در تلاشند این مشکل را حل کنند. یکی از امیدها این است که بتوانند گیرنده مخصوص استروژن را در سگها پیدا کنند و تاثیر هورمونها روی باروری را بسنجند. طول عمر سگ و چرخه تولیدمثل آن، نسبت به موشها خیلی به انسان شبیهتر است. با اینحال، باید منتظر ماند و دید سگها تا چه حد در مطالعات آزمایشگاهی میتوانند جای موشها و سایر جوندگان را بگیرند، به خصوص که این روش بسیار گرانقیمت است و به زمان طولانی نیاز دارد. همچنین به احتمال زیاد مردم دید خوبی نسبت به مطالعه روی سگها نخواهند داشت.