گفت‌وگو با «دکتر علی مشیری» درباره نگهداری از حیوانات خانگی

امروزه نگهداری از گونه های خاصی از حیوانات که از آنها به عنوان اگزوتیک نام برده می شود به نوع خاصی از اپیدمی در جامعه بشری تبدیل می شود. این در حالی است که نگهداری از این حیوانات پیامدهای خاصی هم برای انسان ها و هم برای حیات وحش و هم برای خود حیوانات دارد.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایرنا، از قدیم الایام نگهداری حیواناتی مثل سگ و گربه باب بوده و به مرور شاهد این بودیم که ماهی و پرندگان دیگر هم به لیست این حیوانات افزوده شده و حالا علاوه بر نگهداری حیوانات اهلی، یکسری حیوانات اگزوتیک و وحشی که اکثرا خانگی هم نیستند توسط افراد خریداری و نگهداری می شوند. حیواناتی که هزینه نگهداری و غذای آنها سرسام آور بوده و گاه ناقل برخی از بیماری های خطرناک هم هستند.

در خصوص چرایی نگهداری از حیوانات خانگی، اگزوتیک و وحشی نظرات مختلفی بین کارشناسان وجود دارد. برای مثال جامعه شناسان نگهداری از این حیوانات را به مسائلی مانند تمایز و مد ربط داده و از این زاویه به این موضوع می نگرند. در مقابل روانشناسان از زاویه دیگر به این مساله پرداخته و آن را به علقه های شخصی افراد و مسائل روانی آنها مرتبط می سازند.

در هر حال دلایل هر چه باشد امروزه نگهداری از حیوانات اگزوتیک و در موارد خاص حیوانات وحشی به یک نوع اپیدمی تبدیل شده است که مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران بسیار است.

با توجه به اهمیت بحث فوق و پرداختن به ابعاد مختلف این موضوع با «دکتر علی مشیری» دامپزشک، متخصص جراحی و پژوهشگر حوزه دامپزشکی و حیوانات به گفت و گو نشستیم.

در ادامه مشروح این گفت و گو را می خوانید:

آمار موجود در خصوص حیواناتی که در خانه نگهداری می شوند

مشیری در خصوص آمار حیواناتی که در خانه نگهداری می شوند گفت: تا آنجایی که من می دانم حدود 500 هزار تا 1 میلیون حیوان در سطح شهر تهران در خانه ها نگهداری می شوند. ولی مطالعه دقیقی در این زمینه انجام نشده است. اکثر حیواناتی هم که در منزل نگهداری می شوند مواردی از قبیل سگ، گربه، پرنده و حیوانات حمایتی هستند. مقدار خیلی کمی هم حیوانات اگزوتیک هستند. مانند خرگوش، همستر، سنجاب، ایگوانا و لاک پشت که بسیاری از آن ها حیوانات حیات وحش هستند و در عرف جامعه، به خصوص سنجاب و ایگوانا خیلی با عنوان پت شناخته نمی شوند.

درصد کمی هم هستند که حیوانات حیات وحش را بصورت پنهانی نگهداری می کنند. مانند شیر، ببر، مار و مواردی از این قبیل که این افراد هم عمدتا به کلینیک های دامپزشکی مراجعه نمی کنند.

ویژگی های افرادی که دارای حیوانات خانگی هستند

مشیری در خصوص ویژگی های افرادی که دارای حیوان خانگی هستند، گفت: نمی توان خیلی ویژگی یا تیپ شخصیتی خاصی برای افرادی که حیواناتی در خانه نگه می دارند در نظر گرفت. چون حتی در بین افرادی که گربه نگهداری می کنند هم موارد متعددی از تیپ های شخصیتی متفاوت مشاهده می شود.

اما اکثر افرادی که از حیوانات در خانه نگهداری می کنند، از تیپ های شخصیتی خیلی معقول هستند و از افراد سنتی گرفته تا افراد مدرن علاقه به این کار دارند. در مورد کسانی که حیوانات حیات وحش را نگه می دارند، شاید بتوان گفت از نظر فرهنگی با کسانی که حیوانات مرسوم تری نگه می دارند متفاوت تر هستند.

وی افزود: به نظر من افرادی که حیوانات عجیب و غریب نگه می دارند خیلی افراد خاص و متعلق به طبقات مرفه جامعه نیستند. این امر یک مساله عرفی است که می تواند در بین همه اقشار جامعه نمود داشته باشد. هر چند معمولا کسانی هم که حیوانات عجیب و غریب نگهداری می کنند، به کلینیک های دامپزشکی مراجعه نمی کنند تا ما بتوانیم آمار دقیقی از آنها ارائه دهیم و ممکن است از نظر طبقاتی هم مرفه باشند.

دلایل نگهداری حیوانات در خانه

مشیری در خصوص دلایل نگهداری حیوانات در خانه گفت: بیشتر علاقه شخصی افراد مطرح است. یکی ذاتا از نظر روانشناسی به گربه علاقه دارد و دیگری به سگ. برای مثال کسی که گربه نگه میدارد بیشتر دوست دارد به یک موجود زنده محبت کند و در قبال آن توقع دریافت محبت ندارد و در مقابل فردی که سگ نگهداری می کند در ازای محبتی که به حیوان خانگی اش می کند انتظار محبت بیشتر از سوی آن حیوان را دارد.

هر کدام از این حیوانات خانگی در روانشناسی افراد نقشی را ایفا می کنند. یکی با ایگوانا آرامش پیدا می کند و یکی ممکن است با دیدن این حیوان بترسد. همچنین ما نکته ای به عنوان پت تراپی داریم به این صورت که افراد به دلایل مختلف حیوانی را به خانه می آورند تا خلاهای عاطفی خود را از طریق آن حیوان پر کنند. خلاهایی که انسان ها قادر به رفع آنها نیستند.

در مورد حیوانات وحشی هم صاحبانشان علقه ها و علایق خاصی دارند که باعث می شود به این سمت بروند. لزوما شاید نمی خواهند خود نمایی کنند. اگرچه کسانی هم هستند که حیوانات را تنها و صرفا به منظور خودنمایی و نمایش خریداری و نگهداری می کنند ولی بر اساس شناختی که من از اکثریت این افراد دارم باید بگویم اینگونه نیست و بیشتر علقه های شخصی افراد دخیل است.

ویژگی های حیوانات خانگی

مشیری در خصوص ویژگی های حیوانات خانگی گفت: حیوان خانگی باید حیوانی باشد که در واقع بتوان آن را اهلی و در خانه از آن نگهداری کرد و نیز بتواند با صاحبش ارتباط عاطفی برقرار کند.

امکان نگهداری از حیوانات در خانه معیار و ملاک بسیار مهمی است چون شما نمی توانید برای مثال سگی از نژاد پیتبول، میمون رزوس یا مار پیتون را در آپارتمان نگهداری کنید. معمولا حیوانات خانگی که ما از آنها با عنوان پت نام می بریم را می توان در خانه نگاه داشت بدون اینکه به کسی آسیبی وارد کند.

بنابراین من مخالف نگهداری حیوانات وحشی در خانه هستم چون به این صورت شما به حیات وحش در واقع آسیب وارد می کنید. شما نمی توانید حیوانی که محل زندگی اش جنگل است را در منزل نگهداری کنید و این درست نیست. حتی اگر خانه افراد بزرگ و دارای باغ باشد باز این امر گارانتی ایجاد نمی کند که یک حیوان وحشی مانند شیر در خانه نگهداری شود؛ زیرا هر لحظه امکان آسیب رسیدن به افراد آن خانه وجود دارد.

پیامدهای نگهداری از حیوانات اگزوتیک و یا وحشی در خانه

مشیری در خصوص پیامدهای ناشی از نگهداری برخی از حیوانات و یا به تعبیری حیوانات عجیب و غریب در خانه گفت: حتی اگر فرد مسئولیت پذیر باشد و بتواند دکتر و یا پزشکی برای ویزیت حیوان پیدا کند اولین نکته این است که بسیاری از بیماری های حیوانات حیات وحش برای ما دامپزشکان شناخته شده نیست از این رو ممکن است سلامت فرد و در وهله دوم سلامت ملی را به خطر بیندازد. برای مثال من در مطب می توانم از سگ به راحتی یک نمونه مدفوع یا خون بگیرم تا سلامت او را دقیق تر بررسی نمایم. اما در مورد حیوانات وحشی و برخی از حیوانات اگزوتیک چنین چیزی امکان پذیر نیست و یا بسیار دشوار است. بنابراین تایید سلامتی حیوانات وحشی به خصوص از جنبه بیماری های مشترک انسان و حیوان مشکل است.

از طرفی شکستن قبح نگهداری از حیوانات وحشی سبب می شود هر فردی این توانایی را در خود ببیند که می تواند این حیوانات را در خانه نگه دارد و این باعث صدمه زدن به حیات وحش و آن حیوانات و حتی انقراض گونه های خاصی از حیوانات می شود. توجه داشته باشید که حیات وحش یک سرمایه ملی است و همه ما در قبال آن مسئولیم.